Usta Oyuncu Münir Özkul hayatını kaybetti

Özel ve devlet tiyatrolarında birçok önemli oyunda rol almasının yanı sıra "Mahmut Hoca” ve “Yaşar Usta” gibi Türk sinemasının unutulmaz karakterlerine hayat veren Münir Özkul, 93 yaşında hayatını kaybetti.

1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından “Devlet Sanatçısı” unvanı verilen Münir Özkul, uzun yıllardır demans hastalığıyla mücadele ediyordu.

Evinin önünde basın mensuplarının sorularını cevaplayan kızı Güner Özkul, "Uzun bir süreçti. Defalarca asılsız haberlerle bugüne hazırlanmış olduk" dedi.

SANATÇILARDAN AÇIKLAMALAR

MÜJDAT GEZEN

55 yıl önce onun tiyatrosunda, tiyatroya başlamıştım. Ben son 42 yıldır geleneksek Türk tiyatro hocalığı yapıyorsam Münir Abi sayesindedir. Kendisini çok sevdim, onunla çok oyun oynadık, birlikte güzel şeyler yaptık. Benim ilk büyük ustam diyebilirim. Münir Abi çok değerliydi. Biz çok eğlenir, çok gülerdik. Adile, Şener, Münir Abi çok eğlenirdik. Münir Abi çok başka bir sanatçıydı, onu sevenlere ulaşmış olduğu herkese baş sağlığı diyorum.  Söyleyecek çok fazla bir şey bulamıyorum.

HALE SOYGAZİ

Değerli bir aktördü. Ben onunla bir kaç filmde oynadım ama en bilineni 'Oh Olsun'du. Benim babamı oynuyordu, fabrika işçisiydi Münir Özkul. Tabi ki onun olduğu setlerde, espri mizah bol bol olduğundan unutulmayacak bir çalışma ortamı vardı. Tiyatrodan onu bilenler de bilir ne kadar önemli oyuncu olduğunu. Ve de şimdi artık filmleriyle yaşayacak. Onların sayesinde herkes her şeyi öğrendi. Onlar dizilerle gelmediler, dizilerde oynamadılar. Sinema ile doğrudan bu mesleklerini yaptılar. Onlar ilklerdi, ilklerin devamıydı diyelim. Çok da çilesini çektiler bu işin. Teknik olarak da konfor olarak da bugünkü koşullarda olmayan koşullarda çalışmalar... Hatırlıyorum Münir Özkul ile ben karda, buz keserek Levent sokaklarında ısınmaya çalıştığımızı odun ateşinde... Böyle şeyler yaşadık biz. Odun ateşinde sokakta sırasını bekleyen rolünü yapmayı bekleyen emekçiler onlar. Bu işin lüksünü yaşamadılar. Şimdi biz karavanda bekliyoruz ama onlar böyle şeyler görmediler. Ama onlar oyunculuklarıyla örnek oldular.

ALİ POYRAZOĞLU

Türk sinemasının başı sağ olsun. Paylaşacak bir şey yok. Rahatsızlığından sebep uzun süredir bir kenara çekilmişti. O çok usta, çok yaptığından emin, bilerek seçerek işini icra eden bir adamdı. Zor bir adam olduğu söylenirdi ama kaymak gibi bal gibi bir adamdı. Çok güzel işler yaptı. İmzasını bıraktı... Orta oyuncular ekibiyle yaptığı oyunlar yenileme denemesiydi. Keşke yine öyle insanlar çıksa... Yaptıkları incelenmeli. Oyunculuk stili üzerinde çalışmaya değer bir stildi. Tiyatroda bir çok yabancı klasiği dört dörtlük oynamış bir adamdı. Ertem Eğilmez, Arzu Film döneminde Ertem Bey ve yanındaki ekip onun kıymetini bildiler...

