Geziyi savunmak

Şaka değil. Osman Kavala, 5 yıla yakın bir süredir hapiste. AİHM kararına rağmen, AİHS 46. maddeye rağmen -kesinleşmiş AİHM kararlarına uymak ve uygulamak devletler için bir yükümlülüktür- hapiste.

İki iddianameden biri Gezi İddianamesi ve diğeri de Casusluk İddianamesi.

Osman Kavala özgürlüğüne kavuşmasın diye olmadık yöntemlere başvurdu siyasi iktidar. Siyasi iktidar demek zorundayız. Olanın bitenin hukukla bağı yok. AİHM’de 18. maddeden ihlal kararı verdiği için, artık hiç kuşku yok, Kavala’nın siyasi otoritenin hoşlanmadığı bir kişi olarak cezalandırıldığı sonucu çıkıyor.

Kavala casusluk yapmamış, şükür, yargı bu karara varmış. Ama ne yapmış, hükümeti devirmeye teşebbüs etmiş. Kaç tümen asker polis, silahlı eleman kullanmış, hangi balyozlarla saldırmış cevap yok. Soyut iddialar var ve yargının bu soyut iddialara dayalı olarak kurduğu, ağırlaştırılmış müebbet hapse dair hüküm var.

Şaka değil. Ağır Ceza Mahkemesi, Kavala’yı TCK’nin 312/1. maddesi uyarınca ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı. Madde şöyle: “Hükûmete karşı suç Madde 312- (1) Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs eden kimseye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir.”

Kavala’nın ayrıca bu suçtan tutuklanmasına da karar verildi. Casusluktan da beraatine ve tahliyesine karar verildi.

Şaka değil. Davada tutuksuz yargılanan 7 sanığın,  Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater Utku, Ali Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi’nin de TCK 312. maddeden önce ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmalarına karar verildi. Ancak bu suçun asli failinin Osman Kavala olduğu kabulüyle de Kavala’ya yardım suçunu işledikleri ve icrasını kolaylaştırdıkları  görüşüyle  18’er yıl hapis cezası ile cezalandırılmalarına ve ayrıca bu tutuksuz yargılanan 7 sanığın  da tutuklanmalarına karar verildi.

Olanı biteni okumak zor değil. Siyasal nedenlerle cezalandırma yoluna gidiliyor. AİHM de bunu tespit etmişti. Eylemler Anayasa ve yasalar karşısında suç teşkil etmiyor. Belirtilen durumda cezalandırma yoluna gitmek 18. madde ihlaline sebebiyet veriyor. 9 Ocak 2020 tarihinde bu köşede yayımlanan “Demirtaş ve Kavala kararları üzerine-madde 18” başlıklı yazımızda şöyle demiştik: “AİHS 18. madde, “hakların kısıtlanmasının sınırları” başlıklıdır ve şöyledir: “Bu Sözleşme’nin hükümleri gereğince sözü edilen hak ve özgürlüklere getirilen sınırlamalar ancak öngörülen amaçlar için uygulanabilir.”                                                                                                                        

Mesela AİHS 10. maddede ifade özgürlüğü hakkı düzenlenmiştir ve 10/2 fıkrasında meşru amaçlar (sınırlama kriterleri) yer alır. Fıkrada sayılan dokuz meşru amaç (sınırlama kriteri) şöyledir:

1) Ulusal güvenliğin korunması, 2) Toprak bütünlüğünün korunması, 3) Kamu güvenliğinin korunması 4) Suç işlenmesinin önlenmesi, 5) Sağlığın korunması, 6) Ahlakın korunması, 7) Başkalarının şöhretinin veya haklarının korunması, 8) Gizli olarak elde edilen bilgilerin açıklanmasının önlenmesi, 9) Yargı organının otorite ve tarafsızlığının sürdürülmesidir.

Bu dokuz meşru amaç için, ifade özgürlüğüne sınırlama, koşul, ya da yaptırımlara gidilebilir. Ancak bu sınırlamalar, a) yasayla öngörülmeli, b) zorunlu olmalı (acil bir sosyal ihtiyaca cevap vermeli), c) demokratik toplum gereklerine uygun ve d) orantılı olmalıdır.

İdeolojik, siyasi nedenlerle ya da insan hakları alanındaki çalışmalarını engellemek, durdurmak amacıyla gözaltı, tutuklama, cezalandırma, sansür, yasaklama ve benzeri müdahaleler tartışmasız 18. maddenin ihlali anlamına gelir.

Nitekim, Kavala’nın ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla cezalandırılması ve tutuklanması ile Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater Utku, Ali Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi’nin 15’er yıl hapis cezası ile cezalandırılmaları ve tutuklanmaları da kanımca 18. madde ihlalidir.