İranlı general Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı, ABD saldırısında öldürüldü

Irak'ın başkenti Bağdat'ta havaalanına düzenlenen füze saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve İran yanlısı Haşdi Şabi örgütünün Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis'in öldürüldüğü bildirildi.

Irak devlet televizyonunun haberinde, “Haşdi Şabi basın kaynaklarına göre, İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis, Bağdat'ta havalimanı yolunda araçlarına yönelik saldırıda öldürüldü” ifadelerine yer verildi. İran devlet televizyonu da Süleymani’nin ölümünü doğruladı.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), ABD Başkanı Donald Trump'ın talimatı ile düzenlenen operasyonda İran Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin öldürüldüğünü açıkladı.

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ise saldırıya tepki gösterdi ve “ABD, haydutça maceracılığının tüm sonuçlarından sorumlu olacaktır” dedi.

BAĞDAT HAVALİMANINA FÜZELİ SALDIRI

Dün gece saatlerinde Uluslararası Bağdat Havalimanı çevresine 4 adet füzeyle saldırı düzenlendiği iddia edildi. Irak’taki yerel medya haberlerinde, Bağdat Havalimanı çevresine 4 adet Katyuşa füzesi ile saldırı yapıldığı ileri sürüldü.

Irak yönetimi önce Bağdat Havalimanına 3 adet Katyuşa füzesiyle saldırı düzenlendiğini ve yaralılar olduğunu açıkladı. Açıklamada, söz konusu saldırıda iki sivil aracın yandığı ve yaralıların olduğu da kaydedildi.

Saldırıdan uzun süre sonra Haşdi Şabi basın kaynakları, İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi Mühendis’in saldırıda öldürüldüğünü açıkladı.

SALDIRIDA 7 KİŞİ ÖLDÜRÜLDÜ

Amerikan AP haber ajansına konuşan Iraklı üst düzey yetkililer ise saldırıda Süleymani'nin yanı sıra Irak'taki Şii milis grubu Haşdi Şabi'nin Komutan Yardımcısı Mehdi Mühendis ve örgütün havalimanı protokol görevlisi Muhammed Rıza dahil 7 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.

Iraklı yetkililer, Mühendis'in Bağdat Havaalanına Süleymani'yi karşılamak için bir konvoyla geldiğini ve saldırının ise  havaalanının kargo kısmına İranlı komutanın karşılandığı yerde yapıldığını kaydetti.

İsimlerinin açıklanmasını istemeyen yetkililer, Süleymani'nin cesedinin paramparça olduğunu ancak İranlı generalin yüzüğünden tespit edildiğini belirtti.

HAŞDİ ŞABİ: İSTİHBARAT BİLGİSİNİ IRAKLI TARAFLAR SIZDIRMIŞ OLABİLİR

Irak'taki milis gücü Haşdi Şabi ise Kasım Süleymani ve Ebu Mehdi Mühendis'e ilişkin bilgilerin Iraklı taraflarca ABD'lilere verildiğinin tahmin edildiğini belirtti. Haşdi Şabi tarafından yapılan yazılı açıklamada, Suriye'nin başkenti Şam'dan gelen Süleymani'nin uçağının yerel saatle akşam 11'de Bağdat Uluslararası Havalimanı'na iniş yaptığı ifade edildi.

Mühendis'in Süleymani ile aynı uçakta olmadığı ancak onu karşılamak için havalimanına gittiği aktarılan açıklamada, istihbarat bilgisinin Iraklı bazı taraflarca ABD'lilere sızdırıldığının tahmin edildiği belirtildi.

Açıklamada, saldırının ABD'ye ait Silahlı İnsansız Hava Aracı ile gece yarısı gerçekleştirildiği, olayın tam olarak araçların hareket etmesi ve havalimanın çıkış kapısına ulaşmasıyla vuku bulduğu vurgulandı.

PENTAGON: TRUMP'IN TALİMATIYLA ÖLDÜRÜLDÜ

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ise Süleymani’nin ABD Başkanı Donald Trump'ın talimatı ile düzenlenen operasyonda öldürüldüğünü açıkladı.

