Venüs atmosferinde biyolojik kökenli fosfin keşfedilmiş olabilir

İngiltere'de Cardiff Üniversitesinden Prof. Jane Greaves liderliğindeki uluslararası bir gök bilimci ekibi, Venüs'ün atmosferinde oksijensiz ortamlarda yaşayan mikroplar tarafından üretilen fosfin gazı keşfetti. Greaves" Venüs bulutlarının organizmalarla dolu olmadığını görmeyi bekliyorduk. Ama fosfinin ilk izlerini bulmak bizler için şoke edici oldu" dedi. Evrim Ağacında "Bu, elbette Venüs'te kesinlikle yaşam olduğu anlamına gelmiyor; ancak bu yönde bugüne kadar yapılmış en güçlü argümanlardan biri bu olabilir" değerlendirmesi yapılırken araştırmacıların bu keşfinin Venüs'ün kısmen daha yaşanabilir olduğu düşünülen atmosfer katmanlarında keşfetmiş olmasının önemine vurgu yapıldı. 

"BİZLER İÇİN ŞOKE EDİCİ OLDU"

Hidrojen ve fosfor atomlarından oluşan fosfin molekülleri, ilk olarak Hawaii'deki James Clerk Maxwell Teleskopu'yla (JCMT) tespit edildi. Fosfinin varlığının Şili'deki Büyük Milimetre Teleskopu tarafından doğrulanmasının ardından, uluslararası gök bilimciler ekibi, bunun nereden gelmiş olabileceğini anlamak için bir dizi çalışma yaptı.

Çalışmalarda gök taşları, yıldırımlar ve değişik kimyasal reaksiyonlar gibi biyolojik olmayan olasılıklar değerlendirildi.

Çalışmaların sonunda gezegenin atmosferinde tespit edilen fosfin için yaşamın varlığı dışında bir açıklama olmadığı sonucuna varıldı.

Nature Astronomy dergisinde yayımlanan araştırmayı yöneten Prof. Greaves, "Bu araştırma tamamen merak amaçlı yapıldı. JCMT teleskobunun güçlü teknolojisini kullanarak, gelecekte ne tür yatırımlar yapılabileceğini düşünürken ortaya çıktı. Ekstrem senaryoları eleyebileceğimizi düşünüyorduk; mesela Venüs bulutlarının organizmalarla dolu olmadığını görmeyi bekliyorduk. Ama fosfinin ilk izlerini bulmak bizler için şoke edici oldu." dedi. 

EVRİM AĞACI GELİŞMEYİ DEĞERLENDİRDİ

Evrim Ağacı da konuya dair yayımladığı yazıda şu bilgileri verdi:

"Kraliyet Astronomi Cemiyeti, 14 Eylül 2020 sabahı çok büyük ve önemli bir açıklama yaparak, Venüs atmosferinde fosfin (İng: "phosphine") keşfettiklerini ilan ettiler. Bu önemli, çünkü keşfedilen düzeyde fosfin (milyarda 20 molekül), yalnızca eğer ortamda bildiğimiz anlamıyla canlılık varsa oluşabiliyor gibi gözüküyor. Araştırmacılar, canlılık dışı kaynakların bu düzeyde fosfin üretemeyeceğini (veya böyle bir yol varsa henüz bilinmediğini) söylüyorlar. Bu, Dünya dışında yaşam bulma umuduna yönelik çok önemli bir adım."

"Fosfin (PH3), balık veya sarımsak gibi kokan, renksiz bir gazdır. -87.7 derecede kaynar, -133 derecede donar. Çok düşük konsantrasyonlarda bile solunması ölümcül olabilir. Fosfinin büyük bir kısmı, canlıların vücudunda bulunan organik yapılı bileşiklerin oksijensiz ortamda bozunması sırasında fosfatın parçalanmasıyla oluşur. Geri kalanı ise laboratuvar şartlarında üretilmektedir. Organizmalar fosfini üretebilmek için fosfat minerallerini emerler, hidrojen eklerler ve fosfin çıkarırlar. Venüs atmosferinde hiç oksijen olmaması, bu gazın bu tür mikroplardan geliyor olma ihtimalini arttırıyor."

"YAŞAM OLMAYAN KAYNAKLARDAN GELEMEYECEK KADAR ÇOK OLDUĞUNU KEŞFETMİŞ OLABİLİRLER"

"Bu keşfi önemli yapan şu: Araştırmacılar, Venüs atmosferinde bulunan fosfin miktarının, abiyonik (yaşam olmayan) kaynaklardan gelemeyecek kadar çok olduğunu keşfetmiş olabilirler. Eğer durum buysa ve ölçümlerde de bir hata yoksa, geriye kalan iki makul açıklama var: Henüz bilmediğimiz bir abiyonik fosfin tepkimesi var ve Venüs'te yaşanıyor. Ya da Venüs'te yaşam var.

"BU VENÜS'TE KESİNLİKLE YAŞAM OLDUĞU ANLAMINA GELMİYOR"

Bu, elbette Venüs'te kesinlikle yaşam olduğu anlamına gelmiyor; ancak bu yönde bugüne kadar yapılmış en güçlü argümanlardan biri bu olabilir. Venüs üzerinde yapılan çalışmaların çoğu, bu aşırı sıcak gezegenin yaşam için uygun olmadığı yönünde bulgulara ulaşmıştı. Venüs o kadar sıcaktır ki, demir bile katı halde kalamaz. Yüzeydeki basınç, hemen her şeyi ezebilecek kadar güçlüdür. Bulutlarında bol miktarda sülfürik asit bulunur. Yani Venüs hiç de canlılığa uygun bir yere benzemez."

"BULGULAR UZAY ARAŞTIRMALARININ YENİDEN VENÜS'E DÖNMESİNİ SAĞLAYABİLİR"

"İşleri daha da heyecanlı kılan bir diğer nokta, araştırmacıların bu keşfi, Venüs'ün kısmen daha yaşanabilir olduğu düşünülen atmosfer katmanlarında keşfetmiş olmaları. Bazı bilim insanları, Venüs atmosferinin üst kısımlarında, Dünya'dakine benzer sıcaklık ve basınç değerleri olduğunu, dolayısıyla buralarda yaşamın barınabileceğini ileri sürüyorlardı. Eğer haklılarsa, bağımsız veri hatları ortak bir noktaya işaret ediyor olabilir. Fakat Venüs, bundan birkaç milyar yıl önce bu kadar ölümcül olmayabilirdi. Öyle ki, sera gazı etkisi altında cehenneme dönmeden önce yüzeyinde okyanusların bile bulunduğu düşünülüyor."

"Araştırmacıların şimdi yaşam ile ilişkili diğer gazları Venüs atmosferinde araması bekleniyor. Ayrıca mevsimsel değişimlerin gaz miktarını nasıl etkilediğini inceleyecekler. Bulguları, uzay araştırmalarının yeniden Venüs'e dönmesini sağlayabilir." (HABER MERKEZİ)