Bitlis'te 267 cenaze ailelerden habersiz mezardan çıkarıldı

İnanç YILDIZ
Serpil BERK
Diyarbakır

Bitlis'in Tatvan ilçesi Yukarı Ölek (Oleka Jor) köyünde bulunan Garzan Mezarlığındaki 267 PKK’linin cenazesi, ilan edilen sokağa çıkma yasağı sonrası gerçekleşen operasyon ile mezarlıktan çıkarılarak götürüldü. Ne amaçla neden çıkarıldığı konusunda bir açıklama yapılmazken, cenazelerin İstanbul Adli Tıp Kurumuna gönderildiği iddia edildi. Savcılık ise konuyla ilgili gizlilik kararı aldı. Konu hakkında belirsizlik sürerken mezarlıkta inceleme yapan İHD Bitlis Şube Başkanı Fatih Şanlı, yaşanan durumun ailelerde travma yarattığını dile getirdi. Cenaze yakını Devrim Döner ise, Ailelerin ’90’lara geri mi döndük. Acaba JİTEM geri mi geldi’ korkusu içinde olduğunu söylerken, Lezgin Bingöl ise mezarları görünce insanlığından utandığını belirtti. 

‘YAPILAN HUKUKA AYKIRI’

Konuyla ilgili Evrensel’e konuşan İnsan Hakları Derneği (İHD) Bitlis Şube Başkanı Fatih Şanlı, cenazelerin çıkarıldığı mezarlıkta inceleme yaptıklarını belirterek, yapılanların hukuka aykırı olduğunu söyledi.

SAVCILIK GİZLİLİK KARARI ALMIŞ

Olayı öğrendikten sonra resmi makamlarla görüşemediklerini aktaran Şanlı, “Bu konuda bir kapalılık var. Bir ailenin başvurusu oldu bize. O ailenin de savcılıkla yaptığı görüşmede kendilerine cenazelerin İstanbul Adli Tıp Kurumuna götürülüp kimlik tespitleri yapıldıktan sonra ailelere teslim edileceği söylenmiş. Zaten kimliği belli yasal prosedür gereği defnedilmiş cenazelerin tekrardan çıkarılması ve ailelere haber verilmemesi bir nevi cenaze kaçırır gibi yapılması doğru değil. Savcılık aldığımız duyuma göre ailenin başvurusundan sonra konuya ilişkin gizlilik kararı aldı”diye konuştu.

CENAZELER RESMİ PROSEDÜRLE GÖMÜLDÜ

Cenazelerin devletin prosedürüne göre gömüldüğünü anlatan Şanlı, “Bu insanların aileleri, arkadaşları, sevenleri bu topraklarda yaşıyor. Cenazelere saygısız bir tutum geliştirmekle ailelere ikinci bir  travma yaşatıldı. Devlet şunu yapmalıydı aileleri çağırmalı planını onlarla paylaşmalı, ailelerin ve avukatların  gözetiminde cenazelerin kimlik tespiti yapılmalıydı süreç böyle işletilmeliydi ki bazı cenazeler için zaten böyle bir şeye gerek yok. Maalesef kendi hukukunu da çiğnedi. Dirisine saygın yok bari ölüsüne olsun anlayışı geliştiriyor bu durum” dedi. 

‘BARIŞ VE BİRLİKTE YAŞAMA ANLAYIŞI YOK’

“Barış ve birlikte yaşama, empati kurma anlayışının olmadığı bir kez daha ortaya çıktı” diyen Şanlı, “Devlet olmanın gereği toplumla barışık olmak ve sorunları birlikte çözmektir bu anlayışın maalesef hâlâ olmadığı bir kez daha ortaya çıktı. Ne kamuoyuna ne de ailelere bilgilendirme yapılıyor. Ben yaparım olur gibi tek taraflı bir yönetim anlayış uygulanıyor ve bu cenazeler için uygulandığında daha da travmatik oluyor. Bizlere ulaşan ailelerin çoğu öfkeli ve sonuna kadar takipçisi olacağını söylüyorlar”dedi.

DAHA ÖNCE DE TAHRİP EDİLMİŞ

Mezarlardan çıkarılan cenazelerin götürüldüğü yer konusunda kendilerine sürekli farklı bir yere götürüldüğünü söyleyen cenaze yakınlarından Devrim Döner, daha önce de mezarlığa saldırıların olduğunu, bombalama yapıldığını, mezar taşlarının kırıldığını söyledi. Top atışı olduğundan cenazelerin toprağın üzerine çıkmaması için cenazelerin defin sırasında mezarların derin kazıldığını ya da mezarlığın üstünün betonla kapatıldığını belirten Döner,  “Mezara bile tahammülleri yok. Ölü insandan bile mi korkuyorlar. Ölü insan kalkıp ateş mi edecek. Sonuçta ölmüş. Kendileri dini çok ön plana çıkarıyorlar. Ölülere saygıları olması lazım. Bunlar da İslam’a göre defin edilmiş. peki Müslüman Müslüman’a bunu yapar mı” diye sordu. 

‘JİTEM GERİ Mİ GELDİ’

Yaşananlar karşısında akrabalarının ağladığını belirten Döner, “Daha önce öldürülen birçok kişinin cenazeleri bulunmamış. Toplu mezarlarda, asit kuyularında yok edilmiş. Şimdi cenazelerin mezardan çıkarılıp götürülmesini insanlar kaldıramıyor. Zaten 3 senedir biz cenazelerimizi bile göremiyorduk. Mezarlığa giremiyorduk. Sürekli bir top atışı, mezarlığın etrafına mayın döşeme. İnsan şu an sadece öfke duyuyor. ’90’lara geri mi döndük. Acaba JİTEM geri mi geldi’ diyorlar” dedi.