Samiler ulusal günlerini kutladılar
Sami halkının ulusal günü olan 6 Şubat’ta kutlamalar yapıldı.
Mahmut ALGÜNERHAN
Oslo
6 Şubat, Samiler için önemli birgün. Toprakları Norveç, İsveç, Finlandiya ve Rusya tarafından paylaşılan Sami halkının dili, kültürü, dini inançları ve gelenekleri yasaklanmıştı.
İlk defa 6 Şubat 1917'de Norveç’in Trondhem şehrinde bir araya gelerek bir toplantı yapan Samiler, burada kültür ve geleneklerini yaşatma, topraklarına ve zenginlik kaynaklarına sahip çıkma ve talepleri için birlikte mücadele etme kararı aldılar.
Bugün yaklaşık 80 bin Sami’nin 50 bini Norveç’te, 20 bini İsveç’te, 7 bin 500’ü Finlandiya’da ve 2 bini de Rusya’da yaşıyor.
Mücadeleleri sonucu bugün kendi parlamentolarına (Sami Parlamenotosu), ulusal marşlarına ve bayraklarına sahip olan Samiler, ulusal günlerini resmi olarak kutlama, kültürlerini yaşama ve ana dilde eğitimin yanı sıra yaşadıkları bölgeler için karar alma hakkını kazanmış durumdalar.
Ancak dört bin yıllık bir halk olarak Samilerin yaşam koşulları, hakları, yaşadıkları ülkelere göre değişiyor. Norveç yerli halkların haklarını güvence altına alan ILO Sözleşmesi’nin 169. maddesini imzalayarak bu konuda diğer ülkelere göre daha ileri bir politika yürütüyor. Samiler, ayrıca, yaşadıkları Norveç, İsveç ve Finlandiya ülkeleriyle Kuzey Sami Sözleşmesi imzalayarak, okullarda Samice eğitim görme, hastane, mahkeme ve kurumlarla ilişkilerinde ana dillerini kullanma haklarını güvence altına almış durumdalar.
Bu sözleşme, her üç ülkeye Samice yayın yapan radyo, televizyon ve gazetelere destek verme, Samice edebiyat eserlerinin yayımlanmasına ve yaygınlaştırılmasına katkıda bulunma yükümlülüğü de getiriyor. Yine sözleşmede, Sami bölgelerinde doğal kaynaklar kullanılmadan, maden ocakları ve rüzgar santralleri açılmadan önce bölgede yaşayan Samilerle ve onların örgütleriyle görüşmelerde bulunulması ve görüş birliğine varması gerektiği belirtiliyor.
Sözleşmelerle hakları güvence altına alınan Samilerin bu durumu Norveçliler ile daha da yakınlaştırmış durumda. Şöyle ki Samiler kendi ulusal giysileri ve Norveç bayrağıyla beraber, Norveç’in ulusal bayramı olan 17 Mayıs gününe de katılabiliyorlar. Bu katılımlarda milliyetçi çelişkiler görülmediği gibi, tersine hakların yakınlaşmasına vesile oluyor.
Norveç eğitim programı Samilere yer veriyor, devlet kanalı NRK’da da Samiler ile ilgili programlar yapılıyor, Haberler günlük olarak Sami dilinde de yayınlanıyor.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
