Üniversite mücadelesi ve ÖTK üzerine

Ekin Yoldaş KALI
ODTÜ

Üniversite gençliğinin içerisinde bulunduğu mevcut koşullar; sosyal, kültürel ve ekonomik olanakların sürekli bir biçimde darlaşması, temel yaşamsal faaliyetlerin dahi kimi durumlarda ulaşılamaz olması vb. yönlerle sürekli kötüleşen bir halde ilerliyor. Üniversitelerin bilim üretimi, demokratik-özerk yapı bakımındaki kazanımları ve ileri yönleri halihazırdaki iktidarın politikalarıyla, bezirganların buyruklarıyla eziliyor-ezilmeye çalışılıyor. Hâl böyle iken öğrencilerin talepleri, ihtiyaçları ve daha iyi bir yaşama dair özlemleri geleceğe dair kaygılarıyla harmanlanarak fazlalaşıyor. Şüphesiz bahsi geçen meselelerin gençliğin istek ve özlemleri yönünde çözüme varması bizzat gençliğe düşüyor.

İÇİ BOŞALTILMAYA ÇALIŞILIYOR

Üniversite hareketindeki deneylerin bir sonucu olarak ortaya çıkan Öğrenci Temsilcileri Konseyi(ÖTK), öğrencilerin bir araya gelme ve çözüm üretme noktasında birlikte hareket etme ihtiyacına cevap veriyordu. ÖTK’lerin kapsayıcılığının; sınıf, kat, blok, bölüm, fakülte temsilcilikleri üzerinden örgütlenmesi, işlevsel-demokratik-çoğulcu bir yapı olarak hareket etmesini ve kendinden menkul, yalnızca dar bir grubu kapsayan yönde kendini çürütmemesini sağlıyordu. Bugün öğrenci temsilciliklerinin sistem tarafından içi boş ve kof yapılar haline getirilmesi hamlesi, aşağıdan yukarıya; sınıflarda-bölümlerde seçimlerin yapılmadığı, yapılsa dahi önüne birçok engel çıkarıldığı kuru birer temsiliyetten ibaret hale getirilmek için ciddi çaba sarf ediliyor. Tüm bunları göz önünde bulunduracak olursak, 18-22 kişilik sınıflarda öğrencilerin kendi temsilcisini seçtiği ve 130-140 temsilcinin başkan ve başkan yardımcısı seçerek oluşturduğu ODTÜ Hazırlık ÖTK’nin son üç dönemde olumlu-olumsuz biriktirdikleri bu tasfiye sürecinin nasıl önüne geçileceği ve üniversite gençliğinin hareket alanındaki bu darlığın nasıl çözüleceğine dair önemli dersler ortaya koyuyor.  

HER KOŞULDA ÖTK’LER SEÇİLMELİDİR

Her sınıfın bir temsilcisi olması, en ufak ve ortak yaşam alanının temsiliyetini ifade etmesi bakımından ÖTK’nin kararlarının meşruiyetinin ve kararlarının geçerliliğinin, pratiğe geçmesinin dayandığı en sağlam temel. Buradan doğru görevini yerine getirmeyen, suistimal eden temsilcilerin ÖTK’yi işlevsizleştirmesinin önüne geçmeyi de mümkün kılıyor.  Aynı zamanda öğrencilerin yaşadığı sorunların en hızlı şekilde aktarılmasındaki ve çözümlerin ortaklaştırılmasındaki atardamara bağlanan kılcal damarlar niteliği taşıyor. Temsilcilerin ve kapladığı alanın silikleştiği her yer meşruiyet zayıflığı ve savrulma-sapmaların oldukça çok örneği var. Birçok bölümde sınıf temsilciliği seçimlerinin kaldırılması buradan ÖTK’nin içinin boşaltılmasının hedeflendiğini açıkça gösteriyor. Her koşul altında sınıf temsiliyetlerinin korunması ve yeri geldiğinde resmi bir seçime tabi tutulmayan fiili temsilcilerin seçilmesi ÖTK’nin temelini oluşturuyor. 
Ortak talepler ve ihtiyaçlar etrafında bir araya gelme ihtiyacının etrafında sistem tarafından sürekli körüklenen tekleştirici, ayrıştırıcı, bireyci yönelimleri bertaraf etmenin olanakları işlevsel ve çeşitli görüşleri, düşünceleri kapsayan bir ÖTK ile mümkün. ÖTK’nin kendi belirleyici kitlesinden koparılması, grupçu-çıkarcı eğilimler etrafında şekillendirilmesi sorunlara çözüm üretmek şöyle dursun kendine yabancılaşan bir hal aldığından ÖTK’nin kapsayıcılığının dayandırılacağı zemin yine ÖTK’nin kendisinden başka bir şey değildir. 

ÖTK’LER BAŞKAN VE YARDIMCISINDAN İBARET DEĞİLDİR

Öğrencilerin her sorununu tartışma fırsatı bulduğu ÖTK toplantı ve forumları kendine özgü ve kitlesel eylem biçimlerini de ortaya çıkarıyor, çözüm noktasında atılan adımları kolaylaştırıyor. Yönetmelikte değişikliklere gidilmesi, sınıf sıra ve düzenlerinin yeniden ele alınmasından, kantin fiyatlarına kadar tartışılan ve çözümlenen meseleleri politik meselelerde takip ediyor. ODTÜ’ye, akademiye, bilime ve üniversitelere dönük saldırılara karşı açıklamaların ve protestoların örgütlenmesi; memleketin içine çekildiği savaş politikalarına karşı barışın sesini yükseltilmesi bunlar bazı örnekleridir. Nihayetinde üniversiteler içerisinde yaşadığı ülkenin güncel durumundan azade değildir. 
En ileri örneklerden birisi ise ÖTK’nin kariyerist, grupçu, çıkarcı bir yerden işlevsizleştirilmesinin örneklerine karşı öğrenci temsilcilerinin toplanıp kendi ÖTK adayını belirleyerek herkesin ÖTK’de eşit söz hakkına sahip olması, hiyerarşiden ve faydacı eğilimlerden uzak durulması, ÖTK’nin bir başkan ve yardımcısından değil, tüm temsilcilerinden oluştuğu ve ancak bu şekilde işlevsel bir yapı kazanabileceği bilinciyle hareket ederek kazandığı yeni dönem seçimleri olmuştur. ÖTK’nin işlevsel kılınma çabalarının genellikle temsilcilik seçimleri tamamlandıktan sonra ortaya çıkma durumuna karşı baştan ÖTK seçimlerinin bu bilinçte gerçekleştirilmesi ve ÖTK’nin bu çizgiye kazanılması; öğrenci hareketinin biriktirerek ilerlediğinin ve kendi deneyimlerinden çıkardığı derslerle ilerlediğinin en net göstergesidir.