‘Sovyet görselleri’: Afişlerle Sovyet tarihi
‘Soviet Visuals’ yani ‘Sovyet Görselleri’ hesabı, 1920’lerden SSCB’nin resmi yıkılışına kadar olan döneme dair afişler paylaşıyor.
Görsel iletişimin, halkının dağıldığı geniş topraklara ulaşmaya çalışan Sovyetler için önemli bir yeri vardı. Bu da toplumsal içerikli çok sayıda afiş üretilmesini sağladı. İnternet sayesinde artık örneklerine daha kolay ulaştığımız bu propaganda afişlerine adanan bir Twitter hesabı kısa sürede büyük ilgi topladı. Ağustos ayında Twitter kullanıcılarına ‘Merhaba’ diyen ‘Soviet Visuals’ yani ‘Sovyet Görselleri’ hesabı, 1920’lerden SSCB’nin resmi yıkılışına kadar olan döneme dair afişler paylaşıyor. Gelin, belli dönemlerdeki Sovyet politikalarını başarılı bir şekilde yansıtan bu görsellerle kısa bir Sovyet tarihi turu yapalım.
Hazırlayan: Mithat Fabian SÖZMEN
1920’ler “Tüberkülozu yenmenin yolu, sağlıklı çalışma ortamları” diyen afiş, dönemin zorlu koşullarına ve işçi sağlığına verilen öneme ışık tutuyor.
1926 “Özgürleşen kadın sosyalizmi kur.” Devrimde önemli rol oynayan, devrim sonrası gittikçe özgürleşen kadınlara yeni bir hamle çağrısı.
1929 Sovyetlerin ilk “5 yıllık planı”nda ulaşımda kalkınmanın önemine dikkat çekiliyor. Yurdu demir ağlarla örme dönemi. Eser, 1920 ve ‘30’ların önde gelen sanatçılarından Gustas Klutsis’e ait.
1930 “Kapitalizmin rezil mirası fahişeliğe karşı mücadeleyi güçlendirelim.”
EV İŞLERİ KÖLELİKTİR’
1931 “Ev işleri köleliktir. Kendine yeni bir hayat ver!”
1933 “Şan olsun Ekim devrimine!” Faşizmin, ırkçılığın yükseldiği dönemde farklı kökenlerden işçilerin verdiği mesaj açık. Gustas Klutsis’in çalışması.
1933 “İşçi kadın, endüstriyel ve toplumsal yaşamın aktif bir katılımcısı ol!”
1934 Sovyet havacılığını kurma ve güçlendirme dönemlerinde, gençlere bir çağrı: “Gençler uçaklara.”
1939 5 yıl sonra çağrılar meyvesini vermektedir: “Çok yaşa sosyalizmin ülkesinin büyük havacılığı.”
2. DÜNYA SAVAŞI: ‘HER ŞEY ZAFER İÇİN’
1940’lar: 2. Dünya Savaşı’yla birlikte kadınlara yapılan çağrılar dikkat çekici. İlkinde “Her şey zafer için! SSCB’nin kadınlarından cepheye”, ikincisinde “Kadın işçiler tüfekleri kuşanın” deniyor.
1948: Savaş sonrası yeniden 5 yıllık plan gündemde. Hedef, ilk 5 yıllık planda olduğu gibi 4 yılda hedefe ulaşmak.
1948: Afişler, tarımda da önemli rol oynuyor: “Doğru zamanda ekersek bir dağ kadar buğday elde ederiz.”
UZAY ÇAĞI: ‘KOZMONOT OLACAĞIM’
1950’lerin ikinci yarısı ve 60’lar: Bilimsel gelişmelerin ve elbette ‘uzay yarışı’ döneminde bu konuda çok sayıda afişe rastlıyoruz.
Kadınlara bir rol model: “Şan olsun ilk kadın kozmonota!”
Kozmonot olma hayali kurabilen çocuklar yaratmak da az buz iş değil! “Kozmonot olacağım” diyen bir çocuk.
1959: Şan olsun Sovyet bilimi ve teknolojisinin emekçilerine.
1962: Alkolizme karşı bir mesaj: Böyle bir baba istemiyorum.
MISIR: ‘TARLALARIN KRALİÇESİ’
1964: 50’lerin sonu ve ‘60’larda tarımdaki mısır ekimi politikası, çok sayıda afişe sebebiyet vermiş. Onlardan biri: ‘Tam hız mısıra.’ Hruşçof, mısır için ‘Tarlaların kraliçesi’ diyordu.
“Tüm rekorlar bizim olmalı” diyen bu afiş, Sovyetlerin, sporu dünyanın geri kalanı gibi ideolojik rekabetçi bir anlayışla ele almaya başladığı 1950’ler ve sonrası dönemin ürünü.
‘NÜKLEER ÇILGINLIĞA HAYIR’
1980 Ne için bilim? “Atom dünya barışı için, komünizm için kullanılmalıdır.”
1985 “Emperyalizmin nükleer çılgınlığına hayır!”
1985 “Dünya çocuklarına barış”
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Tehlike nedir?
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Özgürlükçü Anayasa
1 Mayıs ve sonrası
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
