İZENERJİ sözleşmesinde işçinin iradesi öne çıktı

Eda AKTAŞ
Dilek OMAKLILAR
İzmir

İzmir Büyükşehir Belediyesine ait İZENERJİ şirketi ile iş yerinde örgütlü DİSK’e bağlı Genel-İş İzmir 2 No’lu Şube arasındaki altıncı dönem toplu iş sözleşmesi (TİS) imzalandı. Taslağın iş yeri komiteleri ve işçi toplantılarıyla hazırlandığı ve iş yerlerine kurulan sandıklarla yapılan referandum sonucunda imzalanan sözleşmeyle ücret ve sosyal yardım maddelerinde önemli kazanımlar elde edildi, ilk kez sözleşmeye giren haklar alındı. Sözleşmedeki bir diğer yenilik ise KHK ile taşerondan geçiş yapan işçilerin iş güvencesini sağlayan maddenin eklenmesi oldu.

‘TİS'İ İŞÇİNİN İRADESİYLE İMZALADIK’

Sözleşmeyle ilgili görüştüğümüz Genel-İş İzmir 2 No'lu Şube Başkanı Arif Yıldız, toplusözleşme sürecine başlarken taslağı birimlerde kurulan iş yeri komiteleriyle birlikte oluşturduklarını ve çalışanların talepleriyle taslağın oluştuğunu söyledi. Aralık ayında başlaması gereken sürecin yaşanan yetki sıkıntısından dolayı geciktiğini hatırlatan Yıldız, “Yetkimizi aldıktan sonra da martın 13'ünde toplusözleşme sürecine başladık. ‘Söz, karar, yetki tabanın’ anlayışıyla yola çıkmıştık. Bugün de toplusözleşmemizi yine söz verdiğimiz gibi işçinin iradesi ile imzalamış olduk. Bugün geldiğimiz aşamaya baktığımızda yüzde 75-80 arası arkadaşımızın beklentisi karşılanmış oldu” diye konuştu.

‘İŞÇİ ÜCRETİNİ CEBİNE KOYMADAN VERGİ KESİLİYOR’

Sendikacıların toplusözleşmelerde sadece zam almak için mücadele etmelerini doğru bulmadığını dile getiren Yıldız, şöyle devam etti: “İyi bir zam almak için tabi ki mücadele vermeli ama öbür tarafta cebine gireni korumak için mücadele veremiyorsan zam almanın da bir önemi kalmıyor. Son zamanlarda Maliye Bakanının ‘Vergi sistemini tabana yayacağız’ açıklamasıyla aslında temel tüketim olan her şeye ciddi zam geldi.”

İşçi sınıfından ciddi bir vergi kesildiğini dile getiren Yıldız, “İşçi ücretini cebine koymadan vergi kesiliyor. Bir de temel tüketim olan her şeye yüzde 18 KDV veriyor. Aralık ayı ile bugün maaşımıza 1100 lira gibi bir zam yansıdı. Ama bunu koruyabilmemiz için mücadele vermemiz gerekiyor. Çünkü bizim yaratmadığımız bir ekonomik krizin faturasını biz emekçilere kesmeye çalışan bir anlayış var. O yüzden önümüzdeki günlerde kıdem tazminatının fona devredilmesine, zorunlu BES’e ve vergi adaletsizliğine karşı hep birlikte mücadele hattı örmeyi planlıyoruz” dedi.

‘HERKES KENDİ HÜR İRADESİ İLE OY KULLANDI’

Eşrefpaşa Hastanesi biriminde çalışan Ali Baksut, toplusözleşme sürecinin olumlu geçtiğini belirterek, “Yapılabilecek en iyi oranları istediler. İşveren tarafından bakarsan bundan fazlasını vereceğini zannetmiyorum. Ben evli 2 çocukluyum. Kasım ayında yaklaşık olarak 2 bin 250 lira alırken şu anda verilen rakamlarda gösterilen skalayla beraber 3 bin 700 lira gibi bir şey alacağım. Bence çok iyi rakamlar bunlar. Sandık koyulmasını demokratik bulduk. İşçiye sorularak TİS’in hazırlanması çok şeyi değiştiriyor. Burada işçiye baskı olmadan herkes kendi hür iradesi ile oy kullandı” dedi.

