24 Haziran 2022 11:47

Başkanlık sisteminin 4 yıllık bilançosu: Ülke ve işçiler kaybetti

Fiili başkanlık sisteminin üzerinden geçen 4 yılda hem işçiler hem ülke kaybetti. DİSK-AR’ın raporunda çarpıcı kayıplar hesaplanarak ortaya kondu.

Fotoğraf: Anadolu Ajansı

Paylaş

Türkiye’nin 24 Haziran 2018’de yapılan seçimle cumhurbaşkanlığı rejimine geçmesinin üzerinden tam 4 yıl geçti. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından hazırlanan raporda Türkiye’nin fiili başkanlık sistemine geçmesiyle, dört yılda yaşadığı kayıplar değerlendirildi.

DİSK-AR’ca hazırlanan raporda öne çıkanlar şöyle:

Başkanlık rejiminde resmi enflasyon yüzde 15,4’ten yüzde 73,5’e, gıda enflasyonu yüzde 18,9’dan yüzde 91,6’ya yükseldi.
2018 Haziran’da 4,8 TL olan dolar kuru 2022 Haziran’da 17,4 TL’ye, 2018 Haziran’da 5,5 TL olan avro ise 2022 Haziran’da 18,3 TL’ye yükseldi. Dört yılda dolar ve avro kurları 3,5 katına yükselmiş oldu.
2018-2022 arasında asgari ücret döviz cinsinden 92 dolar ve 58,9 avro geriledi.
Başkanlık rejimi sonrasında işsizlik oranları daha da arttı. Başkanlık seçimi öncesi, Haziran 2018’de dar tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 444 bin ve dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 10,7’ydi. Nisan 2022’de dar tanımlı işsiz sayısı 409 bin artarak 3 milyon 853 bine ve dar tanımlı işsizlik oranı ise 0,6 puan artarak yüzde 11,3’e yükseldi.
Haziran 2018’de 5 milyon 506 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı Nisan 2022’de 8 milyon 107 bin oldu. Böylece geniş tanımlı işsiz sayısı yüzde 47,2 artmış oldu.
Başkanlık rejiminde emeğin milli gelir içindeki payı yüzde 37,8’den yüzde 31,5’e geriledi.
Başkanlık rejiminde asgari ücretin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya oranı yüzde 53’ten yüzde 37’ye geriledi.
Başkanlık döneminde tüketici güveni dibe vurdu. Haziran 2018’de 90,6 olan tüketici güveni Haziran 2022’de 63,4’e geriledi.
Açlık ve yoksulluk sınırı 3,5 katına çıkarken açlık sınırının asgari ücrete oranı 22,2 ve yoksulluk sınırının asgari ücrete oranı 6,7 puan geriledi.

24 Haziran 2018’de yapılan seçimlerle başlayan başkanlık rejimi sonrasında hem genel ekonomik göstergelerde hem de emek açısından yaşamsal öneme sahip göstergelerde ciddi bozulmalar yaşandı. Başkanlık rejimi enflasyon ve işsizliği artırırken bölüşüm göstergelerini kötüleştirdi. Asgari ücretin ve ücretlerin alım gücü düştü. Bölüşüm ilişkileri kötüleşti. Emeğin milli gelir içindeki payı azaldı. Dört yıllık başkanlık rejimi uygulaması ülkeye olduğu kadar çalışanlara, işçiler de zarar verdi. (EKONOMİ SERVİSİ)