SİYAD Ödülleri ve sinema sektörü

55. SİYAD Ödülleri, salı akşamı Salon İKSV’de düzenlenen bir törenle sahiplerini buldu. Basında yer aldı ama tekrarlayalım, Emin Alper’in yazıp yönettiği “Kurak Günler” filmi sekiz ödülle geceye damga vurdu. “Kerr”e iki, “Bergen”e ise bir ödül gitti.

Yirmi yıldır Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) üyesiyim. Bu zaman zarfında birkaç yıl hariç bütün törenlere katıldım. Memleketin siyaseten sertleştiği, büyük medyanın iktidara yakın sermayedarların eline geçtiği döneme kadar SİYAD ödülleri ana akım televizyonlarda yayımlanırdı. Ama sinema emekçilerinin ödül konuşmaları sırasında kürsüyü özgürce kullanmaları ve demokrasi talebini dile getirmeleri medyayı ürkütünce vazgeçildi. KRT’nin 2022’de yaptığı yayını ayırmak gerek tabii ki. Öte yandan sinema yazarlığının medya içindeki ağırlığının azalması, sinema yazarlarının buralardan uzaklaşmasının da yarattığı etkiler oldu.

Başa dönersek. SİYAD Ödülleri, yılın bütün sinema birikiminin masaya yatırıldığı bir sürecin sonunda veriliyor. Sayıları yüze yaklaşan üyelerin önemli bir kısmı, iki turlu bir oylamayla belirliyor sonucu. İlk turda, yıl içinde vizyona giren bütün yerli yapımların doğal aday olduğu ve her üyenin her kategoride beşer aday seçtiği bir oylama yapılıyor. Bunun sonucunda her kategoride ikinci tura kalan beş aday belirleniyor. İkinci turda ise bu beş adaydan üçünün sıralandığı yeni bir oylama yapılıyor ve birinciler belirleniyor. İkinci turda ayrıca, SİYAD yönetimi tarafından oluşturulan kısa, belgesel ve fantastik film kurulları da kendi alanlarından seçtikleri beşer filmi üyelere sunuyorlar ve bu filmler oylanıyor.

Tabii bunun dışında yıl içinde vizyona giren yabancı filmler arasında en iyi on yapımın seçilmesi de var. Ve dijital platformlarda ilk gösterimini yapan yerli/ yabancı yapımları görmezden gelmek olanaksızlaştı.

Bu yıl, SİYAD yönetim kurulu üyesi ve genel sekreteri olarak törenin her aşamasında yer almak önemli bir deneyimdi. Kişisel olarak SİYAD’ın bir tören yapmaması gerektiğini her platformda dile getirsem de hem üyelerimizin hem de sektörün beklentilerinin bu yönde olması benim fikrimi anlamsız kılıyor! SİYAD çok az insan gücüyle ve sektörün diğer bileşenlerinin tahayyül edemeyeceği kadar mütevazı bir bütçeyle, sadece üyelerinin aidatlarıyla kotarıyor her yıl törenleri. Bunun kayıtlara geçmesi önemli. Kimi kusurları olsa da çoğu zaman da alnının akıyla çıkıyor bu süreçlerden. Bu kadar olanaksızlığa rağmen ortaya çıkan sonuç kuşkusuz ki derneğin hem kurumlar hem de kişiler nezdindeki prestijinden kaynaklanıyor. Destek almakta fazla zorlanmıyoruz.

Ama SİYAD’ın Türkiye sinemasını ödüllendirmedeki bu başarısı ve sorumluluğu sektörün zaaflarının da üzerini örtmemeli. Türkiye sinema sektörü, on yıllardır bir araya gelip, sağlıklı bir yapı oluşturup kendisini ödüllendirmeyi beceremediği için bu sorumluluk talep etmediği halde SİYAD’ın üzerine kalıyor. Hatırlanacaktır TÜRSAK öncülüğünde yakın geçmişte “Yeşilçam Ödülleri” adı altında böyle bir ödül süreci başlatılmış, ancak en baştan yanlış kurulduğu ve kurumsallaşma niyeti olmadığı için sürdürülememişti.

Ezcümle, uzatmadan diyeceğim şu ki Sinema Yazarları, memleket sinemasına karşı sorumluluğunu büyük özverilerle sürdürüyor. Bir avuç insan günlerce işlerini güçlerini bırakarak oy saymaya, ödül yaptırmaya, kart basmaya, video hazırlamaya, davetiye listeleri oluşturmaya, töreni kaydetmeye, mihmandarlık yapmaya vakfediyor kendisini. Yılda bir kere olsun ülke sineması derli toplu bir şekilde bir arada dursun, gişesi sanatı, kısası belgeseli, fantastiği dijitali aynı mekanda sinema aşkına bir araya gelsin diye büyük bir emek harcanıyor.

Sektörden ricamız, bu emeğin karşılığını, hakkını vermeleri. 2022’de tam 181 yerli film uğramış salonlara boxofficeturkiye.com verilerine göre. İlk beşe girmişsiniz, tadını çıkarın. Törene gelin, gülün, eğlenin, meslektaşlarınızla hasbıhal edin, dayanışın. Törene katılmak için ödül alıp almamak bir kriter olmamalı. Bu yıl, aday filmlerin ekiplerinin önemli bir kısmı da böyle düşündüler ve geldiler. Belki de bu yüzden herkesin uzlaştığı gibi güzel bir tören oldu. Böylesi törenler yalnızca SİYAD için değil, sektör için de motive edici olmalı, gelecek yıllarda daha iyisini yapabilmek için…

Yoksa benim fikrim belli. Törene hep karşıydım, karşı olmaya devam edeceğim!