‘ÖNCELİĞİMİZ İŞ GÜVENCEMİZ’

Atık yönetim yol süpürme biriminde çalışan, KHK ile geçiş yapan Hasan Özku, hükümetin verdiği yüzde 4 zammın kabul edilemez düzeyde olduğunu belirterek, “Sendikamız iş güvencemizin bir çavuşun veya şefin iki dudağı arasında olmaması için önemli maddeler geçirdi. Bizim için önemli olan sosyal haklar sonra da idari maddeler. Sendikanın da bu sürecin arkasında durduğunu görüyoruz. Önceliğimiz iş güvencemiz. Sandık kurulup oylanması da bence işçinin özgür iradesine bırakılmış bir durum” diye konuştu.

Ödemiş İZSU biriminde çalışan Fatih Çılgı ise “Kendi birimimiz adına memnunuz. Daha ileriki yıllarda daha iyi olacak. Bağlı olduğumuz sendikanın uyguladığı sistem çok güzel. İlk başta TİS taslağı hazırlanırken fikirlerimizin sorulması, görüşmelerin bire bir devam ederken yapılan bilgilendirmeler ve bunun sonucunda sandıklar ile tekrar tabana inilmesini olumlu buluyoruz. Yani masa başında olay bitirilmiyor. TİS sürecinde işçinin söz söylemesi kesinlikle fark yaratıyor. Bu gidişatın devam etmesini istiyoruz” diye konuştu.

‘TİS’İN İŞÇİYE SORULMASI İŞÇİNİN SENDİKAYA GÜVENİNİ ARTIRIYOR’

Şahin Çarpıkoğlu (Bergama İZSU): Gelenek yine bozulmadı ve işçinin dediği oldu. TİS'in bitirilip bitirilmesi işçiye soruldu. Her görüşmeden sonra işçiye sorulması büyük bir nezaketti. Tüm şubelere de bu örnek olur ve işçinin dediği sahaya yansımış olur. TİS sürecinde işçiye sorulması işçinin sendikaya güvenini artırıyor.

Ali Ekber Yalçın (Park-Bahçe): Toplusözleşmenin en başından sonuna kadar her şey şeffaf olarak işçilerle paylaşıldı. Bu süreci sendikamız da iyi yönetti. Sonuçta bu toplusözleşmeden faydalanacak olan işçinin kendisidir. Bugün sendika yönetiminin diğer sendika şubelerinde de böyle olması bizi sevindirir. En azından sözün, kararın işçiye sorulmadan yapıldığı bir toplusözleşme değil bu. Bize sorulması sadece son gün sandık olayında olmadı. Yönetimin toplantılarından sonra hepsini işçilerle paylaşması, alandaki delegelerin işçilere anlatması ve komite toplantıları ile devam eden bir süreç oldu. Ben hep böyle devam etmesini istiyorum. İyi bir yerdeyiz diye düşünüyorum, zaten memleketin şu andaki hal ve hayat şartları belli. Bundan daha iyisi de umarım ilerde olur, yönetimimize güveniyorum.

Zeynel Abidin Karabay (İlaçlama): KHK ile geçiş yaptım. Toplusözleşmede en büyük kazanç iş güvencesi. Eğer o madde şubemiz tarafından eklenmemiş olsaydı iş hayatımız yarın öbür gün amirlerin iki dudağı arasında olacaktı. Ama şu anda İZENERJİ’nin daimi personeli gibi olduk. Her görüşmenin, toplantının sonucunda temsilciler aracılığı ile işçilere bilgi verildi. Böyle olduğu zaman yönetim işçiyi kendine ortak etmiş oluyor.

SÖZLEŞMEDE NELER VAR?

Eski sözleşmede toplam 64 madde varken yeni sözleşmede 67 madde yer aldı. Yeni sözleşmede şu maddeler yer aldı:

-Yüzde 15 vergi dilimine göre iş riski, koku pirimi ve kıdem dahil net ücretler eski toplusözleşmede A grubunda bekar 2 bin 507 lira alırken yeni sözleşmeye göre 3 bin 277 lira, ikramiyeli ise 4502 lira olarak yer aldı. Evli ve iki çocuklu işçi 2 bin 869 lira alırken 3 bin 691 liraya yükseldi. Bu rakam ikramiyeyle 4912 lira olacak.

