17 senelik mücadele: Aykut Kence Evrim Konferansı

Genç Hayat Ankara Yayın Ekibi

ODTÜ Biyoloji ve Genetik Topluluğu tarafından düzenlenen Aykut Kence Evrim Konferansı (AKEK) bu sene 17.si ile karşımızda! Dergimizin önceki sayılarında AKEK’e organizasyon sürecinde yaşatılan zorluklardan bahsetmiştik. 17.AKEK’in normal koşullarda 2023 Şubat ayında gerçekleşmesi gerekirken, çıkarılan zorluklar sonucu 6-7 Aralık 2023 tarihinde gerçekleşti. Bu süreçte ODTÜ Biyolojik Bilimler öğrencilerinin, ODTÜ topluluklarından mezunlarına, hatta Türkiye’nin dört bir yanından üniversite öğrencilerinin yürüttüğü dayanışma Aykut Kence Evrim Konferansı’nın bu sene de karşımıza çıkmasında büyük ölçüde etkili oldu.

Uzun zamandır bilim tutkunları ve evrime ilgi duyan kesimlerce dört gözle beklenen AKEK’in Organizasyon Ekibi, konferansın organizasyon sürecini dergimize anlattı.

Bize Aykut Kence Evrim Konferansı’nın tarihçesinden bahsedebilir misiniz?

Aykut Kence Evrim Konferansı’nın kökeni, Aykut Kence’nin bir sınıfta evrim dersleri vermesiyle temeli atılmış olan Ulusal Evrim Konferansı’na dayanıyor. Ülkemizde ilk evrim konferansı olan UEK, o zaman da tamamen öğrenciler tarafından organize ediliyordu. Aykut Kence’nin 2014’teki vefatının ardından, konferansın ismi kendisinin hatırasını onurlandırmak adına Aykut Kence Evrim Konferansı (AKEK) adını almıştır. Aykut Kence’nin Türkiye’de evrim karşıtlığına karşı vermiş olduğu mücadele ve çabasından öğrendiklerimizle, her sene, bilimi halka buluşturmayı amaçlamaktayız. Konferans, evrim hakkında yanlış bilinen doğruları düzeltmek ve evrimi halkla tartışmak, buluşturmak amacıyla düzenleniyor.

Peki AKEK’in organizasyonu nasıl gerçekleşiyor? Süreçte kimler yer alıyor?

AKEK yıllardır ODTÜ Biyoloji ve Genetik topluluğu tarafından öğrencilerin teşebbüsüyle ortaya çıkmaktadır. Neredeyse bir yıla yayılan hazırlık sürecinde çeşitli partnerlikler, PR çalışmaları, konuşmacıların belirlenmesi ve gereksinimlerinin karşılanması gibi işler alt ekipler tarafında üstlenilip, planlı bir iş bölümü çerçevesinde yürütülüyor. Bunlar, ODTÜ’den ve diğer okullardan öğrencilerin desteğiyle gerçekleşiyor.

Geçtiğimiz aylarda 17.AKEK ODTÜ Rektörlüğü tarafından 2 kere iptal edildi. Aynı engelleme teşebbüslerini 2019 senesinde de görmüştük, sizce o günden bugüne ne değişti?

13. AKEK döneminden bu yana değişen şey; bilimin adeta düşmanlaştırılarak halkın yadsıyacağı bir hâle getirilmesi, bilimin bilim için değil çeşitli sosyopolitik tartışmalar içerisinde amacı ve hedefi dışında yapıldığı bir hâl alması. Evrim karşıtlığının güçlenmesi, normalleşmesi ve hükümet tarafından desteklenen politikalarla bilimin sansürlenip halkın gözündeki meşruluğunun ortadan kaldırılmaya çalışılması; öğrencilerin evrim karşıtlığına dair pasif, apolitik bir tutum sergilemesi ve evrimin savunulmasının, bilimin icra edilmesinin radikalleştiği bir ortamın yaratılmasına sebebiyet verdi.

Pek çok açıdan hükümet politikalarının bir uzantısı işlevi gören ODTÜ Rektörlüğü, aynı şekilde bilimin ve evrimin halka ulaştırılmasına dair çabalara ket vurmaya çalışıyor. Rektörlük; hükümetin, öğrencilerin her türlü alanlarının kısıtladığı yeni üniversite tahayyülünü gerçekleştiren bir uzantıya dönüştü adeta.

Bize AKEK’in ortaya çıkma sürecini anlatabilir misiniz, baskılar ile nasıl başa çıktınız? AKEK bugün hangi koşullarda düzenleniyor?

ODTÜ Rektörlüğü tarafından iki, Hacettepe Rektörlüğü tarafından da bir defa iptal edilmeye çalışılan 17. AKEK; öğrencilerin ve katılımcılarımızın desteğiyle, her türlü engele rağmen düzenleniyor. Karşılaştığımız son duruma bağlı olarak, elimizdeki her türlü imkânı seferber ederek çalışmalarımızı sürdürdük. Bu süreçte, bilimin asla halktan ayrıştırılamayacağını ve bilimi sürdürenin de halkın bu çabaları olduğunu gördük.

Pek çok maddi yetersizlikle başa çıkmak zorunda kaldığımız bu hazırlık sürecinde, çeşitli partnerlikler ve kurduğumuz ilişkilerden doğan beraberlikler sayesinde bu süreci yürütmeyi başardık.

Türkiye’de baskı ve yasakların arttığından söz ettiniz. AKEK de pek çok engelle karşılaşıyor. Gelecek AKEK’ler için ne düşünüyorsunuz?

Gelecek AKEK’leri okulumuzda, ODTÜ’de gerçekleştirmeyi amaçlamaktayız. Evrimin herkese ulaştırılması konusunda asla yılmayacağız. Evrim karşıtlığının farkındayız; bilimin karşısında duran bu tavra ve alanlarımızın kısıtlanmaya çalışılmasına rağmen, hem AKEK’in sürdürülmesine hem de her türlü sansür karşısında Aykut Kence’den aldığımız mirasla, bilim alanlarını halkla birlikte örmeye ve evrimi tartışmaya devam edeceğiz.