02 Şubat 2020 23:00

Kobe Bryant’ın ardından: Miras ve yüzleşme

Kobe Bryant, üzerinde 'Black Mamba' (Kara Mamba) yazılı tişört ve elinde basketbol topu ile

Fotoğraf: Erhan Sevenler/AA

Paylaş

Wes Anderson’ın The Royal Tenenbaums filmi, hikâyenin ana karakteri Royal Tenenbaum’un cenazesiyle sona ererken merhumun mezar yazıtında rahibin gözlerini fıldır fıldır döndüren şu ifadeler yer alır:

“Ailesini batmakta olan bir savaş gemisinin enkazından kurtarırken trajik şekilde yaşamını yitirdi.”

Aileyi ve Royal’ı tanıyan rahip için bu 2. Dünya Savaşı göndermeli mezar yazıtı yalanı elbette şaşırtıcıdır ancak aile üyeleri bunu dert eder gibi görünmez. Hayatlarını bir “savaş gemisi enkazına” çeviren babalarıyla son aylarında yaşadıkları barışma, onlar için bu yalanı -ki aynı zamanda Royal’ın vasiyetidir- kabul edilebilir kılmıştır ve babalarını onunla kısmi bir uzlaşıya varmış biçimde huzur içinde gömerler.

Royal Tenenbaum bir savaş kahramanı olmanın fersah fersah uzağında, hayatını eşi(Etheline) ve çocukları için çok zor hale getirmiş bir babadır. Hataları, düşüncesizlikleri ve bencilliklerinin onların yaşamı üzerinde ciddi olumsuz sonuçları olmuştur ama aynı zamanda son döneminde bir çeşit kefaret turuna da çıkmış ve neticesinde affedilmiştir. Bu dönemde yaptıklarıyla her biri zor günler geçiren aile üyelerinin hayatlarını yeniden yoluna koymasında rol oynamıştır. Bu bakımdan mezar taşında yazanlar elbette gerçek değildir ama Royal bunun metaforik bir karşılığı olduğuna inanmak ister. Sonuçta mezar taşında “Bok herifin tekiydi” yazan kimse yok. Onun yerine yazılanlar gerçeğe olduğu kadar hayal gücüne ve sansüre bir başka deyişle inşa edilmiş mitlere de bağlı.

Kobe Bryant’ın hakikaten zamansız ölümünden beri (Daha bir gün önce LeBron James’in onu tüm zamanların en skorerleri listesinde geride bırakmasını ve Bryant’ın buna dair açıklamalarını okuyorduk) hem ona dair kişisel hafızamı hem de bunları düşünüyorum. Çünkü herkes şok ve yas içerisindeyken Bryant’ın 2003’te tecavüz ettiği kadını hatırlatanlar oldu (İddia değil Kobe’nin de yarım ağızla kabul ettiği bir gerçek) ve çoğunlukla sert tepkilerle sindirilmeye çalışıldılar. (Bunlardan biri olan Washington Post Muhabiri Felicia Sonmez neredeyse işini kaybediyordu) 

Kobe Bryant yaşadığı dünyanın kahramanlarındandı ki “kahraman”ların kahramanlığı tarihin her döneminde tartışmalı olmakla birlikte Leo Löwenthal’in vurgusuyla “tüketildiğin kadar kahraman olabildiğin” günümüzde çok daha şaibelidir. Bu düzende dünyanın geri kalanı için kahraman yaratma/yontma imtiyazına sahip olanlar tüketilmesi gereken öznenin ticari haklarını elinde bulunduranlardır ve kahramanın etrafındaki hikâye buna göre yazılır.

Kobe Bryant deyince benim de beynimde canlanan ilk 10 şey arasında onun serveti ve medya gücüyle susturduğu, mahkemeye çıkmadan anlaşmaya zorladığı 19 yaşındaki otel çalışanı kadın yoktu. Belki 2003’ün üzerinden çok zaman geçtiği belki de bir erkek olarak o kadına yaşatılanları tam olarak anlayamadığım için… Neticede gerçek buydu ve gerçek, Kobe Bryant’ın kahramanlık hikâyesini yazdıranlar için ticari açıdan son derece sakıncalı olan bu imajın büyük oranda temizlendiğini ortaya koyuyor. 

Sene 2020 ve artık #MeToo olarak da anılan bir dönemin içerisindeyiz. Dünya genelinde kadın mücadelesi, erkek şiddeti ve hegemonyasına karşı çok daha etkili. Artık ünlü bir erkeğin cinsel saldırısına uğrayan kadının yalnız kalmadan hakkını arayabilme ihtimali çok daha fazla. Peki Kathryn Mayorga ismi size bir şey çağrıştırıyor mu? Mayorga, Cristiano Ronaldo’nun cinsel saldırısına uğradığını söyleyerek öne çıktığında yanında kaç kişi bulabildi? Bir başka modern çağ kahramanı olarak Ronaldo’nun mirası kaleme alındığında onun hak ettiği şekilde yargılandığını söyleyebilecek miyiz? 

Belli ki dünya bunun için hâlâ fazla erkek ve burjuva. Bu yüzden kahramanlık hikâyelerini Etheline Tenenbaum’ların değil Royal Tenenbaum’ların mezar taşında okumaya devam ediyoruz. O hikayeler gerçeğe yakın olabilir belki ama nötr ya da gerçeğin kendisi değiller.

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...