Hesabı kim ödeyecek?

Elektrikte, doğalgaz ve özel sektöre dayalı politikalar nedeniyle 22.5 milyar kwh kapasite fazlası ortaya çıktı. Tüketilmeyen elektriği almak zorunda kalan Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) 2001 yılının 1.8 katrilyon liralık zararını atlatamadan 2002'de de en iyimser hesapla 3.9 katrilyon lira zarara uğradı. Bu zarar yine elektrik faturalarına yansıyacak. Türkiye'de 2002 yılında elektrik tüketimindeki artış yüzde 4.3'te kalırken, üretimdeki artış yüzde 5.2'ye ulaştı. Kişi başına elektrik tüketimi 1870 kwh'ten 1950 kwh'e çıkarken, üretimdeki kurulu güç yüzde 11.7'den yüzde 14.6'ya fırladı. Fazlalığa rağmen özel sektörün elektrik üretme taleplerine hayır diyemeyen hükümet, 2002'de 6 yeni üretim ihalesi daha açmıştı. YİD ve Yİ modelleriyle yapılan üretimlerdeki devlet garantisi nedeniyle devlet, tüketilmese de üretilen elektriği almak zorunda. Bu zorunluluk 2002 yılında da yaşandı ve yüzde 14.6'lık kapasite fazlası elektrik satın alındığı için milyarlarca lira özel sektöre peşkeş çekildi. Elektrikteki en büyük artış da yüzde 48'lik oranla YİD ve Yİ'lerde gerçekleşti.

Devlet üretimi azaldı Elektrikte kapasite fazlalığı gerçeği ortada dururken 3 milyar 584 milyon kwh enerji de ithal edildi. Özel sektörün devlete pahalı elektrik satan santrallerinde üretim 13 milyar 279.1 milyon kwh'ten 19 milyar 647.6 milyon kwh'e çıkarken, devletin elindeki santrallerde elektrik üretimi yüzde 11, bağlı ortaklıklarında ise yüzde 8.7 azaldı. Türkiye'nin elektrik kurulu gücü de, geçen yıl yüzde 11.7 oranında artarak 28 bin 332.4 megavat'dan (mw) 31 bin 654.6 mw'a ulaştı. Yıllık elektrik üretim kapasitesi böylece 151.6 milyar kwh'ye yükseldi. Tüketimin 132.3 milyar kwh olduğu dikkate alındığında, elektrik üretim kapasitesi 151.6 milyar kwh'ye ulaşınca, yedek kapasite oranı yüzde 14.6'ya ulaştı. Bu, Türkiye'nin, şu anki tüketiminin 19.3 milyar kwh üzerinde üretim kapasitesine sahip olması demek.