Eşitlik ve barış yol arkadaşları

Elif Ekin SALTIK
Ankara

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Ankara 2. Bölge 2. sıra adayı, bir feminist. Diyarbakır’da doğup Bartın’da büyümüş, eğitimi için Ankara’ya gelmiş Gülsen Ülker, 30 yıldır Türkiye kadın hareketi içerisinde yer alıyor. HDP’nin bir kadın partisi olduğunu söyleyen Ülker, feminist kadınların Mecliste olmasının eşitlik talebi açısından önemine dikkat çekiyor. Eşitlik talebi ile barış mücadelesinin yan yana yürüdüğüne işaret eden Ülker, her ikisi için HDP’de olduğunu belirtti.

Bildiğimiz kadarıyla uzun bir süredir kadın hareketi içerisinde aktif olarak yer alıyorsunuz...
Evet, uzun bir tarihi var. Temel olarak bizler, 1980 sonrası dönemde feminizmle tanışan kuşak olarak tanımlanabiliriz. Ben de 1987 yılında Ankara’da bir bağımsız kadın tartışma grubuna katıldım. Feminizmi ilk duyduğum yer orasıydı. Bizim için bir araya gelip konuşmak önemliydi. Biliyorsunuz darbe koşullarında çok daha zordu bunlar. O anlamda birçok farklı kadın bir araya gelip en temel kadın deneyimleri üzerinden konuşmaya başladık. Bu deneyim sırasında telaffuz edildi feminizm benim açımdan. Ve ben o dönemde kendimi açıkçası sindire sindire feminist olmuş diye tanımlıyorum. Kendi hayat deneyimlerimiz üzerinden tanımladığımız bir şeydi. Çok ayırt edici bir özelliği de kadına yönelik şiddeti konuşmaya başlamamızdı ki o zaman ev içi şiddet deniyordu. Üzeri örtülen, saklanan bir meseleydi. Bu her grupta, her ekonomik düzeyde, her eğitim düzeyindeki kadınlar için geçerliydi. 1987 yılında İstanbul’da dayağa karşı kitlesel bir eylem yapıldı. Ankara’daki kadınlar da kadına yönelik şiddetle mücadele alanına daha yoğunlaştılar. Tartışma grubu içinden Kadın Dayanışma Vakfı çıktı. 1991 yılında ilk danışma merkezini açarak çalışmalara başladı, ama resmi olarak 1993 yılında kuruluşunu tamamladı. Ben de zaman zaman çok daha yakın, bazen daha dışarıdan olsa bile Kadın Dayanışma Vakfında kadın mücadelesini sürdürüyorum. Barış mücadelesini de sürdürüyoruz, zaten eşitlik talebin varsa her alanda mücadele yürütmek zorundasındır.

HDP BİR KADIN PARTİSİ

Neden HDP içerisinde yer aldınız?
Birkaç şey söyleyebilirim. Öncelikle HDP’den böyle bir teklif geldi. HDP kendi bileşenleri dışında partilerle, örgütlerle seçim ittifakları oluşturdu. Kadın hareketi de bunlardan biri. Dolayısıyla bu etkili oldu. Ama sadece teklif geldiği için değil; HDP içerinde yer alan arkadaşlarımız aynı zamanda yol arkadaşlarımız. HDP bana göre bir kadın partisi. İçerisinde yer alan kadınların mücadelesiyle kadınların kendini gerçekleştirmesine alan tanıyan, imkan veren bir yapısı var. Kürt Kadın Hareketi güçlü bir kadın hareketi. Onun da bir belirleyiciliği var. HDP bütün bunların gerçekleştiği ve daha fazlasının gerçekleşmesi ihtimali olan bir parti. Kadın hareketi içerisinde olsak da aynı zamanda barış mücadelesi içerisindeyiz. HDP’nin en temel gündemlerinden biri barışı kurmak, korumak, daha da geliştirmek. Bu da önemli... Bütün bu durumlar birleştiğinde yaptığım siyaseti farklı bir mecrada yapmanın bir yolu diye düşündüm.

Feminist bir kadın olarak sizin için Meclis’e olmak ne ifade ediyor?
Kadınların Mecliste olması temel eşitlik talebimiz anlamında çok önemli. Ama feminist kadınların Mecliste olması bunun bu kadar açık, net bir biçimde ortaya konulması açısından Mecliste olmak önemli. Tabii ki oranları bunu da aşan bir öneme sahip. Çünkü feminizm doğrudan kadın politikasının yapıldığı bir alan... Önemli buluyoruz, bunun için mücadele veriyoruz, pozitif ayrımcı önlemler talep ediyoruz; ama bütün bunları kadınların özgürleşmesi mücadelesinin bir parçası olarak görüyoruz. Sadece kadın olmakla özgürleşilmediğini kendi deneyimlerimizden biliyoruz. Bir feministin Mecliste olması, feminist politikaların dile getirilmesi, bütün politikalara feminizmin yansıtılması ve bunun üzerinden tartışılması kadın kurutuluş mücadelesinde çok önemli.

