06 Mayıs 2017 00:50

Telif aracıları internetimize göz dikti

Telif aracıları internetimize  göz dikti

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Bir kaç gün önce Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı bir basın toplantısı düzenleyerek 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda yapılacak değişikliklere ilişkin taslağı açıkladı[0]. İlerleyen günlerde daha detaylı olarak ele alacağımız bu taslağa dair ilk dikkati çeken 77. maddeye yapılan “İnternet ortamında hak ihlallerinin önlenmesi” eki. Bu öneri ile meslek birliklerine internet ortamındaki telif hakkı ihlalinde bulunanların IP adreslerini tespit için teknolojik yöntemleri kullanma hakkı tanınıyor. Tespit edilen fikri mülkiyet ihlalcilerinin yapılacak iki uyarıdan sonra internet bağlantılarının yavaşlatılması da öneri kapsamında. 

Kültür, sanat ve bilim alanlarındaki fikri mülkiyet, patent ve teliflerin insanlığın gelişiminin önündeki önemli engellerden biri olduğunu, bunların eserin/ürünün gerçek üreticisine değil temel olarak işi telif hakları ve patentleri toplamak olan kuruluşlara fayda sağladığını yıllardır bu köşede dile getirdik. Bu yasa değişikliği önerisinin ana fikri farklı olmamakla birlikte ucu oldukça tehlikeli yerlere uzanıyor. Bakanlığın yanıt vermesi gereken çok ciddi bir soru var: Birlikler ihlalleri nasıl tespit edecek? 

“Korsan” olduğu iddia edilen kullanımın yaygın şekilleri göz önünde bulundurulduğunda bunun için iki yol akla geliyor. İlki derin paket analizi (DPI) yoluyla hem özel hayatın gizliliğini hem de iletişimin gizliliğini tümü ile ihlal ederek servis sağlayıcılar üzerinden tüm trafiğimizin takip edilmesi. İkincisi ise noktadan noktaya ağlarda tuzak paylaşımlar yaparak ilgili paylaşımları yapanların IP adreslerinin tespiti. Her iki metod da hem etik hem de hukuki olarak sıkıntılı. 

Telif Hakları Yasası’nda bir değişiklik yapılmak isteniyorsa bu değişiklik halkın kültür, bilim ve sanat eserlerine erişimini kolaylaştıracak şekilde yapılmalı. Hak sahibinin torununun torununa ve hatta bazen daha da öteye uzanan telif haklarının süresi halkın bu ürünlere vaktinde ve kolayca ulaşmasını sağlayabilecek şekilde düşürülmeli. Bu yapılırken de aracı konumda bulunanların eser sahibini sömürmesi de ortadan kaldırılmalı. 

Kültür ve Turizm Bakanlığı, web sitesinde 30 gün süreyle tasarıyı kamuoyunun görüşlerine açtı[1]. Basit bir üyelik işleminin ardından tasarı hakkındaki görüşlerinizi iletebilirsiniz. Dağıtımcılar ve telif tekelleri gibi aracıların kendi çıkarlarına, halkın zararına lobi faliyeti yürüteceği neredeyse kesin. Çok geç olmadan ilgili yasa hakkında görüşünüzü belirtin. Eser üreticilerinin görüşleri ciddi önem arzedeceğinden halktan yana olduğunu ifade eden sanatçılardan da bu yasa vesilesiyle telif konusunda görüşlerini açıkça ortaya koymalarını (Halktan yana olduğunu iddia eden telif savunucuları ortaya dökülsün) ve yasaya karşı tavır almalarını talep edin.

[0] https://goo.gl/PLv7AD 
[1] https://goo.gl/TgqNeS

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...