29 Ağustos 2020 00:38

Dünyayı değiştiren 'hobi'

Linux’un maskotu Tux

Linux’un maskotu Tux Görsel: pxfuel

Paylaş

“Minix kullanan herkese merhaba.

386(486) AT klonları için bir işletim sistemi (Hobi olarak, öyle gnu gibi büyük ve profesyonel olmayacak) üzerinde çalışıyorum. Nisandan beri sürüyor ve hazır olmaya yaklaşıyor. İşletim sistemim Minix’i andırdığından Minix’te sevdiğiniz/sevmediğiniz şeylerle ilgili geri bildirimde bulunursanız sevinirim.”

O yıllarda Helsinki Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümünde okumakta olan Linus Torvalds 29 yıl önce, 25 Ağustos 1991’de bu mesajı comp.os.minix grubuna yolladığında “Hobi olarak” geliştirdiği işletim sisteminin tüm dünyayı saracağını, değiştireceğini ne öngörebilmişti ne de ummuştu. Hatta eğer GNU projesinin işletim sistemi çekirdeği o dönemde hazır olsaydı Linus Linux projesine hiç başlanmayacaktı. Linus’un hobisi kısa sürede çok sayıda profesyonel ve yarı profesyonel bilgisayar kullanıcısının ilgisini çekmeyi başardı. 1993’te bugün hâlâ varlığını sürdüren ilk büyük Linux dağıtımları Slackware ve Debian ortaya çıktı. Slackware ve Debian’ı 1994’te RedHat izledi. 1996’da KDE ve 1997’de GNOME’un yayımlanması ile Linux modern grafiklere sahip masaüstü yöneticilerine kavuştu. ’90’ların sonlarında -Linux’un daha sonrasında ezici bir galibiyetle kazanacağı- sunucu işletim sistemleri için Microsoft ile rekabet başlamıştı. Microsoft CEO’su Steve Ballmer 2001’de Linux’un “Fikri mülkiyet bağlamında dokunduğu her şeye bulaşan bir kanser” olduğunu savunuyordu.

Bir başka alanda, süper bilgisayarlarda Linux kullanımı giderek yaygınlaşıyordu. 2004’te Linux süper bilgisayarların yarısından fazlasının işletim sistemi haline gelmişti bile. 2007’de Open Handset Alliance’ın Linux’u temel alan Android’i duyurmasıyla Linux’un insanların cebine girmesini sağlayacak rota da açılmış oldu. Linux’un sunucu ve profesyonel kullanıcı cephesindeki zaferleri sayesinde kanlı bıçaklı düşmanı Microsoft, 2014’te Linux’a dair yaklaşımını değiştirmek zorunda kalacaktı.

Linux, 2017’den beri en hızlı 500 süper bilgisayarı listeleyen Top500 listesinin istisnasız tümünün işletim sistemi. Internet’i ve World Wide Web’i oluşturan sunucuların ezici bir çoğunluğu bugün Linux kullanıyor. Android 2.5 milyarı bulan kullanıcısı ile gelmiş geçmiş en popüler işletim sistemi ünvanına sahip. Linus’un mesajının üzerinden geçen 29 yılda Linux bilgi teknolojileri dünyasının ayrılmaz, hayati bir parçası haline geldi.

Bilgisayarı sadece günlük işlerinde kullanan ortalama kullanıcı için masaüstünde güçlü bir alternatif olmayı başaramadı belki ama ortalamanın biraz üstündeki kullanıcılar için yeni ufuklar açtı Linux. En kolay kullanılanından en karmaşığına her biri farklı işlerde özelleşmiş, ücretsiz, açık kaynaklı yüzlerce dağıtımıyla iyi ki doğdun Linux.

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...