HDP DİĞER PARTİLERE ÖRNEK OLDU

Kadın milletvekili aday sayıları, belirleme yöntemeleri açısından siyasi partileri nasıl görüyorsunuz?
Ben HDP’nin diğer siyasi partileri de etkilediğini düşünüyorum. HDP’deki kadın mücadelesinin ve kazanımlarının görünürlüğünün CHP’yi çok etkilediğini söyleyebiliriz. AKP için de keza böyle. Sanıyorum bir MHP’yi etkilemek mümkün olmuyor. Bir partide, kadından yana politikaların hayata geçmesi, kadın taleplerinin kabul edilir ve uygulanır olması oradaki kadınların gücüyle de ilgili. Siyasi partiler çok erkek egemen yapılar. Orada mücadele vermezseniz oraları oynatmak mümkün olmuyor. HDP’nin farkı bu. HDP’de kadınlar mücadele ediyor. On yıllardır Kürt Kadın Hareketi özellikle çok güçlü. Önceki siyasi partilerin gelişimini de biliyoruz. Türkiye Kadın Hareketinin de ciddi çalışmaları var. Dolayısıyla bu ikisinin buluştuğu yer anlamında HDP yol almış bir parti. Ama diğer partilerde o yapıyı kırmak daha zor. Bu seçim döneminde alandan, çok deneyimli, çok birikimli feminist kadınlar aday oldular ama seçilemediler. Oralarda daha fazla mücadele yürütmek gerekiyor.

Ankara’da aday olduğunuz bölgede birçok etkinliğe, toplantıya katılıyorsunuz. Tepkiler nasıl?
Örgütleri ziyaret ediyoruz, önemli olan bir yanı var. HDP’ye her düzeyde sorulan sorular oralarda da soruluyor. HDP ve ‘Yeni Yaşam’ çağrısı çok ilgi çekiyor. Ama bu ülkede insanların siyaset alanında kötü deneyimleri var; o nedenle bir kuşku yaşıyorlar. Ama kuşku bir avantaj sayılabilir. Kötü deneyimler sonucu çıkmış olsa bile bu kuşkuyu yenme talepleri de var. Bir reddediş biçiminde değil. Biz her düzeyde gelen sorulara yanıtlar vermeyi önemsiyoruz. Seçim bürosu açılışlarındayız. Seçim bölgemizdeki halkla bir araya geliyoruz. Orada çok büyük coşku, heyecan var. Diğer arkadaşlarımız ev ziyaretleri yapıyor. Bir umut hali var, bir şeylerin değişmesi isteği var.

ÖNCELİĞİMİZ KADINLARIN YAŞAM HAKKI TALEBİ

Meclise girdiğinizde ilk yapmak istedikleriniz neler olacak?
Meclise girmek deyince, öncelikli olarak bizim barajı aşmamız gerekiyor. Son güne kadar da barajı aşmak için çalışacağız. Çok daha çalışmamız gerekiyor. Mecliste HDP’nin olması halinde Türkiye’nin yönü ve çehresi değişecek.  Bu sadece iktidar olmakla alakalı değil. Bir hükümet olma, iktidar olma iddiası olmasa bile bir partinin bütün ülkenin yönünü değiştireceği bir seçim bu. Kadınlar açısından da çok temel birkaç konu var. Öncelikle yaşam hakkı... Kadınların yaşam hakkına sahip çıkılması gerekiyor. Meclis bunlara ilişkin daha etkili yasaların çıkarılacağı bir yer. Uygulamaların hayata geçirilmesini zorlayacak bir alan. İlk işimiz bu olmalı. Eşitlik politikalarını hayata geçirmemiz gerekiyor. Kadın bakanlığı kurulması talebi de en temel taleplerimizden. Türkiye kadın hareketi çok uzun yıllardır bunun mücadelesini veriyor. HDP’nin seçim bildirgesinde de yer aldı bu talep.

YILLARDIR BİRLİKTE ÇALIŞIYORUZ

Türkiye kadın hareketiyle Kürt kadın mücadelesinin deneyimlerini birbirlerine aktarma açısından neler yapılabilir, ne gibi çalışmalar yürütülebilir?
Aslında bu çalışmalar çok önceden bu yana oldu. Türkiye feminist hareketinin en azından önemli bir bölümünün Kürt Kadın Hareketiyle bir yol arkadaşlığı olduğunu düşünüyorum. Kadınların var olma mücadelesiyle Kürtlerin var olma mücadelesinin biraz birbirine benziyor. ‘Ben varım, buradayım’ diyen iki hareket bu. Düşünsel anlamda böyle bir birliktelik var. Onun ötesinde yıllardır birlikte çalışıyoruz. Ankara üzerinden bunu daha net söyleyebilirim. Hem 7-8 yıldır var olan Ankara Kadın Platformu ve daha önceki kadın platformları aracılığıyla ilişkilerimiz sürüyor. Ayrıca Türkiye gündemi bütün kadınları etkiliyor. Bir ayrım yapamıyoruz. Dolayısıyla gündeme müdahale etme, kendi gündemini oluşturma anlamında da Türkiye’nin her yerindeki kadınlar bir araya gelebiliyor.