ERDOĞAN'DAN MESAJ

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Münir Özkul'un hayatını kaybetmesi sonrası yayınladığı mesajda, "Türk sinema ve tiyatrosunun saygıdeğer isimlerinden biri olan Münir Özkul'un vefatını derin bir teessürle öğrendim. Canlandırdığı karakterler, oyunculuğu ve sanatçı kişiliğiyle, tüm vatandaşlarımızın sevgisini kazanan kıymetli sanatçımız, usta oyuncu Münir Özkul, gelecek nesiller tarafından da her zaman sevgi ve saygıyla yad edilecektir" dedi.

Dr. Elif Çongur: Sen büyüksün Yaşar Usta, sen

MÜNİR ÖZKUL KİMDİR?

* 1925 yılının 15 Ağustosu’nda Bakırköy’de doğar Münir Özkul. O doğuştan sanatçıdır. Daha ortaokul yıllarında yaptığı taklitlerle arkadaşlarını güldürür. Sahneye ilk kez 29 Ekim 1939’da Bakırköy Halkevinde çıkar. Çekingen, sıkılgan bir yapıya sahiptir.

“Yaptığı taklitlerin en gözdesi olan Arkaş Palabıyıkyan taklidini, Ferdi Tayfur’un ağzından, Grucho Marx’ın yürüyüşüyle canlandırarak, ilk alkışını” alır. Lise yılları zorlu geçer. O, okuldan kaçıp kaçıp sinemalara, kütüphanelere gider. O yıllarda en çok karikatürist olmak istiyordur ve Cemal Nadir’i çok seviyordur. 1940 yılında, Reşit Baran’ın Eugene Labiche’den adapte ettiği Mahcuplar oyunuyla tiyatro serüveni başlar. Bu aynı zamanda Bakırköy Halkevinde, Rauf Adın’ın yönettiği Temsil Kolu faaliyetlerinin de ilkidir.

1943’te Sadık Şendil’in Bakırköy’e dönüşüyle başlayan ikinci dönem çalışmalarında da birçok oyundaki rolüyle başarılı olur. Temsil kolunun dağılmasıyla 1948 yılında, Ses Tiyatrosunda profesyonel oyunculuk dönemi başlar ve ilk oyununda bir Ermeni rolü oynar. Provalarda pek başarılı olamayan Özkul, sahnede herkesi şaşırtır, dakikalarca alkışlanır ve kesilmeyen alkışlar nedeniyle oyun devam edemez, aynı sahne iki-üç kez tekrarlanır.

Sinemayla ilk kez 1949’da tanışır. Vatan ve Namık Kemal filminde “soldan sekizinci asker” rolüyle figüran olarak başladığı sinemada, 1950’de Üçüncü Selim’in Gözdesi filmiyle figüranlıktan oyunculuğa terfi eder. İki yüzün üstünde filmde oynar.

Ses Tiyatrosunda iki yıl çalışır. Genel havadan hoşnutsuzdur. Hemen karşı kaldırımda Küçük Sahneyi açan Muhsin Ertuğrul’la çalışmaya başlar. 13 Nisan 1951’de Muhsin Ertuğrul’un sahneye koyduğu, John Steinbeck’in Fareler ve İnsanlar oyununda Carlson rolündedir. 1952 yılında Vasfi Rıza Zobu ile karşılıklı oynadığı Edi ile Büdü filmiyle sinemadaki ilk başrolünü oynar.

Arena Tiyatrosunda birçok oyunda rol alır. Sonraki yıllarda da defalarca oynayacağı Kanlı Nigar oyunundaki İbiş rolüyle özdeşleşir. Sinemada da birçok ödül almıştır. Kanlı Nigar’ı izlemeye gelen İsmail Dümbüllü, oyun öncesinde “Münir fesini giymesin, ona kavuğumu vereceğim” diye haber gönderir. 19 Nisan 1968 gecesi Arena Tiyatrosunda eskilerin ‘icazet’ dedikleri bir törenle, İsmail Dümbüllü, Münir’e el vermiştir.

