Yasal doğum izninden önce kullanılan izin ücretsiz doğum izni kapsamında olmaz
Fotoğraf: Envato
SORU: Merhaba, kolay gelsin. Eşim 12 haftalık hamile ama hamileliği biraz ağır geçtiği için ücretsiz izin hakkımızı kullanmak istedik. Doğumdan önce ücretsiz izin kullanınca hakkımız olan doğum paralarını ve rapor paralarımızı alamayacağımız yönünde bir yazı okudum. Ücretsiz izin kullanırsam ne kadar kullanabilirim?
CEVAP: İş Kanunu’nda ücretsiz izin uygulaması 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesinde yer alan, “Analık halinde çalışma ve süt izni” başlıklı maddesinde düzenlenmektedir. Bu maddede sayılan diğer ücretsiz izin uygulamaları, aslında iş sözleşmesinin askıya alınmasının uygulamada kullanıldığı şeklindeki ifadesidir ve bunun için, yani, iş sözleşmesinin askıya alınması, ücretsiz izin uygulanması için işçinin rızasının alınması gerekmektedir.
İş Kanunu’nun 74. maddesinin 6. fıkrasında yer alan ücretsiz izin uygulaması ise, şu şekilde düzenlenmiştir: “İsteği halinde kadın işçiye, on altı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde on sekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. (Ek cümle: 29/1/2016-6663/22 md.) Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme halinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.”
Dolayısıyla, doğumdan önce sekiz hafta olan yasal doğum izninden önce alınacak olan herhangi bir izin, maalesef kanunda yer alan ücretsiz doğum izni kapsamında olmayacaktır. Bu açıdan iş sözleşmesinin askıya alınması olan durum söz konusudur.
İş Kanunu’nda böyle bir düzenleme olmadığı için, taraflar iş sözleşmesini karşılıklı bir anlaşma ile askıya alarak ücretsiz izin uygulamasını bu şekilde yasal hale getirirler. İşçiye bu süre boyunca ücret ödenmez ve adına sigorta primi beyan edilmez. Ücretsiz iznin uygulanabilmesi yukarıda da belirttiğimiz gibi işçinin rızası ile olmaktadır.
Sizin ücretsiz iznini ne kadar kullanabileceğiniz ise, işveren ile bu açıdan karşılıklı yapacağınız iş sözleşmesinin askıya alınma süresinin ne kadar olacağını, bu konuda belirlemeniz ile ilgilidir. Bu açıdan net bir zaman aralığı verebilmek söz konusu değildir. Ancak, süresi belli olmayan ve işçinin aleyhine olabilecek ucu açık süreler kabul edilemez niteliktedir. Yargıtay, konu ile ilgili bir kararında “...Ücretsiz izin süresinin işverenin takdirine bırakıldığı veya ekonomik kriz bitinceye kadar gibi muğlak ifadelerin yer aldığı durumlarda, değişiklik sözleşmesinin geçerli kurulmadığı ve iş sözleşmesinin askıya alınmadığı sonucunun benimsenmesi gerektiği” şeklinde karar vermiştir. Bu durumda iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği sonucunu çıkarmaktadır.
Ücretsiz izin süresi içinde işçinin başka bir işyerinde çalışmasını da Yargıtay, işçinin sadakat borcuna aykırı bir durum olarak değerlendirmekte ve işverene iş sözleşmesinin haklı nedenle feshine neden olduğuna dair kararlar vermektedir.
İşçinin askıda geçen süresi fiilen çalışma olmadığından kıdem süresinden sayılmayacaktır.
- İşletme değişikliği için işçinin yazılı onayı gerekir 25 Mart 2024 05:25
- Ücretsiz izin dilekçesinin işçinin özlük dosyasında saklanması gerekir 18 Mart 2024 05:30
- Fazla çalışmaya katılmak istemeyen işçi, 30 gün öncesinden işverene yazılı olarak bildirim yaparak fazla çalışmaya katılmayabilir 11 Mart 2024 05:30
- Çocuğu olan işçi kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir 26 Şubat 2024 05:36
- Aşırı çalıştırma işçi açısından haklı nedenle fesih sebebi olur 19 Şubat 2024 05:20
- Ücretsiz izin karşılıklı anlaşma ile yapılabilir 05 Şubat 2024 05:25
- Hastalığın iş yerinden kaynaklandığı tespit edilmeli 22 Ocak 2024 05:00
- Yarım kalan işsizlik ödeneğinin devamı sağlanabilir 15 Ocak 2024 05:05
- Zorunluluk olmadıkça işçilerin postaları değiştirilemez 08 Ocak 2024 04:50
- Kıdem tazminatı işçinin onayı ile çekle ödenebilir 01 Ocak 2024 04:40
- Kısmi süreli çalışmada çocuğun okul çağı baz alınır 25 Aralık 2023 04:47
- Toplu işçi çıkarmada patron, hak kazanan işçinin tazminatını ödemek zorundadır 18 Aralık 2023 05:30