Kolombiya’nın ‘estetikli’ ikiyüzü 

Catalina Ruiz Navarro

Kolombiya’da, her yıl 350 binden fazla estetik ameliyatı gerçekleştiriliyor. Bu, günde 978, saatte 40 ve her 5 dakikada 3 operasyon anlamına geliyor. 

Estetik ameliyat operasyonları ülkedeki sağlık hizmetlerinin en kârlı alanı. Kozmetik işlemlere bu talep, kadınlar için bireysel ve mesleki gelişimin sınırlı olduğu cinsiyetçi Kolombiya toplumunda, bu cinsiyetçilikle beslenen “büyük bir ihtiyacın” sonucu. Bir Kolombiyalı kadın için “güzel olmak” genellikle ilerlemenin tek yolu.

Böyle ameliyatlar ve küçük operasyonlar için bu kadar yüksek talebin anlaşılabilir olmasının sebebi bu. Son on yıl boyunca, hükümet, bu ameliyatlara karşı hiçbir ciddi önlem almazken Kolombiya gitgide güvensiz ameliyatlar için mükemmel bir ülke haline geldi. Kurbanlar ise konuşmaktan korkuyor.

ŞİKAYET ÇOK AMA EYLEM YOK

Son 10 yıl içinde, bu alandaki gerekli düzenlemelerin eksikliği, manşetlerden inmeyen pek çok hatalı operasyona neden oldu. 

2009’da, Kolombiyalı Model Jessica Cediel, kalçalarına sentetik polimer enjekte edilen bir ameliyat geçirdi ve bu operasyon onda fiziksel ve duygusal izler bıraktı. 

2014’te, 20 yaşında bir trans kadın olan Luisa Tascano, trans kadınlara yönelik ameliyat hizmeti sunan illegal bir estetik merkezinde geçirdiği ameliyat sonucunda yaşamını yitirdi.

2015’te Model Angie Mendoza, Barranquilla’da bir kozmetik uzmanı tarafından gerçekleştirilen kalça büyütme ameliyatı nedeniyle öldü.

Yetkililer de korkunç sonuçlara yol açan estetik işlemlere ilişkin şikayetlerin sayısındaki artışı kabul ediyor. 2014’te, Medellin Ombudsmanı Rodrigo Ardila 19 yasal düzenleme dışı estetik işlem şikayeti aldı. Ek olarak, 2015 verilerine göre; Bolivar Üniversitesi Kliniği her ay, illegal estetik işlemleri nedeniyle ciddi sağlık sorunları yaşayan 3 ila 5 kadını tedaviye alıyor.

Güvenli olmayan böylesi işlemler halk sağlığını tehdit etmeye devam etmesine rağmen, Kolombiyalı yetkililer müdahale etmekte yavaş kalıyor. Bu konunun üzerine gitmek için yeni bir yasa düzenlemesi gündemde. Estetik ameliyat alanını düzenleyen ve bu alanda bir standart belirlemeyi amaçlayan yasal düzenlemeler yıllardır Kolombiya Senatosuna sunuluyor, ancak henüz bir tanesi bile geçmedi. Varolan düzensiz durumun devam etmesi için güçlü lobilere büyük miktarda para yatırılıyor.

Geçtiğimiz gün, estetik ameliyat yapma şartlarını düzenlemeyi hedefleyen bir kanun teklifi meclise geldi, ancak kanunun görüşülmesi ertelendi. Ve Noel tatilinden önce senatoda bu konuda bir tartışma yapılacağa benzemiyor. Bu yasa senatodan geçse bile, kanun düşük kaliteli ve yaygın olarak yapılan estetik ameliyatları gerçekleştirenlerin menfaatini koruduğu için yine riskler söz konusu. 

YENİDEN MAĞDURLAŞTIRMA

Sağlıklı koşullarda yapılmayan estetik ameliyatlar konusu ciddiye alınmıyor, çünkü Kolombiya toplumu bu sağlıksız koşullarda estetik yaptıran ve sorun yaşayan kurbanları “iyi” ve “kötü” olarak ayırıyor. Estetik ameliyat kurbanlarıyla empati konusunda ciddi bir eksiklik var.

