09 Kasım 2018 00:16

Soykırımın başlangıcı ‘kristal gece’

Naziler, 9 Kasım’ı 10 Kasım’a bağlayan gece, Yahudilere ait ne kadar ev, işyeri ve sinagog varsa hepsini aynı anda ateşe verdi.

Fotoğraf: USHMM, Ulusal Arşiv ve Kayıt İdaresi /Wikipedia

Paylaş

Ali ÇARMAN
Stuttgart

“Yanıyor, kardeşler, ah, yanıyor!
Geliyor, eyvah, o an geliyor:
Şehrimiz tepemize çöküyor,
Ateşler içinde, kül yığınına dönüşüyor.
Savaştan geriye yalnız, kapkara, bomboş
                                          duvarlar kalıyor!
Yardım elinizde; yardım sizsiniz!
Yanıyor!
Kanıtlayın yapabileceklerinizi ve gerçekten
                                            yapabileceğinizi!’’

                                          Mordehay Gebirtig

Krakovlu Yahudi Marangoz Mordehay Gebirtig, önemli direniş şarkıları arasında yer alan ve direnişin olduğu her yerde dillerden düşmeyen bu şarkının sözlerini yazdıktan (1942) iki ay kadar sonra Naziler tarafından katledildi.

Mobilya ustalığının incelikleri yetmemiş olacak ki, yanı sıra, insanlığın gönlüne, vicdanına ve yüreğine seslenmeyi tercih etmiş ve ‘bütün Avrupa, bütün insanlık yanıyor’ diye feryad-ı figan eylemiş.

Ne var ki, toplama kamplarında yükselen her çığlık gibi, bu feryat da çok sonraları duyulabildi. Almanya tarihinin en karanlık, en uğursuz dönemi, faşist Hitler’in iktidara getirilmesiyle başladı. Önce bütün muhalif basın yasaklandı, sendikaların kapısına bir bir kilit vuruldu, faşist parti dışındaki partiler kapatıldı, meydanlarda törenlerle kitaplar ateşe verildi ve komünistler başta olmak üzere faşizme karşı olan herkes katledilerek milyonların ölümüne neden olan büyük yangına doğru hızla yüründü.

‘KRİSTAL GECE’

Büyük tekellerin desteğini arkasına alarak ülkeyi bir uçtan diğer uca kan gölüne çeviren Hitler bir korku imparatorluğu yarattı. 15 Eylül 1935’te Nürnberg’de yapılan Nazi partisi kongresinde gerçek vatandaşların yalnızca damarlarında Alman kanı taşıyanlar olduğuna dair ‘kanı koruma yasası’ (Blutschutzgestz) çıkarıldı. Böylece, ülkede ari ırktan olmayan herkes düşman ilan edildi.

İkinci emperyalist paylaşım savaşı başlayana kadar faşist parti 1500 kanun ve kararname çıkararak iktidarını ‘güvence’ altına aldı.

17 yaşında genç bir Polonyalı Yahudi olan Herschel Grynszpan’ın 7 Kasım 1938’de, Paris’te bir Alman diplomatını vurmasının arkasına sığınan Naziler, 9 Kasım’ı 10 Kasım’a bağlayan gece, Yahudilere ait ne kadar ev, işyeri ve sinagog varsa hepsini aynı anda ateşe verdi.

Pogrom (kıyam) gecesinin sonunda 91 Yahudi öldürülmüş, binlercesi ağır yaralanmış, 7 bin 500 işyeri yağmalanmış, 177 sinagog ateşe verilmiş ve Yahudi mezarları dahi tahrip edilmişti. Berlin’den Viana’ya, Hamburg’dan Stuttgart’a kadar çok sayıda kent barbarların yıkım ve talanına sahne oldu. 30 binden fazla Yahudi ise tutuklanarak toplama kamplarında ölüme gönderildi.

BİR DAHA ASLA

9 Kasım 1938, Yahudi Soykırımının başlangıcının üzerinde 80 yıl geçti. Ancak, acısı ve yarası insanlık var oldukça hep taze kalacak.

Almanya’da antifaşist ve demokratik kurumlarca her 9 Kasım akşamı anma etkinlikleri düzenleniyor. Direniş anıtlarının, Nazilerce yakılan sinagogların önünde buluşulup insanlığın aynı acıyı bir daha yaşamaması için konuşmalar yapılıyor. Yaşlılar, kadınlar, gençler ve çocuklar gözlerinden dökülen acının gözyaşlarını saklamadan, ellerindeki kırmızı karanfilleri incitmeden anıtlara bırakıyor.


FAŞİZM TEHLİKESİ DEVAM EDİYOR

Dünya halkları, 8 Mayıs 1945’te faşizme karşı büyük bir zafer kazanmış olsalar da faşizm tehlike olarak varlığını sürdürüyor. Zira faşizmin yeşerdiği zemin olan sömürü sistemi devam ediyor. Faşizmi en ağır bilançoyla yaşamış olan Almanya’da AfD gibi ırkçı bir partinin güçlenmeye başlanması hafife alınacak bir tehlike olarak görülmemeli. Ha keza bir çok Avrupa ülkesinde ırkçı partilerin el üstünde tutuluyor olmaları, yaklaşmakta olan tehlikenin habercileri.

Bunun için, faşizme ve ırkçı partilere karşı mücadelede işçilerin-emekçilerin birliği ve mücadelesi yaşamsal önem taşıyor.

ÖNCEKİ HABER

Malkara’da ormanı kiralayıp ağaçları söküyorlar

SONRAKİ HABER

Çiftekavak Deresi'ndeki kirliliğin nedeni belirlendi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa