TRT'nin türkü kriterleri

TRT programlarında yayınlanması suretiyle müzik yapım şirketlerinin Müzik Dairesi Başkanlığı'na gönderdikleri albümlerin bazıları Türk Halk Müziği Denetleme Kurulu'ndan geçerken, bazıları ise 'icra yetersizliği' ya da içerikteki 'sözler' gerekçesiyle geçemiyor. Bu uygulamadan son zamanlardan nasibini alan sanatçılar ise Sabahat Akkiraz, Emrah Mahzuni ve Hüseyin Karakuş. Sanatçıların bağlı olduğu Arda Müzik Yapım'ın müzik prodüktörü Hasan Akkiraz, "İnsanlar müzik yaparken kendi müziklerine otosansür koymaya başlayacaklar" diyerek, karara tepki gösterdi. TRT'ye ait radyo ve tv kanallarında yayınlanan programlarda yer alacak şarkılar veya türküler Müzik Daire Başkanlığı Türk Halk Müziği (THM) Denetleme Kurulu'dan geçmek zorunda. TRT'nin yayına başladığı günden bu yana devam eden bu uygulamaya son olarak Arda Müzik etiketiyle çıkan Sabahat Akkiraz'ın "Kaygusuz", Hüseyin Karakuş'un "Evrenin Kahyaları" ve Emrah Mahzuni'nin "Özledim Baba" adlı albümleri tabi oldu. Denetleme Kurulu, Hüseyin Karakuş ve Emrah Mahzuni'nin yeni albümlerine "icra yetersizliği" ve "Türk Halk Müziği üslubuna yeterli değil" gerekçesiyle "Tümüyle yayınlanamaz" kararı verirken, Akkiraz'ın albümünde ise 2 eseri, sözleri nedeniyle "Yayınlanamaz" buldu. Karara tepki gösteren müzik yapımcısı Hasan Akkiraz, müziğin dışında yaşayan kurumların özgürlükleri kısıtladığını belirterek, "Sonuçta kendi kuralları var kendi kuralları içinde kendi fikrine yakın müzikleri benimseyip diğer müzikleri benimsemesi bu normal, ama sanki bunu bir dayatma gibi işte bu yayınlanabilir, bu yayınlanamaz şeklinde bir tarza dönüştürdügü zaman işte orda temel haklarda bir problem yaşanıyor. O zaman insanların aklına şu geliyor. İnsanlar müzik yaparken kendi müziklerine otosansür koymaya başlayacaklar. Diyecekler ki, şu yayınlanabilir, belki şu yayınlanamaz. O zaman biz bunu albümümüze koyalım ya da koymayalım, o da bir anlamda baskıcı bir uygulama gibi." Denetlemede siyasi kimliğin öne çıktığını ifade eden Akkiraz, "Parçalarda müzik kalitesi aranmıyor, daha çok özel ve spesifik konular nedeniyle yayınlanamaz deniliyor" dedi. Kurulun bir çok üyesinin albümleri dinlediklerini bile zannetmediğini söyleyen Akkiraz, "Uygulamadan geçen albümler daha çok icra yetersizliği bahane edilerek yada müzik forma uygun değil deniliyor. Yeniliklere kesinlikle açık değiller. Şu enstrümanlar olacak, şu olmayacak. Bu da çok saçma geliyor bana. O zaman nasıl gelişecek bu müzik, nasıl yenilecek. Enstümanlar değişince özü değişmiyor ki" diye konuştu.

'Kasıtlı bir uygulama' Uzun yıllardan beri babasının isminin hep kırmızı kalemle çizildiğini anlatan Mahzuni Şerif'in oğlu Emrah Mahzuni de, soyadı nedeniyle kasıtlı olarak bu uygulamaya tabi olduğunu belirterek, "Aşık Hüdayi babanın bir sözü vardır, 'Arılar sürekli bal yapar. Bunları arılarda yiyor ayılar da yiyor, insanlar da yiyor. Ama arılar yine bal yapıyor.' Onların dediği doğrultuda yapsak bile yine olmazdı soy isimden kaybederdim" dedi.

'Doğru yorumladım' Türkülere "Yayınlanır" ya da "Yayınlanamaz" kararı verilmesini çok umursamadığını dile getiren Sabahat Akkiraz ise şunları söyledi: "Bilemiyorum, ordaki insanları bilgi donanımları ne kadar sağlıklı. Ama ben kendim 20 yıldır Anadolu'nun çok güzel çalışmalarını yaptım, derledim ve özüne uygun çalıştım. Ben kendim doğru yorumladım ama ordakilerin ne kadar doğru onu bilemiyorum. Doğru çalışmalar yaptım ve bugüne kadar gelenekde olan ezgileri okudum. Türküleri yurtdışındada kıtalar ötesine kadar götürdüm ben bu güzel Anadolu ezgilerini taşıyorum."