- B gurubu bekar işçinin aldığı 2 bin 511 lira 3 bin 380 liraya çıktı. İkramiyeli alacağı ise 4 bin 627 lira olacak. Evli iki çocuklu 2 bin 879 lira alırken 3 bin 793 liraya çıkacak. İkramiyeli ise 5 bin 20 lira alacak.

- C grubu bekar işçi 2 bin 521 lira alırken bu tutar 3 bin 515 lira olacak. İkramiyeli ise 4 bin 773 lira alacak. Evli iki çocuklu 2 bin 888 lira alırken bu rakam 3 bin 957 liraya çıkacak, ikramiyeli ise 5 bin 186 lira alacak.

- D grubu bekar işçinin aldığı 2 bin 530 lira, 3 bin 577 liraya çıkacak. İkramiyeli tutar ise 4 bin 820 lira olacak. Evli iki çocuklu işçinin aldığı 2 bin 898 lira, 3 bin 989 liraya çıkacak, ikramiyeli tutar ise 5 bin 286 lira olacak.

- Sendika aidatı ve işçiye günlük kullanması için iç bölgelerde verilen toplu ulaşım kartı ücreti ile toplu ulaşım olmayan yerler için verilen 241 lira ücret bu ücretlere dahil değil.

SOSYAL YARDIM FARKI KAPANDI

Sözleşmeyle belediyenin bir diğer şirketi olan İZELMAN’da çalışan işçilerle sosyal yardımlardaki fark yeni sözleşmeyle kapandı. Eski sözleşmeye göre eğitim yardımları brüt olarak, ilkokul için 728.95 lirayken yeni sözleşmede 1569.9 lira, ortaokul için 874.75 lirayken 1768.63 lira, lise için 1020.54 lirayken 1967.36 lira, üniversite için 1289.69 lirayken 2682.75 lira, özürlü için 302.8 lirayken 341.51 lira, kendi lise okuyan için 302.8 lirayken 1967.36 lira, kendi üniversite okuyan için 448.59 lirayken 2682.75 lira olarak belirlendi.

Eski sözleşmede yer alan doğum, ölüm ve afet yardım ücretlerinde yeni sözleşmede iyileştirilmeler yapılarak sünnet düğünü yardımı da eklendi. Eski sözleşmede bazı birimlerde olmayan iş riski ve koku pirimi de yeni sözleşmede yer aldı.

Yine eski sözleşmede Ramazan ve Kurban Bayramlarında 448.57+448.57 lira olmak üzere iki bayramda ayrı ayrı ödenen para yardımı yeni sözleşmede iki bayramda 500+500 lira olarak ayrı ayrı ödenecek şekilde toplamda 1000 liraya çıkartıldı.

Eski sözleşmede olmayan yeni madde ise yıllık toplam 1100 liralık gıda fişi, ikramiyesiz maaşlara aylık bölünerek yansıyacak. Bugüne kadar belediye bünyesinde çalışan işçiler banka promosyonu alamazken, bu sözleşmede iki yılda bir banka promosyonu alacak. Ayrıca bu maddeden belediyeye ait diğer şirketlerde çalışan işçiler de faydalanacak.

KHK’Lİ İŞÇİLER SÖZLEŞMEDE YER ALDI

Hükümet tarafından 2020’nin altıncı ayına kadar toplu sözleşme yapma hakları ellerinden alınan KHK’li işçiler de sözleşmede yer aldı. Yaklaşık 800 KHK’li işçiyi ilgilendiren 375 sayılı madde ile iş güvenceleri sağlanmış olacak. Böylelikle KHK’li işçilerin bir tutanakla işten atılması engellenmiş oldu. KHK’li işçiler bugüne kadar sadece sendikaya üye olabiliyorlar ama sendikal haklardan yararlanamıyorlardı. Bu toplusözleşmeyle birlikte yasal olarak KHK’li işçiler de sendikanın disiplin ve denetim kurullarına seçilebilir, temsilci seçebilir duruma geldi. Böylece toplusözleşmenin idari maddelerinden yararlanıp disiplin cetveline tabi olacaklar. Ayrıca Belediye Meclisi onayı ile 417 liralık market fişi kazanımı sağlandı.