Göç raporu: Mültecilere yaşatılanlar açık insan hakkı ihlali

Son günlerde doğu sınırında yaşanan büyük göç hareketliliği ve yaşanan dram üzerine İnsan Hakları Derneği Erzurum Şubesi bir rapor yayımladı. Raporu hazırlayan heyette Şube Başkanı Medeni Aygül ve şube yöneticileri yer aldı.

75 GÜNDE 8 BİN MÜLTECİ

Yapılan araştırma ve gözlemlerde özellikle Ağrı Doğubeyazıt ilçesi ile Iğdır ve Kars illeri üzerinden Afganistan, Pakistan, İran, Irak, Bangladeş, Hindistan başta olmak üzere çeşitli ülkelerden yoğun göç yaşandığını belirten rapor, Erzurum’daki yoğunluğa da dikkat çekti.
 
Erzurum’a gelen göçmenlerin İstanbul üzerinden Avrupa’ya gitmeyi hedeflediğini belirten İHD raporu, çok küçük yaşlardaki çocukların da bu yolculuğa iştirak ettiğini ifade etti.
 
Haberler ve resmi makamların beyanlarıyla birlikte son 75 günde 8 binin üzerinde mültecinin Erzurum’a geldiğini belirten İHD, “Bu oran barınma, giyinme ve sağlık açısından da ciddi sorunları beraberinde getirmektedir” dedi. Gelen mültecilerin kimlik ve pasaportları olmadığı için bilet alamadıkları dolayısıyla otogar çevresinde açık alanda oto ve parklarda yaşadıklarını gözlemleyen heyet şu bilgileri paylaştı: “Emniyet güçlerince gözaltına alınan mültecilerle ilgili işlemler uzun kuyruklar oluşturmakta, sonrasında Aşkale Geri Gönderme Merkezine götürülmektedirler.”

KAYITSIZ VE UCUZ İŞ GÜCÜ

Mülteci girişinin böyle kalmayacağı daha da büyüyeceğini tespit eden rapor, buna sebep olarak işsizliği ve Taliban saldırılarını gösterdi. 7-8 yıl önce gelip hâlâ dosyaları BM Mülteciler Yüksek Komiserliğinde bekleyen Afganlar bulunduğuna da dikkat çeken raporda şu ifadeler yer buldu: “İl Göç İdaresinde kaydı bulunanların izin almadan başka bir şehre gitme şansları yoktur. Dilekçeyle izin alamadan şehri terk edenlerin tespit edilmesi durumunda uluslararası koruma başvuruları kaldırılmakta ve sınır dışı edilme tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Türkiye’ye İran’dan ve Afganistan’dan gelen birçok kişi, burada yaşam koşullarına uyum sağlayamadığından veya iş bulamamaları sebebiyle geldikleri ülkelere düzensiz yollardan tekrar gitmek zorunda kalmaktadır.”
 
Göçün emek boyutuna da değinen rapor şu saptamayı yaptı: “Resmi olarak çalışma izinleri olmadığı için çalıştıkları iş yerlerinde veya yanlarında çalıştıkları kişiler tarafından emeklerinin karşılığı verilmemekte veya ucuz iş gücü olarak çalıştırılmaktadırlar.”
 
Kentte mültecilerin yaşadığı barınma, sağlık, eğitim ve çocukların ana dil problemlerine de dikkat çeken raporda, düzensiz göç esnasında yaşanabilecek Taliban ve IŞİD sızmaları konusunda da endişeler dile getirildi. Göçün yol açtığı sosyal, kültürel bir dizi soruna da dikkat çeken raporda, mültecilerin yaşadığı dramın açık bir insan hakkı ihlali olduğu vurgulandı.

İHD MÜLTECİLERLE GÖRÜŞTÜ

Erzurum’da mültecilerle birebir görüşerek oluşturulan raporda görüşmelere dair örnekler de paylaşıldı. İşte mültecilerin anlatımları:
 
Caberkhil KAMURAN: Afganistan’ın Calalabat kentinde doğdum. 17 yaşındayım. Taliban’ın bomba intihar eylemleri nedeniyle can güvenliğimiz kalmadı. 80 kişilik bir kafileyle geldim. Kaçakçılar kişi başı 800 dolar aldı. Gece yarısı araba kaza yaptı, her birimiz bir yerlere savrulduk. Doğubeyazıt’tan Erzurum’a kadar yayan geldik. 
 
Ferid AHMAD: Afganistan’ın Kabil şehrindenim. 49 yaşındayım. Trafik polisi görevlisiydim. Taliban’ın intihar eylemlerinden yaralı kurtuldum. Can güvenliğimiz yoktu. 11 kişiyle İran üzerinden Doğubeyazıt’a, oradan da 3 gün yayan yürüyerek Erzurum’a geldik.

Nur Mohammad: 43 yaşındayım, Afganistan’ın Kabil şehrindenim. Amerikan Üniversitesinde güvenlik görevlisiydim. 400 dolar karşılığında çalışıyordum. 6 çocuk babasıyım. Taliban’ın saldırıları sebebiyle ülkeden kaçtık. 300-400 kişilik bir kafileyle geldik. Kaçakçılara 1100 dolar verdim. 7 gün çoluk çocuğumla birlikte yayan, 5 gün arabayla yol geldim. Ayaklarım şiş, çocuklar ve hanım hasta. (HABER MERKEZİ)