Çoban Ali’nin Hierapolis’e kazıdığı mesaj korumaya alındı
Pamukkale’deki antik kent Hierapolis’in basamaklarına 64 yıl önce bir çoban tarafından yazılan yazı koruma altına alındı.
Fotoğraf: Serkan Deniz Özkan
Suat İNAL
Denizli
Pamukkale’deki antik kent Hierapolis’i gezerken basamaklardaki Türkçe bir yazı dikkatimizi çekiyor. Yaklaşma mesafesinde antik bir yazı izlenimi veren mesajı okuyunca merakımız artıyor. Mesaj 64 yıl önce 19 yaşındaki bir çoban tarafından yazılmış. Tarihi eserde tahribat gibi görünse de durum öyle değil. Yaşayıp yaşamadığını bilemediğimiz Çoban Ali bugün koruma altında olan bölgede, hayvanlarını otlatırken tarihi değerini bilmediği taşın üzerine geleceğe mesaj göndermiş. Yıllar sonra bölgede yapılan kazılarda taş ortaya çıkmış. Hierapolis Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Francesco D’andria Çoban Ali’yi bulmuş. D’andria’nın, “Bunu neden yazdın Ali? Bu taşın tarihi bir eser olduğunu, bunun yanlış olduğunu bilmiyor muydun? şeklindeki sorularına Çoban Ali kendi yerel şivesiyle “ Valla bilmiyodum, bilsem yazamıdım. Geçileemi güdekene düzgün bi daş varıdı orda, ben de yazıvedim” demiş. Taş meradan alınıp kazısı ve restorasyonu yapılan antik kentin kral locasının yakınındaki yerine numaralandırılarak yerleştirilmiş. Şimdi bu taş ve Çoban Ali’nin çekiç ve keski yardımıyla yazdığı yazısı Antik tiyatrodaki tüm diğer eserlerle birlikte koruma altında bulunuyor. Çoban Ali kazı sonrası ortaya çıkarılan eserleri korumak için bekçilik yapmış. Çoban Ali binlerce yıl önce yaşamış bir medeniyetin mesajının yanına kendi mesajını iliştirmiş, son derece yanlış bir iş yaptığını bilmeden.
ÇOBAN ALİ’NİN MESAJI:
İşte künyemi size takdim ederim
Genç bir çobanım yoktur kederim
İsmimi okuyana çok teşekkür ederim
Bu dünya fanidir belki vefat ederim
Kurtlucalı Ali Ateş
Çoban, yaşı 19
HIERAPOLIS
Hierapolis (Fotoğraf: Pixabay)
Hierapolis kazıları, İtalyan kazı heyeti tarafından 1957 yılında başlatıldı. Antik kentin M.Ö. II. yüzyılda Bergama krallarından II. Eumenes tarafından kurulduğu, adını ise Bergama’nın kurucusu Telephos’un eşi Heira’dan aldığı sanılıyor. Eski kaynaklara göre metal ve taş işlemeciliği, dokuma kumaşları ile ünlü olan kent, Büyük Konstantin döneminde Frigya bölgesinin başkentliğini yapmış. Dönemin zenginlik ve güç merkezi konumunda olan kentin kuzey bölgesi zenginlerin yaşadığı ve öldüğünde gömüldüğü bölge. Çoğu mezar lahit şeklinde, aile mezarı ve değerli eşyaları ile birlikte gömülenlerin olduğu biliniyor. Bizans döneminde Piskoposluk merkezi olan kent UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alıyor.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
