30 Eylül 2020 00:40

Savaş çözüm değil

Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki çatışmalardan bir fotoğraf.

Fotoğraf: AA

Paylaş

Kamil Tekin Sürek

Tüm yazıları

Çok basit şekilde çözülebilecek sorunlar emperyalistlerin ve sömürücü sınıfların elinde çözülemez hale gelip ve savaş nedeni olabiliyor. Dağlık Karabağ sorunu da aslında bir referandumla çözülebilirdi şimdiye kadar.

Dağlık Karabağ sorunu aslında SSCB’nin dağılması sırasında çözülebilirdi. SSCB’nin sosyalist olduğu dönemde milliyetler sorunu pek yoktu. SSCB’nin dağılması ile pazar, toprak sorunları boy göstermeye başladı.

Aslında, Dağlık Karabağ’ın nüfusunun çoğunluğu her dönem Ermeni idi. Azeriler ve bir miktar da Kürtler de bu bölgede yaşıyordu. SSCB Döneminde Ermenistan ve Dağlık Karabağ’da çok sayıda Azeri yaşarken, Azerbaycan’da da çok sayıda Ermeni yaşıyordu. Zaman zaman Dağlık Karabağ özerk yapıya kavuşsa da çoğunlukla SSCB Yönetimi tarafından Azerbaycan’a bağlı kaldı. SSCB dağıldıktan sonra Ermenistan’a bağlandı. 1993’te Susurluk Çetesi diye de bilinen bir kısım kontrgerilla eskisi ve şimdiki AKP’nin ortağı siyasi güçler Elçibey’in silahlı adamları ile Dağlık Karabağ’a saldırı başlattı ve Azerbaycan’da bir darbe ile Elçibey’i iktidara geçirmeye çalıştı. Rusya duruma müdahale etti. Demirel darbe hazırlıkları konusunda Azerbaycan yetkililerini uyardı ve Elçibey ile Susurlukçuların girişimi başarısız oldu. Hocalı’da Ermeniler Elçibey’in adamlarının yanı sıra çok sayıda Azeri sivili de öldürdü.

AGİT Minsk Grubu adı verilen ve 1992’den itibaren Dağlık Karabağ sorununu çözmek için çalışan ABD, Rusya, Fransa, Almanya, Belarus, İtalya, Portekiz, Hollanda, İsveç, Finlandiya, Türkiye, Ermenistan ve Azerbaycan yıllarca toplandıktan sonra sönümlenerek işlevsiz hale geldi.

Son krizde her iki taraf da ilk saldıranın karşı taraf olduğu iddia etse de iki taraf da uzun zamanda savaşa hazırlanıyordu. Azerbaycan’ın Türkiye ile birlikte askeri tatbikat yapması; Türkiye tarafından Azerbaycan’a silah, İHA, SİHA satılması ve uzman gönderilmesi; Ermenistan’ın Fransa ve ABD’den silah alması bugünkü çatışmalara hazırlıktı.

Bu son çatışma da elbette sorunu çözmeyecek. Yine iki taraftan gençler ölecek. Yine iki tarafa emperyalistler silah satacak. Yine, emperyalistler savaşa müdahil olacak ve destekledikleri taraftan desteği karşılığı yeni ayrıcalıklar isteyecek, milliyetçilik olayın tarafları ve müdahilleri tarafından körüklenecek, milliyetçi ve şoven propaganda eşliğinde emekçiler daha fazla sömürülecek, daha fazla baskı altına alınacak ve yeniden çözüm konferansları yapılacak. Barış görüşmeleri sürerken, taraflardan birinin diğer taraftan fethettiği birkaç köyü geri almak için yeni savaş hazırlıkları başlayacak.

Savaş, Dağlık Karabağ halkının sorunlarını çözemeyecek. Birleşmiş Milletlerin çağrısına uyarak hemen ateşkes ilan edilmeli. Demokratik koşullar oluşturularak, Dağlık Karabağ’ın geleceği hakkında Dağlık Karabağ halkı yapılacak referandumla karar vermelidir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI