09 Temmuz 2016 01:00

Cinayeti belgelemek

Fotoğraf: Envato

Paylaş

İsmail Gökhan Bayram

Tüm yazıları

Geçtiğimiz günlerde ABD'de iki Afro-Amerikalı polis tarafından öldürüldü. 37 yaşındaki Alton Sterling polis tarafından yere yatırıldıktan sonra sırtından vurularak öldürüldü. 32 yaşındaki Philando Castile ise Sterling’den bir gün sonra sevgilisi ve 4 yaşındaki oğluyla birlikteyken, arabasının sinyal lambasının kırık olduğu gerekçesi ile durdurulup ehliyetini çıkartmaya çalışırken vuruldu.
Eğer olay yerindeki insanlar başka türlü davranmış olsaydı her iki cinayeti de ya hiç duymayacaktık ya da “polis bir Afro-Amerikalı şüpheliyi öldürdü” gibi cümlelerle önümüze gelecekti. Bunun ardın da muhtemelen vuran polisler aklanıp görevlerine devam edecekti. Ancak her iki cinayetin de olay yerindeki insanlar tarafından akıllı telefonlar aracılığıyla büyük bir soğukkanlılıkla belgelenmesi polislerin suçunu, şüpheye yer bırakmayacak şekilde daha şimdiden ortaya koydu. Alton Sterling cinayetinin iki ayrı video kaydı yayınlandı. Philando Castile’in sevgilisi ise polisin ateş etmesinden saniyeler sonra cinayeti Facebook’tan canlı yayınladı. Canlı yayından bir saat kadar sonra Facebook “teknik bir arıza” nedeni ile videoyu kaldırdı. Ancak cinayete ve videonun kaldırılmasına yükselen tepkiler üzerine video tekrar (grafik şiddet uyarısıyla) yayına alındı. Videoların varlığı sayesinde yükselen tepkiler üzerine ABD Başkanı Obama da ortamı yatıştırmaya yönelik bir açıklama yapmak zorunda kaldı.
ABD’de başta Afro-Amerikalılar olmak üzere “beyaz olmayanlara” polis şiddeti bilinmeyen bir gerçek değil. Polisler için vücut kamerası vb. izleme yöntemler i ile bu şiddeti göstermelik olarak engelleme çabaları olsa da bu kamera ve izleme metodları -tıpkı ülkemizdeki çeşitli vakalarda güvenlik kamerası kayıtlarının bozulması kaybolması gibi- genelde en kritik anlarda “arıza” çıkartıyor. Dolayısıyla bu tip vakalarda “sıradan vatandaşın” belgelemesi ve belgeleri -gerekirse anonim bir şekilde-yayması ya da basına ulaştırabilmesi sonraki vakaların önüne geçilebilmesi açısından önem taşıyor.
Başta akıllı telefonlar olmak üzere günümüz teknolojisi bize yani “sıradan vatandaşa” belgeleme konusunda ciddi olanaklar sunuyor. Üstelik bu olanaklar sadece kayıt edebilmenin de ötesinde. Örneğin kayıt ettiğiniz videoları ve fotoğrafları eğer herhangi bir bulut depolama sistemi ile senkronize ediyorsanız telefonunuzun elinizden alınması ve içindeki videoların silinmesi videoyu ortadan kaldırmayacaktır. Ya da internetten canlı yayın yaptıysanız, yayını o anda izleyenleri, yayının kayıtlarını ve yayının kayıtlarının kopyalarını ortadan kaldırmak öyle kolay yapılabilen bir şey değil. Bu olanakları bilmek, elimizin altında bulundurmak ve ihtiyaç halinde kullanmak hepimiz açısından önemli.

YAZARIN DİĞER YAZILARI