Düşük asgari ücret <br>   sigortasız çalıştırıyor

Çağlayan, orta ve küçük ölçekli tekstil atölyelerinin İstanbul'daki merkezlerinden birisi. Atölyelerde çalışanların sayısı 10-100 arasında değişiyor. Çoğunlukla genç Kürt işçilerin çalıştığı Çağlayan'daki tekstil atölyelerinin en büyük sorunu sigortasız çalışma. İşçiler kayıtdışında çalışmayı tercih ediyor, çünkü eğer sigorta isterlerse ne kadar çalışırlarsa çalışsınlar ancak asgari ücret düzeyinde ücret alabileceklerini biliyorlar. Günde en az 11-12 saat çalışıp 500-600 milyon lira almayı, sigortalı ama asgari ücretle çalışmaya tercih eden işçiler, başka türlü geçinebilmelerinin mümkün olmadığını ifade ediyorlar.

12 yılda 1 gün bile yok Asgari ücret konusunda her işçinin düşüncesi değişiyor. Bazı işçiler 1 milyar lira olmasını isterken bazıları alt sınırı 600 milyona kadar düşürüyor. Hepsinin ortaklaştığı nokta ise mevcut durumda asgari ücretle geçinmenin zor olduğu. Asgari ücretten yapılan kesintilerin çok fazla olduğunu söyleyen Erdal Akdağ, 600 milyon ücretle çalıştığını, bunun 400'ünü kiraya verdiğini belirtiyor. Akdağ, "Sigorta yok. Sigorta yaparlarsa asgari ücret veriyorlar. Ben de asgari ücretle çalışamam. Çünkü ev kiram asgari ücretin üzerinde. Asgari ücret bence en az 750 milyon olmalıdır" diyor. Akdağ, henüz 23 yaşında olmasına rağmen 12 yıldır işçilik yapıyor. Bu 12 yılın bir günü dahi sigortalı çalışmamış. Ülkede ciddi anlamda işsizlik sorunu yaşandığını belirten Talip Baş ise asgari ücretin 600 milyon olmasını istiyor. Ancak hemen ekliyor; "Bu rakamı veremezler. Kendileri götürdükleri için çalışanlara bu ücreti verecek para kalmaz."

Patronlar belirliyor Asgari ücretin patronların isteğini göre belirlendiğini söyleyen Abdurrahman Güzel, geçim şartlarının göz önüne alınmasını istiyor. Güzel, asgari ücreti belirleyen komisyon için önemli olanın patronların işinin yürümesi olduğunu düşünüyor. Asgari ücretin en az 900 milyon olması gerektiğini söyleyen Güzel, konuşmasını şöyle sürdürüyor: "Ben parça başı çalışıyorum. 1 milyar 200 milyon civarında ücret alıyorum. Ama akşamları daha çok çalışıyorum. Sigortam yok. Ben aslında yasal olarak işçi gözükmüyorum. Asgari ücret, geçinebileceğim bir oranda olursa ben de parça başı çalışmam, gider asgari ücretle çalışırım, hem sigortam olur hem de kayıtlı çalışmış olurum. Ama ben şu anki asgari ücretle evimi geçindiremem." Çağlayan'da nadir olarak karşılaşabileceğiniz sigortalı işçilerden birisi Mehmet Günderici. Ne kadar ücret aldığını soruyoruz: "430 milyon ücret alıyorum. Sigorta var. Ben ve eşim çalışıyor öyle geçinebiliyoruz. Bir evimizin olması avantaj. İki tane çocuk var. Ücretimi alıyorum elektrik faturasına 30-40 milyon, su faturasına 60 milyon, doğalgaz faturasına 40-50 milyon veriyorum. Telefon, çocukların masraflarını da siz ekleyin. Mesela benim kız liseye gidiyor, her sabah yol parası bile vermemesine rağmen 5 milyon alıyor. Eşimin aldığı da para da mutfak masraflarına gidiyor. Sözde geçiniyoruz" diye yanıt veriyor.
 

'Ellerini vicdanlarına koysunlar' Çağlayan'daki Ay Konfeksiyon işçileri de sigortasız çalışıyor. Asgari ücretin 450 milyon olmasını isteyen Abdullah Bilgin, "Anadolu yakasında oturuyorum. Günde 5 milyon yol parası veriyorum. Sigortalı, 350 milyona çalışsam nasıl geçinirim? 150 milyon kira veriyorum, 150 de yol. Faturaları saymıyorum. Ben de sigorta istemiyorum, ücretim biraz daha artıyor" diye anlatıyor. Asgari ücretle, sadece 180 milyon lira iken, çalıştığını ifade eden Mustafa Çetin, o zamanlar bir sonraki ayın ücretini önceden alarak geçinebiliyormuş. Ayda 480 milyon ücret alan Müjgan Kaya, asgari ücreti belirleyenlerin "ellerini vicdanlarına koymalarını" istiyor. Müjgan'a göre asgari ücret en az 500 milyon olmalı.