İktidar eleştirileri ‘ceza’sız kalmıyor

Gözde TÜZER
İstanbul

CHP Lideri Özgür Özel ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın görüşmesi geçtiğimiz haftanın en önemli gündemiydi. Etkileri ve yorumları hâlâ devam eden görüşme için kimi televizyon yorumcuları “Bahar havası esiyor” ve “Yeni bir siyaset türü inşa ediyorlar” dese de, iktidar sopası boş durmadı, RTÜK bir kez daha kendini gösterdi. Seçim yayınları boyunca muhalefet partilerine neredeyse hiç yer vermeyen TRT’ye dair eleştirilere konu olan RTÜK, konu iktidarı eleştirmeye gelince cezaları kesmekten geri durmadı. Üstelik cezalar “3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü”nde geldi.

ISTAKOZ YAZIŞMALARI DEĞİL, PAYLAŞMAK ‘SUÇ’

İlk ceza “ıstakoz” yazışmalarınaydı. Yazışmalar Eski Sanayi Bakanı Mustafa Varank ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın oğlu Bilal Erdoğan arasında geçiyordu. Yazışmaya ilişkin cep telefonu görüntüsünü haberleştiren NOW TV’ye “özel hayatın gizliliğini ihlal”den yüzde 2 para cezasına karar verildi. Peki ne olmuştu? AKP Milletvekili Şebnem Bursalı’nın Meclisteki görüntülerine ilişkin AKP’li Mustafa Varank ve Bilal Erdoğan’ın yazışmaları NOW Haber kameraları tarafından görüntülenmişti. Gruba atılan Şebnem Bursalı’nın TBMM’deki neşeli anlarına ilişkin habere Bilal Erdoğan’ın “B.kunu çıkardılar ama” mesajı attığı görülmüştü. Mustafa Varank ise buna ıstakoz emojisi ile yanıt vermişti.

NOW TV’ye verilen bir diğer ceza sebebi ise “torpil talebi” idi. Adalet bakan yardımcısının görevde yükselme sınavında torpil taleplerini yanıtladığına ilişkin cep telefonu görüntülerini yayımlaması nedeniyle kanala yüzde 2 para cezası verildi.

Cezalardan TELE 1’de nasibini aldı. TELE 1’de bir programa konuk olarak katılan Rıfat Serdaroğlu’nun kimi siyasetçiler için “sarayın kapıkulu” değerlendirmeleri “Eleştiri sınırını aşmak” olarak değerlendirildi ve yüzde 2 para cezası kararı alındı.

‘İSRAİL MENŞELİ ÜRÜN’ CEZASI VERİLMİŞTİ

Cezaların 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde gelmesi “tesadüf” müdür bilinmez ancak iktidar eleştirisine ceza vermek neredeyse RTÜK’ün “görevleri” arasında sayılabilir. Örneğin 21 Şubat 2024’te RTÜK, Kızılcık Şerbeti dizisi nedeniyle SHOW TV’ye "Dizideki başörtülü kadınlara yaptırılan İsrail menşeli ürün reklamlarıyla ilgili" şikayetler üzerine ceza vermişti. NOW TV ise "Çökmeköy" başlığı ile sunulan haber ve "MEB çocukları kime teslim edecek" sorusu nedeniyle ceza almıştı. TELE 1’e ise, “AKP’nin ülkeyi etnik ve dinsel kimliklerden yararlanarak kamplara böldüğü” eleştirisi nedeniyle ceza verilmişti.

TRT’Yİ DEĞİL, BAŞVURUYU İNCELEDİ

Seçim dönemini unutmak olmaz…  TRT Haber, seçim dönemindeki 40 gün boyunca Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti’lilere 1945, Özgür Özel'e ise 25 dakika yer vermişti. RTÜK Üyesi Tuncay Keser “Bu karne, TRT yönetiminin utanç tablosu olarak basın tarihine geçecektir” demişti.

RTÜK’e “TRT’yi denetleyin” diyerek onlarca başvuru yapılsa da RTÜK bu başvurulara ancak seçimden sonra cevap vermişti. RTÜK, 31 Mart seçimlerinden 5 gün sonra 4 Nisan’da TRT Haber’in seçim süresince tarafsızlığı ihlal ettiğine dair inceleme yapılmasına dair verilen başvuru hakkında “Başvurunuzu titizlikle inceliyoruz” demişti.

KANALLAR 67 MİLYON 850 BİN TL

RTÜK'ün 2023 karnesi de parlak değildi. RTÜK Üyesi İlhan Taşcı’ya göre; RTÜK, 1 Ocak’tan 31 Aralık’a kadar TELE 1, Halk TV, Flash Haber, FOX TV, KRT ve SCZ TV’ye 67 milyon 850 bin TL tutarında 59 ceza kesti. Buna karşın Beyaz TV ve TGRT Haber’e ise 2 milyon 147 bin TL tutarında toplam 4 ceza verdi.

Taşcı, karneyi; “Kendini iktidara yakın konumlandıran kanallarla iktidarı eleştiren kanallar arasındaki çarpıklık, neredeyse 15 kat bir fark ortaya çıkıyor. İktidarı eleştiren kanallara 68 milyon TL’lik bir ceza kesilirken iktidarı övenlere hepi topu 2 TL; baktığımızda aralarında tam 35 katlık bir fark var. Türkiye’de çok sesliliği istemeyen bir RTÜK var, RTÜK’ün istediği şu; tek sesli olsun sadece bütün kanallar reisi övsün, iktidara methiyeler düzsün” dedi.