Pentagon'dan yapılan yazılı açıklamada, “ABD ordusu, Başkan'ın talimatı ile, ABD tarafından yabancı terör örgütü olarak tanınan İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü'nün Komutanı Kasım Süleymani'yi öldürerek (bölgedeki) ABD personelini korumak için kararlı ve savunma amaçlı bir adım atmıştır” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, Süleymani ve Kudüs Gücü’nün ABD’li askerlere dönük saldırıların azmettiricisi olduğu ifade edildi.

TRUMP: SÜLEYMANİ YILLAR ÖNCE YOK EDİLMELİYDİ

ABD Başkanı Donald Trump ise Süleymani'nin öldürülmesinin ardından yaptığı ilk açıklamada İran'a müzakere için açık kapı bıraktı.

Daha sonra yeniden açıklama yapan Trump, Süleymani'nin öldürülmesini savunarak, “Yıllar önce yok edilmeliydi” ifadesini kullandı. Trump, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Son zamanlarda çok sayıda İranlı protestocular da dahil olmak üzere milyonlarca insanın ölümünden doğrudan ve dolaylı olarak sorumluydu. İran halkı dünyaya inandırmaya çalıştıkları gibi liderleri kadar üzgün değil. Yıllar önce yok edilmeliydi.”

Florida'da tatilde bulunan ABD Başkanı Trump Süleymani'nin öldürülmesinden hemen sonra ise Twitter hesabından Amerikan bayrağı paylaşmıştı.

POMPEO IRAKLILARIN SEVİNÇ GÖSTERİLERİNİ PAYLAŞTI

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin ABD hava saldırısında öldürülmesine ilişkin ilk tepkisinde Iraklıların sevinç gösterilerini paylaştı.

Bakan Pompeo, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Süleymani'nin öldürülmesini sokakta dans ederek kutlayan Iraklıların görüntüsüne yer verdi.

Pompeo, "Iraklılar özgürlük için sokaklarda dans ediyor ve General Süleymani'nin artık olmadığına şükrediyorlar." ifadesini kullandı.

IRAK CUMHURBAŞKANI ABD SALDIRISINI KINADI

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih de ABD saldırısını kınadı. Salih, yayınladığı yazılı açıklamada, Süleymani ve Mühendis'in öldürülmesinden derin üzüntü duyduğunu belirterek, her iki komutanın da IŞİD ile mücadelede önemli rol üstlendiklerini savundu.

Askeri liderleri hedef alan saldırıyı kınadığını belirten Salih, olayın hem Irak hem de bölge güvenliği için farklı yansımalara sebebiyet vereceğini belirtti.

Salih ayrıca, yüksek milli çıkarlar için herkesi, kendini kontrol etmeye ve "akıllı davranmaya" davet etti.

BAŞBAKAN ABDÜLMEHDİ: ÜLKEMİZİ KORUMAYA HAZIRIZ

Süleymani ile Mühendis'in öldürülmesine tepki gösteren Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi saldırıyı 'savaşa yol açacak egemenlik ihlali' olarak niteledi. Irak parlamentosu da acil toplanacak. Abdülmehdi, ABD’yi saldırganlıkla suçlayıp, suikastı ‘Irak’ta, bölgede ve dünyada savaşa yol açacak bir egemenlik ihlali’ olarak niteledi.

ABD’nin bu saldırıyla Irak’ta askerlerinin kalması için yapılan anlaşmayı da ihlal ettiğini söyleyen Abdülmehdi, Irak parlamentosunu acil toplantıya çağırdı. Irak Başbakanı, ülkenin güvenliğini ve egemenliğini koruyacak bir yasa çıkarılması çağrısı yaptı.

SADR’DAN ‘SAVAŞA HAZIR OLUN’ EMRİ

Süleymani suikastına Irak’taki Şii milis liderlerinden de tepki sert. Sadr Hareketi’nin lideri olan ve Amerikan işgaline karşı direnişiyle tanınan Mukteda Sadr, kendisine bağlı milislere savaşa hazır olma emri verdi.

‘IRAK’TA ABD ORDUSUNUN SONU OLACAK’

Irak’ta Şii milis lideri Qais Khazali de ‘El Mühendis’in öldürülmesi Irak’taki ABD’ ordusunun sonu olacak’ dedi. Khazali, ‘bütün savaşçıların tetikte olması gerektiğini’ ifade etti.

RUHANİ: İRAN BU KORKUNÇ SUÇUN İNTİKAMINI ALACAK

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise Süleymani'nin ABD saldırısında öldürülmesiyle ilgili, “İran ve bölgenin özgür ulusları, ABD'nin işlediği bu korkunç suçun intikamını kuşkusuz alacaktır” ifadelerini kullandı.

