O iş öyle değil
Fotoğraf: Envato
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) ödül törenindeki konuşması medyada ya “Birer Mankurta dönüştüler cümlesi” ya da “F klavyede talimatıma rağmen yol alamadık” cümlesi öne çıkartılarak görüldü. Benim açımdan konuşmanın en önemli kısmı ise yerli teknoloji üretememe konusunda verdiği Pardus örneğiydi. Kullandığı teknoloji bize ait olmadığı için Pardus’un yaygınlaşamadığını iddia etti Erdoğan[0]. Ve o ödül töreninde bulunan bir tek kişi bile “Hayır, yanlışınız var, o iş öyle değil” diyemedi.
Oysa ki o iş öyle değil. Doğrudur, Linux kodlarının çok büyük bir kısmı bizim değil. Ama aynı kodlar kimsenin de değil. Ya da daha doğru ifade etmek gerekirse o kodların sahipliği tüm herkesin. Ve Linux’un gelişebilip de bugün bulunduğu noktaya gelebilmesini sağlayan ana faktörlerden biri bu lisans/sahiplik modeli. Bu model sayesindedir ki dünyanın dört bin yanından on binlerce geliştirici devasa bir işletim sistemi ailesinin farklı farklı kollarını ilmek ilmek örebiliyor.
Pardus ilk yıllarından 2011’in sonuna kadar bu işletim sistemi ailesinin özgün bir örneğiydi. Var olan her hangi bir Linux dağıtımını temel almayan Pardus, bir yandan Linux’un sınırları aşan birikiminin ve kod havuzunun üzerinde yükselirken bir yandan da YALI, ÇOMAR ve PİSİ gibi kendi yazılımlarını da geliştiriyordu. Sonra ne oldu? Pardus’u geliştiren ekip 2011 sonlarında TÜBİTAK’tan tasfiye edildi. Yerine gelen ekip -tıpkı logoları sökülüp yerli araba diye yutturulmaya çalışılan Cadillac gibi- Debian’ı biraz makyajla Pardus olarak etiketleyip projeyi sürdürüyor(!) Orjinal Pardus ekibi ise Pisi adını verdikleri dağıtımları ile yoluna devam ediyor.
Linux dağıtımlarının popülerliği açısından bir ölçüt olarak kabul edilen DistroWatch’da Pisi günlük ortalama 67 ziyaret ile 149’uncu[1], Pardus ise günlük 43 ziyaretle 204’üncü[2] sırada. DistroWatch’ın üst sıralarında farklı farklı ülkelerde geliştirilmiş pek çok farklı Linux dağıtımı mevcut. Ve bu dağıtımlar salt kendi ülkelerinde değil daha pek çok ülkede kullanılıyor. DistroWatch’un 1’inci sırasında yer alan Linux Mint’in İrlanda kökenli olması yeterli kanıt değil mi? Listenin devamında da daha pek çok örnek mevcut. Pardus’un yaygınlaşamama sebebini boşuna “Yerli ve milli olmamasında” aramayın. O iş öyle değil. İlla bir sebep arıyorsanız kendi bilişim politikalarınıza şöyle bir göz atın.
[0] https://goo.gl/GQu4Rb
[1] https://goo.gl/e00Sfh
[2] https://goo.gl/w052Yv
- İşlevini arayan alet: Yapay zekâ 20 Nisan 2024 04:45
- Masaüstü işletim sistemlerinin geleceği ve Linux 13 Nisan 2024 04:35
- XZ arka kapısı ve açık kaynağın zaafları 06 Nisan 2024 04:53
- Veri yağmacıları 16 Mart 2024 04:34
- Yapay zeka ve sihirbazlar 09 Mart 2024 05:07
- Verileriniz sermayeye feda olsun! 02 Mart 2024 05:40
- Geniş dil modelleri ve olağan hataları 24 Şubat 2024 04:09
- Apple’ın AB’ye misillemesi PWA’ların sonu mu? 17 Şubat 2024 04:43
- Disney, oyunlar ve at zırhı 10 Şubat 2024 04:19
- Open AI fikri mülkiyete karşı 13 Ocak 2024 04:44
- Yapay zekanın belirsiz geleceği 06 Ocak 2024 04:00
- Yapay zekada telif kavgası: Tekeller tekellere karşı 30 Aralık 2023 04:47