200 milyon liralık soru

Tarihi roman konusunda öncü yazarlardan birisi olan, “İskoç kimliği” dendiğinde sanatta ve kültürde akıllara gelen ilk isim Walter Scott’tur. Scott, tarihi romanlarını günümüzde bile düşülen o vahim hataya tezat bir şekilde yazmıştır. Bilirsiniz; tarihi romanlarda kahramanlar hep görkemli, haşmetli, bilge, yanlışa düşmeyen karakterler olarak çizilir. Scott’un eserlerinde ise tam tersine sıradan figürlerdir.

Walter Scott, günümüzde İskoç pounduna resmi basılacak kadar kültürel damgasını vurmuş bir yazardır sözün özü. (Eh, her ülkenin paraya basacağı edebiyatçıları bizim gibi suni kimliklere büründürmediği düşünülürse…) Fakat işin ironik yanı da şudur ki, Benjamin Franklin gibi Walter Scott’un da paraya karşı olumsuz bir yaklaşım ile sarf ettiği bir sözü vardır: “Paranın öldürdüğü ruh, kılıcın öldürdüğü bedenden fazladır.”

Walter Scott’tan yolumuz Türk futboluna nasıl sapabilir peki? Geride bıraktığımız haftada Spor Toto’dan yapılan açıklama sayesinde tabii ki! Teşkilat, meblağlarını kalem kalem açıkladığı, 2017-2018 sezonu için 3 klasmandaki kulüplere yaptığı yardımları basınla paylaştı. Bu açıklamaya göre kulüplere isim hakkı bedeli olarak toplam 158 milyon 526 bin lira ödeme yapılmış.Forma sponsorluğu adı altında kulüp başına 1. Lig temsilcilerine 1 milyon TL, 2. Lig temsilcilerine 300 bin TL ve 3. Lig temsilcilerine ise 225 bin TL ödeme yapılmış. Bu da toplamda 40 milyon 950 bin liraya karşılık geliyor. 2011’de başlayan “isim hakkı ödemeleri” kapsamında kulüplere ödenen toplam meblağlar ise 1.Lig’de 301 milyon 560 bin TL, 2. Lig’de 348 milyon 283 bin TL ve 3. Lig’de ise 287 milyon 37 bin TL’ye erişmiş.

Bunların ciddi rakamlar olduğunu söylemek için, Kemal Derviş olmaya gerek yok. Fakat görülen o ki, kulüplerin bu paraları yönetebilmek için birer Kemal Derviş’e ihtiyacı var.

EN ZENGİNİN BİR GOLÜ VAR

Misal, 2 milyon 731 bin lira ile gelir bakımından ilk sırayı alan Boluspor’a 2011’den itibaren bir göz atacak olursak iki puanla küme düşmekten kurtulduğu bir sezona gözümüz çarpacaktır. Geçtiğimiz sezon ise bir puanla playoffa kalabilen Bolu ekibi bu sezon ligi üçüncü sırada bitirerek playoffa kaldı. Ancak iki sezonda oynadığı dört playoff maçında attığı gol sayısı bir. Rakamla 1.

‘ARAMIZDA KALSIN’

Son dört sezonda 2. Lig’de playoffa kalan ve 2. Lig’den düşen takımlara da bir göz attığımız zaman durumun vahameti daha iyi belli olacaktır.

Dört sezonda Menemen Belediyespor, Bandırmaspor ve Gümüşhanespor üçer kez; Hatayspor,

Sarıyer, İstanbulspor, Kocaeli Birlikspor, Keçiörengücü ve Sivas Belediyespor ise ikişer kez playoffa kaldı. Yani, dört senede normal şartlarda 32 takımın kalabileceği playoffa 21 takım kaldı. Dahası, playoffa kalan takımlar arasında yer alan 1461 Trabzonspor ve iki kez bu başarıyı gösteren Kocaeli Birlikspor bu dört senede 3. Lig’e düşen takımlar arasına da katıldı!

Söz açılmışken, son dört sene içinde 2. Lig’den düşenler listesindeki bazı takımlar şöyle: Orduspor, Bucaspor, Karşıyaka, Mersin İdmanyurdu, Kayseri Erciyesspor. (Bu listede esasında Altay da var lakin İzmir temsilcisi hem 2. Lig’e geri yükseldi hem de 1. Lig’e çıktı) Çok da uzun olmayan bir geçmişe uzandığımızda Süper Lig’den aşina olduğumuz bu kulüplerin hemen hemen hepsi küme düşmenin yanı sıra puan silme cezasıyla karşı karşıya bırakıldı. Sadece onlar mı? Tarsus İdman Yurdu ve Kocaeli Birlikspor’un yanı sıra düşmese de Ankaragücü, Amed Sportif, Kahramanmaraşspor gibi takımlar da puan silme cezalarına çarptırıldı.

SONUÇ NİYETİNE

Nedendir bilinmez(!), mevzubahis para değil esasında. Ülke futbolunda ciddi anlamda bir yönetim problemi var. Asırlık kulüpler amatör liglere doğru göz göre göre paraşütsüz düşüşe geçerken; isim değiştirmekten bitap düşen ve sponsorluk uğruna her sezon ilçe değiştiren Gölbaşı gibi kulüpler de onlara eşlik etmekten geri kalmıyor.

Peki, bu 200 milyon lira tam olarak nereye gidiyor? Hani, nereden geldiğini de sorarız elbette ama ilk olarak zor sorunun cevabını kovalamamız gerekir. Scott’a dönelim tekrar… Süper Lig’inden, 1. Lig’ine değin pek çok ligde reklam gelirinden transferlere değin pek çok kalem gelir elde edebilmiş bu takımların günümüzde varoluş mücadelesine girmesinin sebebi paranın öldürdüğü ruhlara sahip olmaları mıdır yoksa kılıçları mı yeterince keskin değildir?

İşte bu son soru işareti, esasında 200 milyon liralık sorumuzun da cevabını işaret ediyor.