Arzu Film yapımlarının, Ertem Eğilmez filmlerinin vazgeçilmez oyuncusudur. Hababam Sınıfı filmlerinin Mahmut Hocası rolüyle yıllarca belleklerden silinmeyecek bir karakter oluşturur. Adile Naşit’le oluşturdukları ikili çok sevilir. 1978’de İzmir Fuarında Adile Naşit’le birlikte şov yaparlar. ’80’li yıllarda birçok filmde birlikte oynarlar.

* Mesut Kara'nın kaleminden Mahmut Hoca, Yaşar Usta ya da Münir Özkul

Kariyeri boyunca 200'den fazla filmde rol alan Özkul, Sev Kardeşim filmindeki oyunuyla 1972 Altın Portakal Film Festivali'nde "en iyi erkek oyuncu" ödülünü kazandı. "Bizim Aile" filminde canlandirdigi "Yaşar Usta" rolüyle de 1977 Azerbaycan Film Festivali'nde özel ödül kazandı. "Süt Kardeşler" filminde yönetmen yardımcılığı da yapmıştır.

Ferhan Şensoy uzun süredir Münir Özkul’la çalışmak istiyordur. Sonunda ikna eder ve Erol Günaydın’la birlikte Özkul’u Köşe Dönücü filminde oynatır. 1987-88 tiyatro mevsiminde Erol Günaydın’la birlikte Ortaoyuncular’la tiyatroya dönüş yapar. 32 yıl sonra onu Münir Özkul yapan Küçük Sahneye yeniden oyuncu olarak gelir ve Ferhan Şensoy’un yazıp yönettiği İstanbul’u Satıyorum’da Mimar Sinan rolüyle, yeni bir kuşak onu, ayakta alkışlar. (KÜLTÜR SERVİSİ)

MÜNİR ÖZKUL'UN ROL ALDIĞI TİYATRO OYUNLARI

- Aşk Köprüsü
- İstanbul'u Satıyorum (1987-88)
- Soyut Padişah
- Sersem Kocanın Kurnaz Karısı
- Çayhane
- Fareler ve İnsanlar
- Keşanlı Ali Destanı
- Yorgun Matador
- Hababam Sınıfı
- Babayiğit
- Yaz Bekarı
- Generalin Aşkı
- Kanlı Nigar

