Meslek lisesi öğrencisi: Hem sana iş öğretiyorum hem de para mı istiyorsun!

MTOSB Özel Şişecam Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nden Mezun Öğrenci
Mersin

Ben Mersin Özel Şişecam Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nden geçen yıl mezun olan bir öğrenciyim. Gazetenin 19 Haziran 2019 tarihli “OSB’ler okul açıp, çocuk işçi çalıştırabilecek” başlıklı haberini görünce bu yazıyı yazma kararı verdim.

Bu uygulama ilk olarak benim mezun olduğum okulda denendi. OSB'nin önde gelen iş adamları (başkanı da dahil) kendilerine “nitelikli eleman” yetiştirmek için bu okulu açtılar. Kimi zaman bu iş adamları bizim okulumuzda seminerler düzenleyerek bize; “Sizi burada fabrikalarımıza nitelikli eleman olarak yetiştiriyoruz, diğer meslek liselerin formatından ayrı bir formattır bu” vs gibi cümleler kuruyorlardı. Bu okul üstelik bir de devlet destekliydi.

11. SINIFTA STAJ YOK AMA...

Diğer meslek liselerinde 12. sınıfta staja başlanırken bizde 11. sınıfta başlanıyordu ve bize bunu “Okulumuzda yeterli atölyeler yok o yüzden size fabrikalarımızda eğitim vereceğiz” diyorlardı. Biz maaş istediğimiz zaman ise “Resmi olarak 11. sınıfta staj yok. O yüzden sana maaş verme zorunluluğum da yok, hem sana iş öğretiyorum hem de para mı istiyorsun!” gibi aşağılayıcı cümlelerle karşılaşıyorduk. İş de öğrenmiyorduk tabi ki. Sabahtan akşama kadar bizim emeğimizi sömürüyorlardı, emeğimizin sefasını da onlar sürüyorlardı.

SİZ OKULUN MALISINIZ!

Bölüm öğretmenlerimize bu durumdan yakındığımızda ise “Adamlar size fabrikalarının kapısını açmış iş öğretiyorlar bir de şikayetçi mi oluyorsunuz, ben bir şey yapamam patronun ne derse odur” gibi cümlelerle karşılaşıyorduk. Daha sonra biz eksik veya hatalı bir şey yaptığımızda patronlar bizi şikayet ettiğinde ise “Siz okulun bir malısınız, fabrikanın değil okuldaki kurallar aynen fabrikada da geçerlidir, orada da kurallara uymak zorundasınız” diyorlardı. Madem biz okulun öğrencisiyiz neden bizim fabrikalarda ezilmemize, hor görülmemize müsaade ediyorsunuz? Bir de çok umurlarındaymış gibi; “Biz sizin, gelecekte iyi koşullarda yaşayın diye ezilmenize müsaade ediyoruz, yoksa biz sizin iyiliğinizi istiyoruz” gibi cümlelerle karşılaşıyorduk.

Milli Eğitim Bakanı gelip bir de OSB’nin başkanını tebrik etmişti böyle bir projeye öncülük ettiği için. Tabi bu tebrik aşamasında Milli Eğitim Bakanına şikayetlerimizi söyleyecektik birkaç arkadaşımızla. Fakat bölüm öğretmenleri ve müdür bizim o sırada okulda bulunmamızı istemediler ve o gün kendi okulumuza giremedik. Orada sadece sermayedarların kendilerine eleman yetiştirme tarzını tebrik ettiler ve bundan kıvanç duydular. Oysa bizim hayatımızı, ne koşullarda çalıştığımızı, neler yaşadığımızı gelip bize sorma ihtiyacı bile duymadılar.

Bir de bunu şimdi bütün Türkiye'ye yayma kararı almışlar. Bizim emeğimizi sömürmeye kendi kârlarına kâr katmaya devam edecekler, fakat bilsinler ki biz de mücadele etmeye, emeğimizin sömürülmediği bir dünya kurmak için çabalamaya devam edeceğiz.

ÇOCUK İŞÇİ SÖMÜRÜSÜNE YASAL KILIF

AKP tarafından Meclis Başkanlığına Milli Eğitim ile ilgili 19 maddelik kanun teklifi sunuldu. Meclis Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu’nda görüşülecek olan kanun teklifinde, meslek liseleriyle ilgili de iki yeni düzenleme yer aldı.

Buna göre çıraklık-kalfalık-ustalık eğitimlerinin zorunlu eğitim kapsamına alınmasına ilişkin uyum düzenlemeleri, çıraklık eğitim merkezlerinde geçen sürenin 12 yıllık zorunlu eğitim içerisinde sayılması için son dokunuşları içeriyor. Bu, okulu bırakarak çırak olarak çalışmaya başlayan çocukların, 12 yıllık zorunlu eğitim içindeymiş gibi gösterilmesi anlamına geliyor. Önceden çıraklık eğitimi alan öğrenciler açık öğretimden ders tamamlayarak lise diploması alabiliyorken yapılması planlanan düzenlemeyle mesleki eğitim merkezlerini bitiren öğrenciler lise mezunu sayılacak.

Kanun teklifindeki bir diğer değişiklikle, OSB’lere mesleki eğitim merkezleri açma hakkı tanıyor. 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nda yapılacak değişiklikle mesleki eğitim merkezleri özel eğitim kurumu statüsüne alınıyor. OSB yönetimleri tarafından açılacak olan mesleki eğitim merkezleri özel eğitim kurumu sayılacağından, devlet desteği almalarının da önü açılıyor. OSB yönetimlerine mesleki eğitim merkezi açma hakkının tanınması ile çocuk emeği sömürüsü, “mesleki eğitim” adı altında yasallaştırılmış oluyor.