Gündem 'Çevik NATO'

NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, ABD'nin öncülüğündeki saldırı ittifakının "radikal bir dönüşümden geçeceğini" açıkladı. Scheffer, Financial Times gazetesine verdiği demeçte, ittifakı "yenileme" planlarının 28-29 Haziran'daki İstanbul zirvesinde masaya yatırılacağını söyledi. ABD'li diplomatlar, Avrupalı müttefiklerini "NATO'da reform" konusunda ikna edebilmek için tehdit sopasını sallıyorlar. Diplomatlar, eğer planlar hayata geçirilmezse ABD'nin NATO'yu sadece "gönüllüler koalisyonları" kurmak için kullanacağını, örgütün "kolektif savunma" kimliğinin silineceğini söylüyorlar. Bu ihtimal gerçekleşirse NATO giderek işlevsiz hale gelecek. Avrupa devletleri, kendi askeri güçlerini henüz oluşturamadan böyle bir olasılığın gerçekleşmesini istemiyorlar.

Kaynak havuzu Scheffer'in "reform" planının en önemli unsuru, çeşitli ülkelere yönelik askeri saldırılarda kullanılacak bir "askeri kaynaklar havuzu" yaratmak. Bir işgal operasyonu gündeme geldiğinde, hazırdaki havuzdan birlikler ve silahlar bir araya getirilerek operasyon derhal gerçekleştirilecek. Kısacası NATO, "sürekli saldırıya hazır" durumda bir orduya sahip olacak. Ayrıca, askeri işgallerin maliyeti, 26 NATO üyesine "daha adil" bir biçimde dağıtılacak. Bu da, Türkiye gibi ülkelerin askeri harcamalarını daha da artırması demek.

Afganistan örneği Afganistan işgalinin, NATO'nun yeni dönemde "rüştünü ispat" operasyonu olduğunu söyleyen Scheffer, bu işgalin, ittifakın Avrupa dışında faaliyet yürütüp yürütemeyeceğini göstereceğini söyledi. NATO Genel Sekreteri, "Afganistan, karmaşık bir operasyon. Eğer NATO bir siyasi taahhütte bulunursa, asla başarısız olmamalı. Ve başarısız olmayacağız. Afganistan'daki tecrübemiz, ittifakın neden reformdan geçirilmesi gerektiğini de gösteriyor" diye konuştu.

Karar mekanizmaları Scheffer, "tecrübe" ile, Afganistan'daki NATO birliklerinin, Türkiye gibi ittifak üyelerinden saldırı helikopteri ve diğer ekipmanları almakta yaşadığı güçlükleri kastediyordu. Kâbil'deki 6500 mevcutlu işgal gücü, Avrupa ülkelerinin gönülsüzlüğü nedeniyle bu alanda sıkıntılar yaşamıştı. ABD yönetimi, NATO karar mekanizmalarını da "reformdan" geçirerek, istediği kararı istediği an aldırmak istiyor. Bu kapsamda, NATO'ya bağlı 400 alt komitenin en az 100'ü dağıtılacak, bürokrasi hafifletilecek.

İstanbul'a AWACS Bu arada, İstanbul zirvesinin korunması için AWACS erken uyarı uçaklarının görev yapacağı öğrenildi. AWACS'lar, Atina Olimpiyatları ve Portekiz'deki Avrupa Futbol Şampiyonası sırasında da görev alacak. Bu uçaklar, Barselona'da düzenlenen ve İspanya Kralı Juan Carlos'un açılış konuşmasını yaptığı bir kültürel forum sırasında, ayrıca Kral Carlos'un oğlunun Madrid'deki düğününde görev yapmıştı. AWACS'lar, 2002'deki Salt Lake Kış Olimpiyatları sırasında da görevdeydi.

---

Kral Abdullah G-8 zirvesine katılacak ABD'de gelecek ay yapılacak G-8 ülkeleri zirvesinde, Washington'un Büyük Ortadoğu Projesi'nin (BOP) ele alınması çerçevesinde davet ettiği Ürdün, zirveye katılacağını bildirdi. Ürdünlü bir hükümet sözcüsü, Kral Abdullah'ın zirveye katılacağını belirterek, Abdullah'ın Filistin ve Irak konularındaki "kaygıları" gündeme getireceğini kaydetti. Sözcü, "Kral Abdullah, Ürdün'ün reform yönelimine açıklık getirecek. Filistin sorununun çözümünün, reformların sağlanmasında önemli bir unsur olduğunu yineleyecek" diye konuştu. 9 Haziran'da yapılacak olan G-8 zirvesinde en önemli gündem, BOP. Bu çerçevede zirveye, Suudi Arabistan, Mısır, Ürdün, Yemen, Fas, Tunus ve Katar'ın davet edildiği belirtilmişti. Zirveye, Başbakan Tayyip Erdoğan da, "demokratik ortak" olarak davet edildi.