Cezaevleri ve pandemi
Sincan Cezaevinde yapılan dezenfekte işlemi | Fotoğraf: DHA
Hükümet eyleyenlerin bir sürece dair niyetlerini okumak adına yasalardan ziyade yasa taslaklarına bakmak elzemdir. Misal 'Ceza İnfaz Yasası'. Bu yasanın TBMM ilgili komisyonuna sunulan taslak halinde, mahpusların sağlıklarını korumaları ödev olarak tanımlanmış ve sağlığını koruyamayanların cezalandırılacağını öngörülmüştü. Görüşmelerde muhalefet partilerinin görüşleri tutanaklara "sağlık ödev değil haktır" olarak geçmişti 2005 yılında.
COVID-19 pandemisi ve cezaevleri bu bağlamda daha bir önem arz ediyor.
Dışarıda pandemiye dair sağlıklı ülke verilerine ulaşmak bu kadar zorken, içeriyi yani cezaevlerini nasıl etkilediğini öngörmek hem zor hem de bir o kadar kolay.
Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğünün resmi web sayfasında yakın zamanda yer alan bir paylaşımı virgülüne dokunmadan aktarıyorum: "Başsavcılıklardan alınan bilgilere göre bugün itibariyle, yoğun bakımda veya entübe durumda olan Kovid-19 hastası hükümlü/tutuklu bulunmamaktadır. 368 Ceza İnfaz Kurumumuzdan 117’sinde pozitif vaka görülmüştür. Kovid-19 testi pozitif çıkan 120 hükümlü/tutuklunun sağlık kurumlarındaki tedavileri devam etmektedir."
Nerede ise COVID-19 hastası olmayan sokak ve apartmanın kalmadığı bir ahvalde 368 mahpushaneden 251'inde pozitif vaka görülmemiş olması okur için ne kadar inandırıcı olur bilemedim. Sanırım pandemiden korunmak için cezaevine yatasınız geldi! İnsan düşünmeden edemiyor, ülkeyi cezaevi idarecileri mi yönetse ne!
Veriler şeffaf olmayınca dünya örneklerine bakmakta yarar var. Diğer ülke örnekleri bizdeki Adalet Bakanlığı verilerinin tam tersini söylüyor. Misal, 26 Nisan'da yani daha pandeminin başında Amerika'dan bir haber bu bağlamda kritik: "Amerika’da yapılan bir araştırmada 4 eyalette (Arkansas, Kuzey Carolina, Ohio ve Virginia) yaklaşık 3 bin300 mahkumun Korona testi pozitif çıktı.
Ancak dikkat çekici bir şekilde bu mahkumların yüzde 96’sının belirti göstermediği tespit edildi.
Yine, "Ohio eyaletinin kuzeyinde bir cezaevinde başka sağlık sorunları da olan 2 bin 500 mahkum bulunuyor ve bu mahkumların 2 bin 300’üne yapılan Korona testinde 2 bin 208’inde virüs tespit edildi. Bu vakaların yaklaşık yüzde 95’inde ise belirti yoktu."
Bu son veri çok önemli. Ek sağlık sorunları olan mahpusların yüzde 95'inde COVID-19 pozitif saptanması bizdeki hasta mahpusları akla getiriyor. İHD, 604'ü ağır bin 605 hasta mahpus olduğunu belirtiyor Türkiye'de. Hükümetin Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kurumların çağrısına uyarak cezaevinden pandemi süresince izin mekanizmalarını gözden geçirmesi gerekiyor. Özellikle politik mahpuslara hasmane tutum etik değil.
Ülkemiz giderek bir cezaevleri ve mahpuslar ülkesine dönmeye başladı. Bırakalım geçmişi AKP iktidarı döneminde misal 2015'te 55 bin 870 olan tutuklu ve hükümlü sayısı 2019 sonunda 291 bin 546 olmuştu. Yani son 14 yılda mahpus sayısını altı kat artırmıştı sistem. Yine TÜİK verilerine göre, 12 yaş üstü nüfus içerisinde mahpus sayısı 2010 yılında 100 binde 163 iken, 2019'da 100 binde 430'a çıkmıştı.
Tüm bu veriler ışığında yemek iaşe bedellerinin düşük, havalandırmanın yetersiz, avukat görüşlerinin sınırlı, aile görüşlerinin imkansız olduğu bu süreçte mahpushaneler daha bir dikkatle izlenmeli. Pandemi koşullarında bu yüksek popülasyon dahil tüm olumsuz koşullar şeffaf olmayan bir yönetme biçimi eşitliğinde yaşam hakkı bağlamında alarm veriyor.
İnsan kalabilmenin ön koşularından birisidir özgürlüğünden mahrumum olanların 'sessizliğine' kulak verebilmek.
Sağlıcakla kalın
- Askeri vesayetten toplumcu hekimliğe 25 Mart 2024 04:45
- 14 Mart halkın da Tıp Bayramı 18 Mart 2024 04:25
- Mahcup eğilimler, insan hakları ve hekimlik 11 Mart 2024 04:40
- Penisilin kokan sokaklar 04 Mart 2024 04:20
- Üvey dilin panzehri çokdillilik 26 Şubat 2024 04:45
- “İnsan dünyadır” 19 Şubat 2024 04:35
- Tabip odalarını ‘güvercinin ruh tedirginliği’ ile sınamak 14 Şubat 2024 04:24
- Her şehir atığı ile malul 07 Şubat 2024 04:10
- Ne sağcılar ne solcu: Sağlık ideolojisi 31 Ocak 2024 04:40
- Eş değer ilaç, doğala özdeş gıda ve algı yönetimi 24 Ocak 2024 04:36
- Bedene, ülkeye, aydınlanmaya biraz daha ışık 17 Ocak 2024 04:10
- Kızamık yine yeniden 10 Ocak 2024 04:33