Yönetmelikle zeytini koruyan yasanın enerji ve maden lobilerinin lehine kaldırılmasına tepkiler büyüyor

Özer AKDEMİR
İZMİR

AKP hükümetinin Zeytin Yasası'nı işlevsiz kılacak yönetmelik değişikliğine yönelik tepkiler devam ediyor. Ekoloji örgütleri yaptıkları açıklamalarda yönetmelik değişikliği "zeytinin ölüm fermanı" olarak nitelediler. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, hukukçuların ve meslek örgütlerinin de tepki gösterdiği yönetmeliğe karşı dava açacaklarını açıkladı.

"ZEYTİNLİKLER SERMAYEYE KURBAN EDİLMEK İSTENİYOR"

İzmir Ziraat Mühendisleri Odası yaptığı yazılı açıklamada maden yönetmeliğinde yapılan son değişikliği, dünyanın ve ülkemizin gıda krizi yaşadığı bir dönemde tarım alanlarına ve tarımsal üretime yörelik bir tehdit olarak değerlendirdi. Yönetmelikte yapılan değişikliği 3573 Sayılı Zeytin Kanunu delme çabası olarak yorumlayan İzmir ZMO değişikliğin Toprak Koruma Kanununa da aykırı olduğunu ileri sürdü. "Tarımsal üretimi desteklememiz gerekirken, zeytinliklerimiz maden ve enerji sermayedarlarına kurban edilmek isteniyor" denilen İzmir ZMO açıklamasında şu görüşler dile getirildi;  

Zeytinin ana vatanı olan Türkiye, binlerce yıllık bir üretim ve inanç kültürünün de kaynağı olan zeytin ağaçları ile mücadele eden ülke olarak tarihe geçiyor. Türkiye’de zeytin ve zeytinyağı tüketimi hızla artarken 500.000 zeytin üreticisi ailenin işsizler ordusuna katılması kabul edilemez. Yönetmelik değişikliği ile Kamu Yararı kavramının arkasına sığınarak zeytinlik alanlar tarım dışına çıkarılmaya çalışılmaktadır. Tehdit altında olan sadece zeytinciliğimiz değil tüm tarım alanlarımızdır."

"GÖZ BOYAMA CÜMLELERİ"

Zeytinliklerin taşınmaz tarım arazisi vasfında olduğunu belirten, İzmir ZMO, zeytin ağaçlarının taşınarak vasfının değiştirilmesinin normal karşılanabilecek bir durum olmadığını vurguladı, ZMO açıklamasında şu uyarılarda bulundu; "Böyle bir faaliyet çevresindeki zeytinliklerin ve tarım alanlarının bütünlüğünün bozulması ve zarar görmesine sebep olacaktır. Zeytinliklerin ve Tarım alanlarının tahribatına yol açacak bu yönetmelik değişikliğinde kamu yararı olamaz".

Gıda Mühendisleri Odası da yaptığı yazılı açıklamada yönetmelik değişikliğinin Zeytin Yasasını 8. kez delme çabası olduğunu dile getirdi. Yönetmelikte madencilik faaliyeti bittikten sonra alanın rehabilite edilmesi ve mümkünse zeytin sahasının taşınması gibi cümleleri " göz boyama" olarak yorumlayan GMO, şimdiye kadar herhangi bir maden sahasının rehabilite edilerek eski haline getirildiğine şahit olmadıklarını dile getirdiler. GMO açıklamasında şu görüşlere yer verildi; "Tarım alanlarımız, meralarımız, zeytinliklerimiz, ormanlarımız ve yaşam alanlarımız  yasal düzenlemeler ile kamu yararı, zorunluluk, rehabilitasyon, taşıma, yenisini tesis etme kavramları ile bu alanları koruma ve yaşatma görevi olan Bakanlıkların izniyle yok ediliyor.  Tarım arazilerimiz, meralarımız ve zeytinliklerimiz maden ve enerji üzerinden ranta kurban edilemeyecek kadar değerlidir. Zeytin Kanununa ve Toprak Koruma Kanuna aykırı şekilde düzenlenen bu yeni yönetmelik değişikliği derhal iptal edilmelidir".

İZMİR İBB BAŞKANI SOYER "DAVA AÇACAĞIZ"

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada yönetmelik değişikliğine karşı dava açacaklarını dile getirdi. Soyer mesajında; " Zeytin ağaçlarına maden ocağı hançeri saplamak, geleceğimize ihanettir." ifadelerine yer verdi.

