01 Ocak 2002 22:00
Erkeğin 'yasal reisliği' sona erdi
Aile hukukunda önemli değişiklikler yapan Türk Medeni Kanunu dün yürürlüğe girdi. Yeni Medeni Kanun, yasal açıdan dahi olsa "Kocanın evin reisi olması" hükmünü değiştirirken, evlenme yaşı da 18'e çıkartıldı.
Erkeğin 'yasal reisliği' sona erdiAile hukukunda önemli değişiklikler yapan Türk Medeni Kanunu dün yürürlüğe girdi. Yeni Medeni Kanun, "Kocanın evin reisi olması" hükmünü değiştirirken, uygulamada olmasa dahi yasal olarak evlilik birliğinin yönetiminde kadın ve erkeğe eşit söz hakkı tanıdı. Yeni Türk Medeni Kanunu, 1030 maddeden oluşuyor. Yasa'nın bazı önemli düzenlemeleri şöyle: Cinsiyetini değiştirmek isteyen bir kimse, mahkemeye şahsen başvurarak "cinsiyet değiştirme izni" verilmesini isteyebilecek. Cinsiyet değiştirme izninin verilebilmesi için istem sahibinin 18 yaşını doldurmuş bulunması ve evli olmaması, fiziksel durumunun devlet hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi koşulu aranacak. "Kocanın evin reisi olması" hükmü değiştirildi, evlilik birliğinin yönetiminde kadın ve erkeğe eşit söz hakkı tanındı. Eşler evlilik birliğini temsil etme yetkisine sahip olacaklar. Eşler, birliğin temsil yetkisini kullandıkları durumlarda üçüncü kişilere karşı da müştereken sorumlu sayılacaklar. Evlenen kadın, isterse kocasının soyadının yanı sıra kızlık soyadını da kullanabilecek. Boşanan kadın, evlenmeden önceki soyadını kullanabilecek. Erkeklerde 17, kadınlarda 15 olan evlenme yaşı, her ikisi için de 17 yaşın doldurulması, 18 yaşından gün alma şartına bağlandı.
Önce resmi nikahAile cüzdanı olmadan, dini nikah yapılamayacak. Kocanın, "kadın ve çocukların bakımından sorumlu olduğu" ilkesi kaldırıldı, yerine "eşit mali sorumluluk" getirildi. Evin giderlerine katılmada eşlerin mali güçleri, emek ve malvarlıkları esas alınacak. Eşlerden her biri meslek ve iş seçiminde serbest olacak. Eşler, mali sorumluluğu birlikte taşıyacak. Eşlerden her biri, kendi borçlarından dolayı üçüncü kişilere karşı bütün mal varlığıyla sorumlu olacak. Evlilik dışı çocuklar da evlilik içi çocuklar gibi mirasta eşit hakka sahip olacaklar.
Onur kırıcı davranışlar"Onur kırıcı davranışlar" da boşanma nedenleri arasında yer alacak. Boşanma nedenlerinden "terk"te süre 3 aydan 6 aya çıkarıldı. Boşanma davalarında, taraflardan birinin isteği doğrultusunda hakim davanın gizli olarak sürmesi kararını verebilecek.Yoksunluk nafakasını sadece kadın isteyemeyecek; kadın ve erkekler, refah düzeyi iyiyse her ikisi de nafaka isteme talebinde bulunabilecek. Evlat edinme kolaylaşacak. Evlat edinme yaşı 35'ten 30'a indirilirken, çocuğu olan da diğer şartlar uygunsa evlat edinebilecek.
Mal rejimi"Edinilmiş mallara katılma rejimi", yasal mal rejimi olacak. Eşler isterlerse yasal mal rejimi dışındaki 3 mal rejiminden birini de seçebilecekler. Her eş veya mirasçıları, diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde hak sahibi olacak; alacaklar takas edilebilecek. Zina veya cana kast nedeniyle boşanma halinde hakim, kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilecek.Türk Medeni Kanununun Yürürlük ve Uygulama Yasası'na göre, yeni Türk Medeni Kanunu'nun yürürlük tarihinden önce evlenen eşler, 1 yıl içinde sözleşme yapmaları halinde, yasal mal rejimi, evliliğin başlangıcından itibaren geçerli olacak. Eşler, 1 yıl içinde yasal mal rejimi dışındaki mal rejimlerinden birini seçmezse yasal mal rejimini kabul etmiş sayılacaklar. Türk Medeni Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden önce açılmış olan boşanma veya iptal davaları sonuçlanıncaya kadar eşlerin tabi oldukları mal rejimi devam edecek.
Önce resmi nikahAile cüzdanı olmadan, dini nikah yapılamayacak. Kocanın, "kadın ve çocukların bakımından sorumlu olduğu" ilkesi kaldırıldı, yerine "eşit mali sorumluluk" getirildi. Evin giderlerine katılmada eşlerin mali güçleri, emek ve malvarlıkları esas alınacak. Eşlerden her biri meslek ve iş seçiminde serbest olacak. Eşler, mali sorumluluğu birlikte taşıyacak. Eşlerden her biri, kendi borçlarından dolayı üçüncü kişilere karşı bütün mal varlığıyla sorumlu olacak. Evlilik dışı çocuklar da evlilik içi çocuklar gibi mirasta eşit hakka sahip olacaklar.
Onur kırıcı davranışlar"Onur kırıcı davranışlar" da boşanma nedenleri arasında yer alacak. Boşanma nedenlerinden "terk"te süre 3 aydan 6 aya çıkarıldı. Boşanma davalarında, taraflardan birinin isteği doğrultusunda hakim davanın gizli olarak sürmesi kararını verebilecek.Yoksunluk nafakasını sadece kadın isteyemeyecek; kadın ve erkekler, refah düzeyi iyiyse her ikisi de nafaka isteme talebinde bulunabilecek. Evlat edinme kolaylaşacak. Evlat edinme yaşı 35'ten 30'a indirilirken, çocuğu olan da diğer şartlar uygunsa evlat edinebilecek.
Mal rejimi"Edinilmiş mallara katılma rejimi", yasal mal rejimi olacak. Eşler isterlerse yasal mal rejimi dışındaki 3 mal rejiminden birini de seçebilecekler. Her eş veya mirasçıları, diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde hak sahibi olacak; alacaklar takas edilebilecek. Zina veya cana kast nedeniyle boşanma halinde hakim, kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilecek.Türk Medeni Kanununun Yürürlük ve Uygulama Yasası'na göre, yeni Türk Medeni Kanunu'nun yürürlük tarihinden önce evlenen eşler, 1 yıl içinde sözleşme yapmaları halinde, yasal mal rejimi, evliliğin başlangıcından itibaren geçerli olacak. Eşler, 1 yıl içinde yasal mal rejimi dışındaki mal rejimlerinden birini seçmezse yasal mal rejimini kabul etmiş sayılacaklar. Türk Medeni Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden önce açılmış olan boşanma veya iptal davaları sonuçlanıncaya kadar eşlerin tabi oldukları mal rejimi devam edecek.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