Bir kadın daha seksi görünmek için bir estetik ameliyat yaptırmışsa ve bu ameliyatın sonuçları ciddi sağlık sıkıntılarına yol açmışsa toplum onu sadece “Şansı yaver gitmemiş bir kurban” olarak görüyor. Yani saç rengini değiştirmeye giden ya da gülümsemesi güzelleşsin diye dişlerini yaptıran kadınlar yaşadıkları nedeniyle yargılanmazken, kadınlar eğer cinsel olarak daha çekici görünmek için bu ameliyatları yaptırmışlarsa ahlaken yargılanıyorlar. 

Toplum kadınların “Daha seksi olmak için” yaptırdığı ameliyatları reddederken, Kolombiya’da kadınlar için, cinsel bir nesne olmaktan daha kötü olan tek bir şey var: “var olmamak.”

Kadınların yaşadığı bu derin acılara, yaşadığı deneyimin korkularını kamuoyuna açıklama ve artık tanınmayan bir vücut hakkında alenen konuşmanın acısı da ekleniyor.

Çünkü, yanlış tedavi sonucu sorunlar yaşayan diğer mağdurlar gibi değerlendirilmeyen kozmetik ameliyat mağdurları, “arandıkları” ve “gösteriş meraklarının cezasını çektikleri” yönündeki toplumsal algılarla bir kere daha mağdur ediliyorlar.

Kolombiyalı kadınlar, böylece iki kez taciz ediliyor: Bir, güzel olmadıkları ve “kendilerini düzeltmek” için böylesi operasyonlar yaptırması gerektiği söylendiğinde. İki, yanlış giden şey karşısında konuşmaya karar verdiklerinde acımasız yorumlarla karşı karşıya gelmekten korkarak sustuklarında. 

Bütün bunlar, kadınların plastik cerrahiyle kendilerini değiştirmek istemelerinin yargılanması anlamına gelmez. Kadınlar, vücutlarının nasıl görünmesini istediklerine karar vermekte özgür olmalılar. Neyi niçin seçtikleri sadece kendi meseleleridir.

Her kadın, cinsiyetçilik ve maçolukla malul Kolombiya toplumunda yapabildiğinin ve istediğinin en iyisini yapma, bunun için kendi yolunu kendi çizme hakkına sahiptir. 

Ve tek bir kadın bile, kozmetik bir işlem geçirmeye karar verirken hayatını, beden bütünlüğünü ve öz saygısını tehlikede görmemelidir.

SESSİZLİĞE ARA

Kozmetik mağdurların yıllar süren sessizliğinin ardından, Gazeteci Lorena Beltran 2015’te, bir operasyondan sonra nasıl acı çektiğinin hikayesini kamuoyuna açıklamaya karar verdi. Kendi davası üzerine hazırladığı araştırma ile ülke, bu endüstrideki büyük skandallardan birinden haberdar oldu. 

Beltran, Dr. Francisco Sales Puccini’nin yaptığı bir operasyonla memelerini küçülttü. 1 hafta sonra, meme uçlarının nekrozu ve iyileşmeyen yara izlerinden muzdaripti. Puccini reddetmesine rağmen, Beltran bu sonuçtan doktorunu sorumlu tuttu.

Portekizce kurs adı altında Brezilya Rio de Janeiro’daki Veiga de Almeida Üniversitesine başvuran Sales Puccini ve bazı başka doktorlar, kurs sonunda “plastik cerrahi sertifikası”na sahip olmuşlar. El Cezire’de yayınlanan bir belgeselde ortaya çıkarılan belgeler bu sertifikaların arkasındaki gerçeği ortaya koydu. Bu sertifikaların geçerliliği konusundaki pek çok soru ise hâlâ cevaplanmayı bekliyor. 

Savcılar şimdi davaya bakıyor, ancak soruşturmanın herhangi bir hukuki eylemle sonuçlanıp sonuçlanmayacağı hâlâ net değil.

Görünen o ki, Beltran gibi mağdurlar adalet aramak için tek bir rotayı takip etmek zorunda: eylemlilik. Güçlü lobilere, etik değerleri olmayan doktorlara, ilgisiz bürokratlara ve dar kafalı avukatlara karşı mücadele edebilmenin tek yolu bu. Ve sağlık hizmeti Kolombiya’da gerçekten bir ticaret alanı. Çünkü Kolombiyalının sağlığı, kâr ve kadın düşmanlığından sonra ancak üçüncü sırada yer alabiliyor. 

El Cezire’den çeviren: 
Arif Koşar
Başlık Evrensel’e aittir.