Saldırıyı, "zalimce ve korkakça" olarak niteleyen Ruhani, “İnsanlık dışı gaddarlıklarıyla uluslararası hukukun en temel kaidelerini ayaklar altına alan bu işgalci rejim, bu ülkenin utanç dolu sayfalarına başka bir leke daha ekledi” yorumunu yaptı.

İRAN: ABD HAYDUTÇA MACERACILIĞININ SONUÇLARINDAN SORUMLU OLACAK

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Süleymani'nin öldürülmesine ilişkin Twitter hesabından açıklama yaptı.

Kasım Süleymani'nin IŞİD, El Kaide ve Nusra gibi bölgedeki terör örgütleri ile mücadelenin en etkin güçlerinden olduğunu ifade eden Zarif, ABD'nin eylemini “uluslararası terörizm” şeklinde nitelendirdi.

İranlı generale yönelik suikasti “çok tehlikeli ve aptalca” olarak yorumlayan Zarif, “ABD, haydutça maceracılığının tüm sonuçlarından sorumlu olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

HAMANEY: SUÇLULARI ACI BİR İNTİKAM BEKLİYOR

İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, İranlı general Kasım Süleymani'nin ABD saldırısında öldürülmesine ilişkin “Onun gidişiyle onun yaptığı iş durdurulmayacak ve yolu kapanmayacak. Suçluları acı bir intikam bekliyor” dedi. Hamaney, ülkede üç gün ulusal yas ilan ettiğini açıkladı.

KASIM SÜLEYMANİ KİMDİR?

ABD'nin Bağdat Havalimanında helikopterle düzenlediği saldırıda öldürülen İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani, Afganistan'dan Irak'a, Suriye'den Lübnan'a İran'ın bölgedeki politikalarını belirleyen en önemli isimlerden biri olarak biliniyordu.

Süleymani, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından "yaşayan şehit" olarak adlandırılıyordu.

Doğrudan İran lideri Hamaney'e bağlı hareket eden Süleymani, 1998'den bu yana İran'ın ülke dışındaki askeri-istihbari operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanlığını yürütüyordu.

Kasım Süleymani, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 2007'de getirilen uluslararası seyahat yasağına rağmen Suriye ve Irak başta olmak üzere bir çok noktada İran'ın askeri operasyonlarını yönetiyordu.

Süleymani, Trump'ın Temmuz 2018'de İran'a yönelik savaş tehditlerine ilişkin yaptığı bir konuşmada, “Bizi dünyada 'benzeri görülmemiş' bir eylemle tehdit ediyorsunuz. Savaşı başlatabilirsiniz ancak onu bitirecek olan biziz” ifadelerini kullanmıştı.

Askeri kariyerine 1979 İran Devrimi sonrasında başlayan Kasım Süleymani, sadece 45 günlük bir eğitimle orduya kabul edildi. Süleymani, ilk askeri cephe deneyimini, İran'ın batısındaki Mahabad'da, İran devriminden sonra ayaklanan silahlı Kürt gruplara karşı yaşadı.

Devrimden sonra İran-Irak savaşında dikkatleri çeken Süleymani, cephe gerisinde birçok operasyonu yönetti. Henüz 20 yaşındayken Teğmen rütbesiyle 41'inci Sarullah Birliği'nin komutanlığını üstlenen Süleymani'nin bu savaş sonrası askeri kariyerinin basamaklarını hızla tırmanmaya başladı.

Süleymani, Taliban'ın 1998'de Mezar-ı Şerif kentinde İranlı 7 diplomatı ve 1 gazeteciyi öldürmesi üzerine doğrudan savaş yerine Taliban'a karşı mücadele eden Burhaneddin Rabbani'nin liderliğini yaptığı Kuzey İttifakı adlı gruba destek verilmesini sağladı.

Süleymani, savaş sırasında Saddam Hüseyin'e karşı mücadele eden Iraklı Kürt liderlerle iyi ilişkiler kurdu. 1991'deki Körfez Savaşı'nda silahlı Şii gruplar ile ilişkiler geliştiren Süleymani, bu grupların ayaklanmalarını organize etti.

