20 Ekim 2013 15:22

21.yüzyılın utanç duvarı

İsrail’in korkunç duvarı pek çok sanatçıya da ilham oldu. Banksy örneğin... Dünyaca ünlü graffiti sanatçısı, 8 metre uzunluğundaki o kazulet griliği çizimleriyle renklendirirken bir şeyin altını net bir şekilde çiziyordu: “Biz bu duvarın güzel olmasını istemiyoruz. Ondan nefret ediyoruz.”

21.yüzyılın utanç duvarı
Paylaş

Mithat Fabian Sözmen

İnsanlık tarihinin en utanç verici yapılarından biri halen inşa halinde. Çoğu bitti azı kaldı inşallah.
700 kilometreye kadar uzaması öngörülen ve Filistin topraklarını Batı Şeria’dan itibaren bölen “utanç duvarı”, -resmi adıyla Batı Şeria Güvenlik Bariyeri- uluslararası hukuka ve insanlığın her türden örfüne karşı yoluna devam ediyor.
***
İshak Ömer’i bilir misiniz?
O, bu duvarın sembollerinden biri.
İsrailli Daniel Sivan ve Dorit Tadir’in 15 dakikayı biraz aşan ‘Ofsayt’ adlı belgeseliyle kendisini tanıdığımızda henüz 13 yaşındaydı.
Futbolu çok seviyordu ancak yaşadığı topraklar, bir halkın spor yapma özgürlüğünü en pervasızca ihlal eden devletin işgali altındaydı.
İshak Ömer’in dünyasında insanlığını kaybetmemiş herkesin aklına 2 doğal soru gelir:
-13 yaşında bir çocuğun top oynamasına kim karşı olabilir ki?
-13 yaşında bir çocuğun top oynamasını ne engelleyebilir ki?
Gerçek bir hikayeyi yansıtan ‘Ofsayt’ bu iki sorunun da yanıtını veriyor. Ve evet doğru tahmin ettiniz; ilk sorunun yanıtı: İsrail Devleti. İkincisininki: İsrail’in utanç duvarı.
İsrail, duvarını örmeye başladığında İshak’ın evi duvarın İsrail tarafında kaldı. Köyünden ve arkadaşlarından ayrıldı İshak. Karşı tarafa geçmesine izin yoktu. Bu yüzden çitin arkasından haberleştiği arkadaşlarına köy meydanındaki maça geleceğine söz vermesine karşın, sözünü tutamaz İshak Ömer.
ABD merkezli Public Radio Network, 6 yıl aradan sonra İshak Ömer’i ve ailesini ziyaret etti. Değişen pek de bir şey yoktu. İshak evlenmişti ve köye taşınmıştı gerçi ama ailesi için aynı sorunlar devam ediyordu.
Belgeselde şirinliğine tanık olduğumuz İshak’ın erkek kardeşi Shaddad, 13 yaşına gelmiş. Duvardan öncesini anımsamıyor bile. “Bu duvar bir cezaevi gibi” diyor. Üzerlerine zebellah gibi çöken bu taş yığını olmadan bir hayatı hayal etmek bile zor onun için.
Neyse ki ailenin artık bir anahtarı var. Köye giriş çıkışları daha kolay. Ancak İshak’ın da ailesinin de duvara yönelik hisleri değişmemiş. “Yıkılmalı” diyorlar.
***
İkinci İntifada’nın başladığı 2000 yılından sonra, İsrail’in intihar saldırılarını önleme bahanesiyle inşa ettiği bu bariyer, modern dönemin en büyük işgal ve zorla yerinden etme politikasını devam ettiren İsrail’in ve arkasındaki ABD emperyalizminin 21.yüzyılda insanlığa armağan ettiği felaketlerden...
***
Uçsuz bucaksız bu dev griliğin varlığı çocukların top oynamasına engel dolayısıyla İshak’ın aksine kardeşi Shaddad, futbola hiç merak salmamış, edebiyata ve geçimlerini sağlamak için başladıkları çiftçiliğe daha meyilli.
Sanatçı ruhlu insanların bu çirkinlikten ilham alması şaşırtıcı değil.
Dünyaca ünlü graffiti sanatçısı Banksy, duvar çekilir çekilmez soluğu burada aldı. İsrailli askerlerin tehditleri ve kendisine yönelmiş namluların arasında çalışan Banksy’nin çabaları duvarı az da olsa insanileştirdi.
Yalnız bunu “Bu duvar Filistin’i bir açık hava cezaevine dönüştürüyor” diyen Banksy’e söylemeyin.
Çünkü bu duvara dair yapılabilecek her türlü güzelleme onu çileden çıkarıyor.
Çizimlerinin duvarı güzelleştirdiğini söyleyen Filistinli bir adama söylediklerini yardımcısı Jo Brooks aktarmıştı zamanında: “Beğendiğin için teşekkürler. Ama biz bu duvarın güzel olmasını istemiyoruz. Ondan nefret ediyoruz. Evine git.”


DUVAR’A İLİŞKİN...

*Berlin Duvarı, 155 kilometreydi. İsrail’in duvarı ise tamamlandığında 700 kilometreye yaklaşacak. 2012 itibariyle yüzde 62’si yani 439.7 kilometresi tamamlanmış durumda.
*İsrail, duvarı, ‘Güvenlik çiti’, ‘Anti-terörist çit’, ‘Ayrım çiti’ gibi isimlerle anıyor. Filistinliler ise duvara ‘Jidar al-fasl al-'unsuri’ yani ‘Irksal ayrım duvarı’ diyor. Duvar, uluslararası kamuoyunda, eskinin ırkçı Güney Afrika rejimine ithafen ‘Apartheid Duvarı’ olarak da anılıyor.
*Duvarın yüzde 10’u 8 metre yüksekliğindeki gri bir duvardan, yüzde 90’ı ise etrafındaki 60 metrelik alan güvenlik alanı olarak çevrilen tel örgülerden oluşuyor.
 

ÖNCEKİ HABER

Utancın sınırları

SONRAKİ HABER

Duvara karşı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...