Turing'in doğumunu kutlarken
Fotoğraf: Envato
Siz bu yazıyı okuduktan iki gün sonra, 23 Haziran’da hemen hemen tüm bilişim camiası bilgisayar bilimlerinin kurucularından Alan Turing’in 102. doğum gününü kutluyor olacak. Ne zaman yapay zekâ konusu açılsa ilk akla gelen isimdir Turing bizde. Geçen haftaki yazıda Turing Testi’ni geçen yapay zekâ vesilesi ile andık. Ancak sadece yapay zekâ değil, daha pek çok konuda dönüp dolaşıp Turing diyoruz. Çünkü modern bilgisayar bilimi Turing’in henüz 24 yaşındayken, 28 Mayıs 1936’da yayınladığı “Hesaplanabilir Sayılar Üzerine, Karar Probleminin Bir Uygulaması” başlıklı makale ile başladı. Söz konusu makalede Turing, bugün bildiğimiz hali ile algoritma kavramını genelleştirip, bilgisayar algoritmalarının simülasyonunda kullanılabilecek düşsel bir makine olan ve artık kendi adı ile anılan Turing Makinesi’ni tasarladı. Turing Makinesi, bugünün modern bilgisayarlarının çalışma mantığının soyutlanmış bir şekli idi. Yani Alan Turing, daha bilgisayar icad edilmeden bilgisayarı icat etmiş ve düşsel bilgisayarlarda çalışmalarına başlamıştı bile. 40’lı yıllarda ilk bilgisayarların hizmete girmesi ardından 2. Paylaşım Savaşı sırasında Almanların Lorenz ve Enigma şifrelerinin çözülmesindeki rolü ve 1950’de yayınladığı “Hesaplama Makineleri ve Zekâ” makalesi… 42 yıllık yaşamına pek çok şeyi sığdırmayı başardı. Belki daha pek çok buluşa imza atacaktı ama sistem onu öldürdü.
Ölümü üzerindeki sır perdesi ve komplo teorileri hala ortadan kalkmış değil.
Turing, İngiltere’de eşcinsel olmanın yasaklı olduğu bir dönemde eşcinsel olduğunu kamuya açıkladığı için ‘hormon tedavisi’ ile cezalandırıldı. Cezası nedeniyle, Turing’in güvenlik ayrıcalığı kaldırıldı ve Devlet İletişim Merkezi Danışmanlığı görevi elinden alındı. Hiçbir zaman resmen KGB için casusluk yapmakla suçlanmasa da medya aracılığıyla kamuoyunda bu şüphe hızla oluşturuldu. 8 Haziran 1954’te evinde ölü bulunduğunda yanında yarısı yenmiş bir elma vardı. Otopsi sonuçlarına göre Turing siyanür zehirlenmesinden ölmüştü ancak o yarım elma hiçbir zaman siyanür için test edilmedi. Cezası nedeni ile girdiği bunalım sonucu intihar ettiği iddia edildi. Belki gerçek buydu Ama onu oraya götüren sürece baktığımızda sistemin Turing’i nasıl adım adım ölüme götürdüğü herkes için oldukça netti. 2009’da İngiliz Hükümeti resmi olarak özür diledi. Ardından da birkaç ay önce Turing için resmi af çıkartıldı. Ama bu iade-i itibardan çok daha önce Turing zaten bilgisayar bilimlerinin altın sayfalarında yerini almıştı. Bilgisayar Bilimleri alanının en büyük onuru, alanın Nobel’i sayılan ve 1966’dan beri Hesaplama Makineleri Birliği tarafından verilen Turing ödülüdür. Pazartesi sadece Turing’in 102. doğum gününü değil, modern bilgisayar biliminin doğumunu da kutluyoruz.
- Veri yağmacıları 16 Mart 2024 04:34
- Yapay zeka ve sihirbazlar 09 Mart 2024 05:07
- Verileriniz sermayeye feda olsun! 02 Mart 2024 05:40
- Geniş dil modelleri ve olağan hataları 24 Şubat 2024 04:09
- Apple’ın AB’ye misillemesi PWA’ların sonu mu? 17 Şubat 2024 04:43
- Disney, oyunlar ve at zırhı 10 Şubat 2024 04:19
- Open AI fikri mülkiyete karşı 13 Ocak 2024 04:44
- Yapay zekanın belirsiz geleceği 06 Ocak 2024 04:00
- Yapay zekada telif kavgası: Tekeller tekellere karşı 30 Aralık 2023 04:47
- Oyunları var edenlerin sesini ödülle kısmak 09 Aralık 2023 04:19
- OpenAI krizi ve yapay zeka denetimi 25 Kasım 2023 04:00
- Geniş dil modellerinin halüsinasyonları 18 Kasım 2023 04:10