Saddam'ın 2003'te ABD'nin Irak'ı işgali sonucu devrilmesinden sonra ABD ordusuna karşı savaşan Şiileri perde arkasından yöneten Süleymani, bazı Sünni grupların da eğitim ve silahlandırılmasında rol üstlendi.

Süleymani, bir yandan ABD ile savaşan grupları komuta ederken bir yandan da Irak'ta ABD ve İran arasındaki pazarlıklarda en önemli söz sahiplerindendi. Bu nedenle Süleymani, askeri kimliğinin yanında diplomat kimliğine de sahip bir komutan olarak öne çıktı.

Irak savaşında Kürt liderlerle yakın çalışması, Saddam sonrasında Irak'taki politikacılarla özel ilişkiler kurması için Süleymani'ye iyi bir zemin hazırladı.

Kasım Süleymani Irak'ta sadece Şiilerle değil Sünni liderlerle de iyi ilişkiler geliştirdi. Eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani başta olmak üzere bir dizi siyasetçiyle yakın ilişkileri bulunan Süleymani, Şii lider Mukteda el Sadr'ın diğer siyasi gruplarla uzlaşmasına da yardımcı oldu. Süleymani, Irak'ın Sünni Devlet Başkan Yardımcısı Usame Nuceyfi'yle de yakın ilişkiler kurdu hatta Nuceyfi 2013'te İranlı generalin annesinin Tahran'daki cenazesine de katıldı.

LÜBNAN'DA HİZBULLAH'I SİLAHLANDIRDI

Lübnan'da Hizbullah ile çalışan Süleymani, 2006'da İsrail'in Hizbullah'ın bir İsrail askerini kaçırdığı gerekçesiyle Lübnan'a saldırmasıyla başlayan 33 günlük Temmuz Savaşı'nda da Hizbullah'ın eğitim ve silahlandırılması sorumluluğunu yürüttü.

SURİYE VE IRAK'TAKİ ROLÜ

Süleymani'nin ülke içerisinde bulunan Hizbullah ve diğer Şii milis güçlerine sağladığı askeri strateji sayesinde Esed güçlerinin takviye edilmesi sağlandı ve muhalifler tarafından ele geçirilen bazı şehirler ve kasabalar da yeniden rejimin kontrolüne geçti. Süleymani, IŞİD’e karşı mücadele için kurulan Haşdi Şabi örgütünün oluşturulmasında ve yönetilmesinde de ön plandaydı.

ABD'nin Haşdi Şabi üslerine saldırının ardından hafta başında ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğini basan gruplar duvarlara "Kasım Süleymani liderimizdir" şeklinde yazılar yazmıştı.

ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğinin belgelerine göre ise Süleymani, İran'ın Irak'taki her türlü politikasını formüle eden ve hayata geçiren kişiydi. Kasım Süleymani arada hiçbir kişi ya da birim olmadan, doğrudan doğruya İran devletinin en üst otoritesi lider Hamaney'e bağlıydı.

EBU MEHDİ MÜHENDİS KİMDİR?

Saldırıda hayatını kaybeden bir diğer isim de Irak'ta İran tarafından desteklenen Şii milis gücü Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis lakaplı Cemal Cafer İbrahim'di. Irak'ın en güneyindeki Basra kentinde dünyaya gelen ve Bağdat Teknoloji Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü mezunu olan Mühendis, Irak'taki milis liderler arasında İran ve özellikle Süleymani'ye en yakın isim olarak biliniyordu.

Mühendis, genç yaşlarda Şii İslami Dava Partisi'ne üye oldu ve Saddam Hüseyin döneminde yaptığı muhalefetten dolayı Irak'ı terk etti. İran'da Iraklı Şii Bedir Tugayları örgütünde komutanlık da yapan Mühendis, 2003 Irak işgaliyle ülkeye geri dönerek, siyasete bir süre milletvekili olarak devam etti. Mühendis daha sonra 2014 yılında IŞİD’e karşı kurulan Haşdi Şabi Başkan Yardımcılığını görevini üstlendi. (Bağdat/AA)

Cinsiyet ayrımcılığının emniyet supabı: Şer hukuku

Bir isimden ziyade değişimin umudu: Mahsa Jina Amini

İran nükleer anlaşma müzakerelerine dönüyor

AB: İran ile nükleer müzakerelerin yeniden başlaması için henüz tarih belirlenmedi