Tersane işçileri köle olmayacak

Tersane işçisi
Tuzla-İstanbul

Sizlere Tuzla tersaneler bölgesinden bir tersane işçisi olarak sesleniyorum. Çok uzun yıllar önce işçi emekçilerin yoğun yaşadığı mahallemde, duvarlarda görürdüm yukarıdaki başlığı. O zamanlar tersanelerde işçi ölümleri günlük olarak yaşanırdı. Üç buçuk senedir ise ben bir tersane işçisiyim ve şimdi size 2025’te bu başlık benim için ne anlam ifade ediyor? Biraz bundan bahsedeceğim.

Tuzla tersaneler bölgesi gemi bakım onarım ve tamirinin yapıldığı ve yer yer de sıfır gemilerin inşa edildiği bir çalışma bölgesi. İş genelde ana firmanın altında çalışan taşeron firmalar tarafından yapılmakta. Hatta bazen taşeronun da taşeronu firmalar tarafından… Montaj, kaynak, taşlama, boru vb. temel işler biz işçiler tarafından yapılmakta. Tersanelerde işçilere genelde belirsiz süreli iş sözleşmesi imzalatılmakta. İşçiler genele baktığımızda yevmiye usulü çalıştırılmakta, yani işe geldiği gün kadar belirlenmekte işçinin ücreti. Sigortalar da işçinin işe geldiği gün kadar yatırılmakta. Devamında ise işçilerin iş elbiselerini giyindiği yer, çay içebilecekleri alan, kısacası sosyal alanları şu bilindik konteynerlerde gerçekleşmekte. Konteynerler yazları aşırı sıcak, kışları aşırı soğuk. Yani tam bir kapitalist dönemin modern kölelik süreci.

Bize kişisel koruyucu donanım formları imzalatılmakta. Çalışma için gerekli uygun iş kıyafeti, iş ayakkabısı gibi temel gereksinimlerin işveren tarafından verildiğini ifade eder bu form. İşveren genelde imzalattığı bu forma da uymaz, işçiler mecburen iş kıyafeti, iş ayakkabısı gibi temel donanımları kendi bütçelerinden karşılamak zorunda kalırlar.

Genellikle yevmiye artış dönemleri altı aylık dilimler şeklinde. Ancak 2025 haziran-temmuz zamları gerçekleşmedi ve bu konuda işveren cephesinden tam bir sessizlik hakim. 2025 özelinde işveren şunu düşünmekte, ‘Zaten sektörel durgunluk var işçi yevmiyesine zam yapmasam da olur.’ Biz işçiler cephesinden ise geçen senelere göre daha da sessizlik var. Çünkü işçi, ‘Ses çıkarırsam yanımdaki işçi beni yalnız bırakır’ diyor ve çoğu konuda olduğu gibi yevmiye zamları konusunda da kendini geri plana itiyor.

Yukarıda bir bütün olarak ele aldığımız süreci sonuca bağlayacak olursak, tersanelerde koşullar her geçen gün kötüye gitmekte. Çalışma koşulu, yevmiyeler, iş güvenliği ve işçi sağlığı önlemleri, işçilerin dinlenme alanı yokluğu, sosyal alanlarının olmayışı vb. temel şeyler yani tersane işçisinin iş sözleşmesinden doğan hakları tırpanlanmaktadır. Elbette tersane işçisinin yaşadığı sorunlar, Türkiye işçi sınıfının genel durumundan bağımsız değil. Haklarımız ve özgürlüklerimiz için yan yana durmaktan başka bir yol gözükmüyor. İşte tam da bu nokta da Tuzla’da tersane işçisinin temel sorunlarını gündemine alan, tersane işçisinin birliği, sesi “Baret” var. Tersane işçileri olarak haklarımız ve geleceğimiz için “Baret”te birleşelim.

Son söz olarak “Tersaneler cehennem, işçiler köle kalmayacak.”

(Evrensel)