ŞEHİR PLANCILARI ODASINDAN SOYER'E ÇAĞRI

Öte yandan İzmir Şehir Plancıları Odası (ŞPO) Soyer'in bu açıklamasını "tarım arazileri ve zeytinliklerin korunması için ihtiyaç duyulan bütünlüklü bir bakış açısı ile birleştirilmesi gerektiğini düşünüyoruz" diye değerlendirdi. ŞPO "İzmir`in geleceği için; 

• Tarım arazilerinde yapılaşmayı artıran ve teşvik eden 1/25000 ölçekli planlarda yapılan plan notu değişikliklerinin, 
• Dikili - Kabakum, Seferihisar, Tire-Duatepe, Kemalpaşa-Ören, Bornova - Pınarbaşı/Doğanlar bölgelerinde, tarım arazilerinde ve zeytinlik alanlarda onaylanan ve odamız tarafından davaya konu edilen -bir kısmı iptal/bir kısmı devam eden- imar planlarının yeniden değerlendirilmesini, 
• Tarım arazisi niteliği ile korunması gereken İnciraltı vb. alanlarda başlatılan imar planı çalışmalarına son verilmesini İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığından talep ediyoruz" maddelerinin yer aldığı bir açıklama yaptı.

"DOKUNMAYIN YETER!"

Ekoloji Birliği'nin yaptığı açıklamada şu görüşlere yer verildi:  

“Kutsal Zeytin” yoksulun ağacıdır. Köylünün, çiftçinin geçim kaynağıdır. Bakanlık tarafından “Zeytinlikler kesilmeyecek, nakledilecek” şeklinde yapılan açıklamalar ise hiç inandırıcı değildir. Ayrıca nakledilmesine de razı değiliz. Dokunmayın yeter." Bu tepkilerin yanı sıra AKP'li Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ise tam tersi bir açıklama ile yönetmelik değişikliğine gösterilen tepkileri "art niyetli" olarak niteledi. Zeytinciliğin yoğun olarak yapıldığı illerden olan Balıkesir'de Büyükşehir Belediyesi açıklamasında "bazı art niyetli kişilerin kamuoyunu yanlış bilgilendirerek, şehrimizde anlamsız gerginlik ve kaygı oluşturma çabalarına şahit olmaktayız" ifadelerine yer verildi.

TMMOB Y.K. BAŞKANI KORAMAZ: DEĞİŞİKLİK ZEYTİNLİKLERİMİZİN ÖLÜM FERMANIDIR

TMMOB (Türk Mühendis ve Mimarlar Odası Birliği) Yönetim Kurulu,  yönetmelik değişikliğine dair açıklama yaptı. TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz yaptığı açıklamada, “Bu değişiklik tüm ülke çapındaki zeytinliklerimizin ölüm fermanıdır. TMMOB olarak, Anayasa ve ilgili koruyucu yasalar gereği anılan yönetmeliğin iptali için yargıya başvuracak, yönetmelik değişikliği ile verilecek yeni izinleri de ayrıca yargıya taşıyacağız” dedi.

"ZEYTİNLİKLER ÖZEL KORUMA ALTINA ALINMIŞTIR"

Anayasa’nın 44, 45 ve 166. Maddelerine göre tarımın, üreticinin ve tarımsal üretim alanlarının korunmasını anayasal güvence altına almakta ve devlete bu koruma için sorumluluk yüklediğine vurgu yapan Koramaz, “Bununla paralel olarak farklı tarihlerde çıkartılan çok sayıda yasa ile tarım alanları ve özellikle zeytinlikler özel koruma altına alınmıştır.” dedi.

"DEĞİŞİKLİK ZEYTİNLİKLERİN YAĞMALANMASINA KILIF HAZIRLAMAKTIR"

Yönetmelik değişikliğinin anayasa ve yasa maddelerine aykırı olduğunu ifade eden Koramaz, “Bu yasadışı düzenleme ile yakın zamanda keşif yapılacak Akbelen başta olmak üzere ülkenin farklı yerlerindeki zeytinliklerin yağmalanmasına kılıf hazırlanmaktadır” dedi.

"TAAHHÜTLERE UYULMASI KONUSUNDA SOMUT BİR YAPTIRIM OLMAMIŞTIR"

Açıklamasında Kazdağları örneğini veren Koramaz, “Kazdağları'nda görüldüğü gibi, değişiklikte yer alan ‘madencilik faaliyeti yürütecek kişinin faaliyetlerin bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getireceğini taahhüt etmesi şartıyla’ ifadesinin koruyucu hiçbir etkisi yoktur. Taahhütlere uyulması konusunda günümüze kadar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın somut bir yaptırımı olmamıştır” dedi.

Koramaz açıklamasında, “ ‘Madencilik’ göz boyaması ve kandırmacasıyla aç gözlü şirketlerin zeytinliklerimizi, ormanlarımızı, tarlalarımızı, köylerimizi, insanlarımızı yuttuğu, tükettiği bir ülke istemiyoruz” derken; TMMOB olarak Anayasa ve ilgili koruyucu yasalar gereği anılan yönetmeliğin iptali için yargıya başvuracaklarını ifade etti. (Ankara/EVRENSEL)

AKP, Zeytin Yasası'nı yönetmelik değişikliğiyle ortadan kaldırdı: Zeytinliklerde maden ve enerji projeleri yapılabilecek

Zeytinlikleri maden talanına açan yönetmelik Anayasa'nın 14 maddesini ihlal ediyor