MÜNİR ÖZKUL'UN ROL ALDIĞI FİLMLER

1950     Üçüncü Selim'in Gözdesi     
1951     Barbaros Hayreddin Paşa     
1951     Evli Mi Bekar Mı     
1951     Lale Devri     
1951     Vatan ve Namık Kemal     
1951     Yavuz Sultan Selim ve Yeniçeri Hasan     
1952     Edi ile Büdü     
1952     Edi ile Büdü Tiyatrocu     
1953     Balıkçı Güzeli     
1953     Halıcı Kız     
1955     Bir Aşk Hikayesi     
1955     Tuş / Bir Aşk Hikayesi     
1956     Kalbimin Şarkısı     Münir
1956     Miras Uğrunda     
1958     Altın Kafes     
1958     İftira     
1959     Gurbet     
1960     Taş Bebek     
1960     Yaman Gazeteci     Yaman
1961     Bir Bahar Akşamı     
1961     Yumurcak     
1965     65 Hüsnü     
1965     Bilen Kazanıyor     
1965     Cezmi Band 007.5     
1965     Dokunma Bozulurum     
1965     Gönül Kuşu     
1965     Kahreden Kurşun     Tencere Münir
1965     'Kan Gövdeyi Götürdü     Zehir Hafiye
1965     Kart Horoz     
1965     Senede Bir Gün     
1965     Seveceksen Yiğit Sev     
1965     Sonsuz Geceler     Zühtü
1965     Yalancının Mumu     
1965     İnatçı Gelin     
1965     Şekerli misin Vay Vay     
1965     Şoför Nebahat Bizde Kabahat     
1966     Ben Bir Sokak Kadınıyım     
1966     Bir Millet Uyanıyor     Tilki Onbaşı
1966     Denizciler Geliyor     
1966     Fakir Bir Kız Sevdim     
1966     Seni Seviyorum     
1966     Sevgilim Bir Artistti     
1967     Elveda     
1967     Sürtüğün Kızı     
1967     Yaşlı Gözler     
1967     Çifte Tabancalı Damat     
1967     Ölünceye Kadar     
1968     Artık Sevmeyeceğim     Ahmet
1968     Kalbimdeki Yabancı     
1968     Kanlı Nigar     Apti
1968     Kara Gözlüm Efkarlanma     
1968     'Nilgün     
1968     Urfa İstanbul     Doktor
1968     Yayla Kartalı     
1968     İstanbul'da Cümbüş Var     
1969     Ayşecik'le Ömercik     Sansar Nuri
1969     Bana Derler Fosforlu     
1969     Boş Çerçeve     Ferhat
1969     Fakir Kızı Leyla     
1969     Gelin Ayşem     
1969     Nisan Yağmuru     
1969     Sevdalı Gelin     
1969     Sevgili Babam     
1969     Uykusuz Geceler     
1970     Ali İle Veli     
1970     Arım, Balım, Peteğim     
1970     Berduş Kız     
1970     Bütün Aşklar Tatlı Başlar     
1970:     Dikkat Kan Aranıyor     
1970     Dönme Bana Sevgilim     
1970     Hayatım Sana Feda     Mehmet
1970     Kalbimin Efendisi     
1970     Kara Dutum     
1970     Küçük Hanımefendi     
1970     Seven Ne Yapmaz     
1970     Son Kızgın Adam     
1970     Tatlı Meleğim     
1970     Yavrum     
1970     Yumruk Pazarı     
1970     Yuvasız Kuşlar     
1970     'Şoför Nebahat     
1971     Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde     
1971     Aşk Hikâyesi     Şeker Ahmet
1971     Aşk Uğruna     
1971     Bebek Gibi Maşallah     
1971     Beklenen Şarkı     
1971     Beyaz Kelebekler     
1971     Beyoğlu Güzeli     
1971     Donkişot Sahte Şövalye     
1971     Gönül Hırsızı     Salih Reis
1971     Hayat Sevince Güzel     
1971     Hayatım Senindir     
1971     Kadifeden Kesesi     
1971     Senede Bir Gün     
1971     Solan Bir Yaprak Gibi     
1971     Son Hıçkırık     
1971     Tophaneli Ahmet     
1971     7 Kocalı Hürmüz     
1971     İbiş Gangsterlere Karşı     
1971     İşte Deve İşte Hendek     
1972     Aslanların Ölümü     
1972     Karamanın Koyunu     
1972     O Ağacın Altında     
1972 :     Sev Kardeşim     Mesut Güler
1972     Tatlı Dillim     
1972     Tövbekar     
1972     Ver Allahım Ver     
1972     Yiğitlerin Kaderi     
1972     Üç Sevgili     
1973     Izdırap     Ahmet
1973     Niyet     
1973     Oh Olsun     Burhan Usta
1973     Yalancı Yarim     
1973     Çulsuz Ali     
1973     Şaban İstanbul'da     
1974     Beş Tavuk Bir Horoz     
