07 Aralık 2014 04:43

Halkların dört tarafı kapalı olan ortak yaşamı: Efrîn Kantonu

Efrîn, Antep ve Halep arasında kalmış, Baas rejiminin hiçbir yatırım yapmadığı Kürt ‘ilçelerinden’ birisiydi. Rojava’nın batısında bulunan kantonun Şêrawa, Cindirêsê, Mabata, Reco, Bilbilê, Şiyê ve Şera adında yedi ilçesi bulunmaktadır.

Paylaş

Nazım DAŞTAN*

Efrîn, Antep ve Halep arasında kalmış, Baas rejiminin hiçbir yatırım yapmadığı Kürt ‘ilçelerinden’ birisiydi. Rojava’nın batısında bulunan kantonun Şêrawa, Cindirêsê, Mabata, Reco, Bilbilê, Şiyê ve Şera adında yedi ilçesi bulunmaktadır. 365 köyün bağlı bulunduğu kanton nüfusunun geneli 700 bin civarındaydı. Ancak Rojava’da başlatılan devrim süreci ile oluşturulan demokratik sistem ve Suriye’nin şu an içinde bulunduğu konum gereği farklı halk ve inançların kendini var edebildiği bir yuva haline geldi. Bu kapsamda yine Halep, İdlip, Hama, Humus ve Şam çevresinde var olan savaştan dolayı yaklaşık 500 bin kişi, Efrîn Kantonu’na göç etmiş durumda. Son göçlerle beraber kanton nüfusu 1 milyon 500 bine ulaşırken, kantonda Kürtler, Araplar, Êzidîler ve Aleviler başta olmak üzere birçok halk, farklı inanç ve azınlık yaşıyor. Rojava’da her kesimin kendi rengi ile yönetimde yer aldığı örneğini vermek gerekirse Efrîn’de Kanton başbakanlığını Alevi, Dış İşleri Bakanlığını Êzidî ve dört bakanlığın Arap kişilerden oluşması bu konuya iyi bir örnektir.  

VERİMLİ TOPRAKLARIN YURDU

Zengin yer altı ve yer üstü kaynakları ile tanınan kanton topraklarında, özellikle zeytin, buğday, mısır, arpa, nohut ve baharat gibi ürünler elde ediliyor ve uzun süre Suriye bu ürünlerle beslendi. Bu anlamda Efrîn, rejim döneminin gıda deposuydu gibiydi. Aslında Efrîn denilince akla gelen ilk ürün zeytindir. Öyle ki kantonda 30 milyonu aşkın zeytin ağacı bulunuyor ve zeytinden üretilen her şey değiştirilip, dönüştürülüyor. Bunların yanı sıra dikim fabrikalarında ciddi oranda bir artış var. Suriye genelinde daha önce giyim sektörünün merkezi Halep olarak bilinirdi. Yaşanan savaştan dolayı üreticiler Halep’i terk ederken, Efrîn Kantonu yönetiminin desteği ve teşviki ile bu sektör Efrîn’e kaydırıldı. Ve şu an devrimden bu yana kanton genelinde 300 dikim fabrikası halka hizmet verirken, fabrika çalışanları ise komiteler kurup, örgütlenmeye giderek, devrim sürecini tamamlıyor. Suriye’de yaşanan iç savaşta üçüncü bir yol seçerek, yeni bir sistem geliştiren Kürtler kentlerine sahip çıkarak, bütün alanlarda adeta bir inşaya gidiyor.

SURİYE’NİN EN GÜVENLİ VE İSTİKRARLI YERLERİNDEN

Efrîn Kantonunu bir anlamıyla Suriye’nin en güvenli ve en istikrarlı yerlerinden biri olarak adlandırabiliriz. Örneğin Lazkiye'de akşamları saat 18.00’dan sonra dışarıya çıkmak yasaktır. Oysa Efrîn Kantonunda halk, gece yarılarına kadar kantonun bütün sokak ve caddelerinde rahatlıkla gezip, günlük yaşam içinde bir sorun yaşamadan işlerini halledebiliyor.

DEVRİMİN ÖNCÜSÜ: KADINLAR

Kadınlar, “Demokratik Özerklik” modeli çerçevesinde politik bir toplumun geliştirilmeye çalışıldığı kantonda, diğer kantonlara oranla devrimdeki rollerini daha aktif oynuyor. Şimdilerde kanton genelinde komünler oluşturmak için çalışma başlatan kadınlar, sosyal, kültürel, tarihi ve ekonomik alanlarda oluşturulan yapılara öncülük ediyor. Rojava’da Cizîrê ve Kobanê’den sonra üçüncü kanton olarak ilan edilen Efrîn’de Kantonun başbakanlığını ise Hêvî Îbrahîm Mustefa yapıyor.

DÖRT TARAFI AMBARGO ALTINDA

Nüfusun çoğalması bazı ihtiyaçları da beraberinde getirirken, kantonun dört bir tarafının da ambargo altında olması ciddi sıkıntıları meydana getiriyor. Ambargonun en büyük ayağını sağlık alanı oluştururken, Kantonun Sağlık Bakanlığı yetkilileri stoklarında neredeyse ilaç bulunmadığına dikkat çekerek, salgın hastalıkların baş göstereceği uyarısında bulunuyor. Yetkililer bu konuda uluslararası sağlık örgütlerine çağrı yaparak, yardım talebinde bulunuyor.

SAVAŞIN İÇERİSİNE SÜRÜKLENMEYE ÇALIŞILIYOR

YPG ve Arap halkı arasında bir kargaşa oluşturarak, bölgede istikrarı bozmaya çalışan karanlık güçler Efrîn’de de savaş başlatarak, Rojava’nın her üç kantonunu da savaş içine sürüklemeye çalışıyorlar. Nitekim Efrîn’de meydana gelecek olası bir savaşa kimsenin şaşmaması gerekiyor. Lakin devrimin savunma gücü olan YPG ve YPJ’liler, Efrîn üzerinde oynanan oyunları deşifre ederek, olası bir saldırı karşısında Kobanê ruhuna yaraşır bir şekilde cevap vereceklerini aktarıyor.

HALKLAR ORTAK YAŞAMIN AĞINI ÖRDÜ

Efrîn Kantonunun her ne kadar dört bir tarafı ambargo altında olsa da sadece kendisine değil, diğer bölgelere de yardım ediyor ve onları savunuyor. Bütün imkânsızlıklara rağmen özerklik temelinde ortak yaşamın ve barışın ağını ören halklar, hem çetelere karşı hem de rejime karşı alternatiflerini ortaya koyarak, yoluna devam ediyor. Şüphesiz, kantonun yönetiminden tutun altyapısına kadar daha yapılacak birçok şey var ama her şeyden önce mayası tuttu.

*DİHA Muhabiri/Efrîn

 

ÖNCEKİ HABER

Mezopotamya’nın yeşil denizi Baxçeyen Hevsele

SONRAKİ HABER

Kobanê’nin diğer yüzü: Sivil direniş

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...