Militarizm, emperyalizm ve çocuklar

24 Haziran Cumartesi İngiltere’de Silahlı Kuvvetler Günü’ydü ve bu yılki etkinliklerin merkezi Liverpool’du. “Büyük Britanya neden böyle bir güne gereksinim duyuyor?” gibi bir soru bir an için akla gelebilir. Yanıtı oldukça basit. Büyük Britanya (BB) kendiliğinden bir imparatorluk olmadı. İmparatorluk olması için öncelikle büyük bir istila gücü gerekiyordu. BB artık resmi olarak bir imparatorluk olmasa da, emperyalizm ve hizmetindeki militarizm yerli yerinde.

Ama günümüzde militarizm kolay yutulmuyor; yutturulması için ciddi ve sürekli çaba gerekiyor. Bu çabaları incelemek militarizmin nasıl sürdürüldüğünü anlamak açısından gayet önemli. Örneğin, Silahlı Kuvvetler Günü etkinliklerinin tüm ülkeye yayılması, yani topluma iyice sızması için sosyal medya kullanılıyor. Nedeni ortada: Günümüzde toplumu yönetilebilir kılmak, “her an, her yerde” olan “akıllı” telefonlar ile daha kolay.

Bu yıl Facebook yanında, daha fazla ses getirebilmek için Twitter devreye sokuldu. Duyurularda @ArmedForcesDay hesabının ve #SaluteOurForces etiketinin kullanılması istendi. Yapılmak istenen şuydu: Militarizme kanan kişiler asker selamı vererek fotoğraflarını çekecek ve “orduyu seviyoruz” mesajlarıyla tüm dünyaya yayacaklardı. Bu yolla, “Toplum orduyu destekliyor” mesajı verilecekti. Politikacılar, aristokratlar da benzer fotoğraflar içinde belirerek ordunun ne kadar önemli olduğunu vurgulamış olacaklardı.Sonra, BB Ordusu’nun bulunduğu her yerden, örneğin Bosna Hersek’ten, Irak’tan fotoğraflar gönderilecek ve bu yolla ordunun reklamı yapılmış olacaktı. Yalnız ordudan gelen fotoğraflar ve mesajlar olsa ilgi azalacağı için, askerlerden gelecek fotoğraf ve mesajların sivillerden gelecek olanlarla karıştırılması hedeflenmişti. Akıllıca, değil mi?

Sosyal medya kampanyaları yaygın ve aldatıcı olmakla birlikte yeterince görkemli değil. Bu nedenle Kraliyet Ordusu’na yakışacak görkemli etkinliklerin ayrıca düzenlenmesi gerekiyor. Merkezi her yıl değişse de, etkinliklerin içeriğini ve destekleyen kuruluşları önceden kestirmek pek zor değil. Ordu pohpohlama etkinliklerini elbette ki, BAE Systems gibi büyük bir silah üreticisi destekleyecekti. Bu şirketin ne kadar büyük, ne kadar korkunç olduğunu anlatmak günler alacağı için, şirketin kendini topluma sevdirme çalışmalarına göz atmakta yarar var.

BAE Systems, küresel kapitalizmin doğduğu yer BB değilmiş gibi kendini hâlâ “milli” bir şirket olarak tanıtmaya çalışıyor. Şirket ancak emperyalist güçlerin işine yarayabilecek olan, savaş uçakları ile dolu devasa gemiler ürettiğini gizlemiyor. Tam tersine, bununla övünüyor ve “milli” bir çaba olduğunu söylüyor; “millet tarafından, millet için” üretilen gemiler sloganını kullanıyor. Bunun üzerine bir de kraliyet vurgusu gerekli ki, tam BB işi olsun. Savaş gemilerinin hepsine, “Kraliçe Elizabet Sınıfı” sıfatı yapıştırılmış. Yani, BAE Systems millet ve kraliçe için canla başla çalışan “milli” bir şirket.

Uçak gemileri, sosyal medya kampanyaları elbette ki, militarizmin topluma işlemesi için yeterli değil. Bunu sağlayabilmek için daha da kötü yöntemler gerekiyor. Bunların başında içi militarizm dolu etkinliklerin eğlenceli aile etkinliği olarak sunulması ve etkinliklerde ailelerin yer almasının sağlanması geliyor. Amaç, olabildiğince erken yaştan çocukların kafasına orduyu yerleştirmek. Tam da bu nedenle, BB Ordusu her olanakta okullarda etkinlikler düzenlemeye çalışıyor; öğrencilere militarizmi işlemeyi çok önemsiyor. 

Çocuklara yönelik militarizm kampanyalarının en kapsamlı ve korkunç örnekleri, hiç kesintisiz olarak, emperyalizmin başrol oyuncusu ABD’de yürütülüyor. Kesintisiz çünkü ABD’de iktidarda olanların savaş tutkusu hiç bitmiyor. Çocuklara yönelik kampanyalara harcanan para, tıpkı silahlara ve orduya ayrılan bütçe gibi çok yüksek. 

Gelelim Türkiye’ye... BB ve ABD’de olduğu gibi ordu-millet el ele! Toplum orduyu hep destekliyor! Ordu dendi mi akan sular duruyor. “Milli” silahlar üreten “milli” şirketler çok çalışıyor. Büyük silah fuarları düzenleniyor. “Millet tarafından, millet için” üretilen silahlar yetkililerce övülüyor.

Aylardır iktidar tarafından yapılan açıklamalara bakılırsa, dünyayı kasıp kavuran emperyalizm ve militarizm sanki bir oyun... Türkiye ise bu oyuna alınmayan, dışlanmış bir çocuk. Oyuna bir girse hemen kendini gösterecek...

Oysa militarizm bir oyun değil. Silahların, orduların çocuklardan mutlaka uzak tutulması gerek. Militarizm ölüm demek. Silahlar da. Militarizmin çocuklara işlenmesi değil, iliştirilmesi bile çocuk haklarına aykırıdır ve çocukların zararınadır. Çocuklara ölümü yakıştıran her rejim er ya da geç çöker.