1974     Gariban     Şair Cevat
1974     Hasret     
1974     Mavi Boncuk     Baba Yaşar
1974     Salak Milyoner     Mehmet Çavus
1974     Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz     
1975     Beş Milyoncuk Borç Verir misin     
1975     Bizim Aile     Yaşar
1975     Gece Kuşu Zehra     
1975     Gülşah     
1975     Hababam Sınıfı     Kel Mahmut
1975     Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı     Kel Mahmut
1976     Aile Şerefi     Rıza
1976     Hababam Sınıfı Uyanıyor     Kel Mahmut
1977     Cennetin Çocukları     Hasan
1977     Gülen Gözler     Yaşar Usta
1977     Hababam Sınıfı Tatilde     Kel Mahmut
1978     Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor     Kel Mahmut
1978     Neşeli Günler     Kazım
1979     Aşkın Gözyaşları     
1979     Erkek Güzeli Sefil Bilo     Hüso
1979     İbiş'in Rüyası     Nahit
1980     Banker Bilo     Hasan
1980     Deliler Almanya'da     
1980     İbişo     
1981     Bizim Sokak     
1981     Deliler Koğuşu     
1981     Gırgıriye     Emin
1981     Gırgıriyede Şenlik Var     Emin
1982     Altın Kafes     
1982     Ağlayan Gülmedi mi?     
1982     Beni Unutma     
1982     Bir Yudum Mutluluk     
1982     Buyurun Cümbüşe     
1982     Gazap Rüzgârı     
1982     Görgüsüzler     
1982     Islak Mendil     Kadir
1982     Talih Kuşu     
1982     Şıngırdak Şadiye     
1983     Dostlar Sağolsun     Tahir Baba
1983     Gırgıriyede Cümbüş Var     Emin
1983     İlişki     
1983     Şaşkın Ördek     
1984     Geçim Otobüsü     Nasrettin
1984     Gırgıriyede Büyük Seçim     Emin
1984     Kızlar Sınıfı     Mahmut Hoca
1984     Çaresizim     
1984     Şaşkın Gelin     
1985     Büyük Günah     
1985     Deliye Hergün Bayram     
1985     Duyar mısın Feryadımı     
1985     Garibim Ceylan     
1985     Köşeyi Dönenler     
1985     Muhabbet Kuşları     
1985     Palavracılar     
1985     Sarı Öküz Parası     
1985     Ya Ya Ya Şa Şa Şa     
1985     Çalınan Hayat     
1985     Şişeli Köy     
1986     Alın Yazımız Bu     
1986     Ana Kucağı     
1986     Babalar da Ağlar     
1986     Dayak Cennetten Çıkma     
1986     Efkarlıyım Abiler     
1986     Ekmek Parası     
1986     Elmayı Kim Isırdı     
1986     Gülmece Güldürmece / Gelinciklerim     
1986     Kuzucuklarım     
1986     Küçük Ağam     
1986     Kısmetin En Güzeli     
1986     Kızlar Sınıfı Tatilde     
1986     Melek Hanım'ın Fendi     
1986     Milyarder     Mahmut
1986     Neşeye Bak Neşeye     
1986     Töre     
1987     Afife Jale     
1987     Aile Pansiyonu     Murtaza
1987     Etme Bulma     
1987     Füze Nuri     
1987     Günah     
1987     Kadersiz Kullar     
1987     Kuşatma 2 / Şok     
1987     Otobüs Yolcuları / İhsaniye - Karasu     
1987     Püf Noktası     
1987     Yaşamaya Mecburum     
1987     Yıkılan Yuva     
1987     Yıllar     
1988     A Ay     
1988     Acı Gurbet     
1988     Arabesk     
1993     Al Dudaklım     
1996     Ay, Işığında Saklıdır     

MÜNİR ÖZKUL'UN ALDIĞI ÖDÜLLER

1967     İlhan İskender Armağanı     Kanlı Nigâr oyunuyla
1972     9. Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Karakter Oyuncu Ödülü     Sev Kardeşim
1991     Dümbüllü Ödülü     
1997     Altın Kelebek Ödülleri Onur Ödülü     
1999     Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatları Bölümü "Muhsin Ertuğrul Tiyatro Emek Ödülü"     
2004     37. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri Onur Ödülü     
2006     Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali Onur Ödülü     
2014     18. Afife Tiyatro Ödülleri, Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü     :
2015     T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü.