Bergama'da doğa bitti altın madeni davası bitmedi!

Özer AKDEMİR
İzmir

Yirmi yıl beş yıldır kamuoyunun gündeminden düşmeyen Bergama Ovacık Altın Madeninde yine keşif vardı. Hukukçuların deyimiyle hukuki ve teknik tartışmanın bittiği madende "malumun ilanının keşfi yapıldı". 

Keşfi yapılan dava, 17 yılı aşkın bir zamandır üretimine devam eden altın madeninin 2009 yılında iptal edilen ÇED'in yerine 2009/7 Genelgesi uyarınca verilen yeni ÇED Raporuna açılmıştı. Geçtiğimiz yıl İzmir 3. İdare Mahkemesi madene verilen bu son ÇED raporunu "flora fauna incelemesinin yetersiz" olduğu gerekçesiyle hukuka uygun olmadığına hükmetmişti. Bu kararın ardından, Bergama Belediyesi, EGEÇEP, İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası, TMMOB'a bağlı çeşitli odalar, Yeşil Artvin Derneği gibi kurumlar ve bireysel olarak yurttaşlar tarafından açılan davada davacıların istememesine rağmen bilirkişi keşfi mahkemenin res'en kararı nedeniyle yapıldı. Bilirkişi keşfi için İzmir, Bergama, Foça Aliağa gibi yerlerden birçok yaşam savunucusu madenin önüne gelirken, mahkeme sadece davacılardan bir bölümünün ve avukatların keşfe katılmasına izin verdi. 

MADENLE İLGİLİ HUKUKİ VE TEKNİK TARTIŞMA BİTMİŞTİR

Keşif öncesi madenin tesislerinin önünde yapılan açıklamalarda ilk olarak konuşan EGEÇEP avukatı Arif Ali Cangı, altın madeni konusunun 25 yıldır tartışıldığına dikkat çekerek, davanın bu nedenle basit bir dava olmadığını belirtti. Cangı, 1997 yılında Danıştay'ca verilen ve kesinleyen "Siyanürlü altın işletmeciliğinde kamu yararı yoktur" kararının defalarca arkasından dolanılarak bugünlere gelindiğini ifade etti. Cangı şunları söyledi; "Bu işletmenin artık hukuki ve teknik tartışması bitmiştir. Tekrar tekrar keşif istemek, hukuki süreci tartışmak işin başa dönmesine neden olur diye keşif istememiştik. Bugün malumun ilanının tespitini yapacağız" dedi. ÇED Raporunun sadece flora fauna kısmının değil, depremsellikle ilgili bölümlerinin de eksik olduğuna vurgu yapan Cangı, "Bugün Bergama altın madeni mücadelesi tarihine burada bir not düşülecek. Hala hukukun üstünlüğü var mı, çevre hakkı geçerli mi bunları tartışmış olacağız" dedi. 

ESKİ SAHİBİ FETÖ FİRARİSİ

İzmir Tabip Odası avukatı Abdullah Hızal, 20 yıldır tartışılan madendeki atık havuzlarının yarattığı tehlikeyle dikkat çekerken, İzmir Barosu avukatı Günday Yurdagül, madenin eski sahibi Akın İpek'in FETÖ firarisi olarak yurtdışında kaçak olduğunu aktararak, "Hükümetin FETÖ ile gerçekten mücadele etme niyeti varsı 2000 yılından bu yana bu madene verilen izinleri incesin" dedi. Bergama Belediyesi avukatı Av. Serdar Sinan altın madeni ile ilgili temel sorunun yargı kararlarının uygulanıp uygulanmaması olduğunu ifade etti. Bu sunumlara Bakanlık yetkilisi madenin düzenli olarak denetlendiğini ve verilen izinlerin mevzuata uygun olduğu yanıtını verirken, Koza Şirketinin avukatının madenin Türkiye'de ve dünyada en iyi yöntemle çalıştığını ileri sürmesi ve madenin pasa tepeleri üzerine dikilen zeytinlerden elde edildiğini iddia ettiği zeytinyağlarını göstermesi tepkilere davacıların tepkilerine neden oldu. 

KÖYLERDE SAĞLIK TARAMASI YAPILSIN

Bergama Çevre Platformu Sözcüsü Erol Engel, yıllardır çalışan madenin yörede yaşayan insanlarda birçok sağlık sorunlarına neden olduğunu kaydederek, madene komşu köylerde bir sağlık taraması yapılması gerektiğini söyledi. İzmir Tabip Odası Çevre Komisyonu Başkanı Dr. Oya Otyıldız da bölgede bir sağlık taraması yapılması görüşüne destek verirken, bunun Tabip Odası değil Sağlık Bakanlığı tarafından organize edilmesi gerektiğini belirtti. KMO Ege Bölge Şube eski başkanı Ertuğrul Barka, madenin yol açtığı ağır metal sorununa dikkat çekerken, toplantıda bulunan CHP İzmir milletvekili Kamil Okyay Sındır'ın konuşma yapmak istemesine şirket avukatı "Yargıya müdahale ediyorsunuz" diye karşı çıktı. 

DAVASI BİTMEDEN ATIK HAVUZU DOLMAYA BAŞLAMIŞ

Konuşmaların ardından araçlarla maden işletmelerinin içinde bir tur atılırken, şu an üçüncü atık havuzu olarak kullanılan madenin eski açık ocağı önünde bilirkişiler maden yetkililerinden bilgi aldılar. Eski açık ocağın 3. atık barajı olmasına karşı açılan dava halen devam ediyor olmasına rağmen, madenin burasını çoktan kullanmaya başladığı dikkat çekti. 

İki bilirkişi üyesi araçlarla değil ise madeni yaya olarak gezerek gözlemlerde bulundular. Flora ve Vejetesyon uzmanı, Fauna ve Ekoloji Uzmanı, Jeoloji Mühendisi, Maden Mühendisi ve Çevre Mühendisi ile birlikte yapılan keşif, kimyasal depolama tesisi önündeki incelemelerin ardından sona erdi.