Ülker fabrikasında ‘kalite sizsiniz’ yarışması: Kazanana tablet yanında bel fıtığı

Erkan SARIOĞLU
İstanbul

Esenyurt Akçaburgaz’da bulunan Ülker Dankek fabrikasındaki yöneticiler “Yetenek Sizsiniz” yarışmasına özenerek işçiler arasında “Kalite Sizsiniz” yarışması düzenledi. Cüzi hediyelerin olduğu yarışmayla işçilerden daha fazla ve daha kaliteli üretim için öneriler alınıyor. 

Bazı işçiler yarışmayı komik bulurken, bazı işçiler ise ekonomik sıkıntısını azaltacak küçücük bir katkı olacağı gerekçesiyle, kendilerine yoğun çalışma olarak dönecek olan yarışmanın ödülünü alabilmek için kafa patlatıyor. 

Yarışmayı kazanan işçilere yarım altın, çeyrek altın, tablet, 100 liralık ve 30 liralık Şok Marketleri hediye kartı veriliyor. Özenle hazırlanan afişleri panolara asılarak duyurulan  yarışma aylık olarak yapılıyor.  
“Kalite problemini tespit et, müşteri şikayetini azalt ödülü kazan” sloganıyla düzenlenen “Kalite Sizsiniz” yarışmasının jürisi de üretim müdürü dahil üç kişiden oluşuyor.

ÜRETİM REKORU YARIŞMASI

Yarışmaya tepki gösteren kimi işçiler ise bu yarışmanın sonuçlarının kendileri için daha ağır çalışma koşulları getireceğine dikkat çekiyor. 

Bu yarışma Ülker Dankek yönetiminin ilk yaptığı yarışma değil. Bantlar arasındaki üretim rekoru kırma yarışması bunlardan biri. Dört kişilik bantlarda aylık en fazla üretimi yapan işçilere 30 liralık prim veriliyor. 
Dört kişilik bu bantlardaki üretim rekorunu, üç kişiyle kıran posta başına ise çeyrek altın hediye ediliyor. Ödül alan ekip adına aylık kutlamalar yapılıyor. Ödül törenlerinde fabrika müdürleri çalışanların kendileri için önemini konuşmalarında dile getiriyorlar. Ülker grubunun gıda sektöründe dünya üçüncüsü olmasında işçilerin katkısının büyük olduğunu vurguluyorlar. “Eğer Ülker bir arabaysa siz bunun tekerleklerisiniz” sözleri eşliğinde verilen ödül belgeleriyle mutlu aile fotoğrafları çektiriliyor.

SON ÖDÜL İŞTEN ATMA

“Ama ben fotoğraf karesinde yer almadım” diyor bize bu yaşananları anlatan Ülker Dankek işçisi. “Çünkü gülücükler atarak mutluluk pozu verecek durumda değildim” diyor. 

İşyerinde yoğun çalışma koşullarından dolayı meslek hastalığına yakalanmış. Yaşı daha 30’larda olmasına rağmen bel fıtığı olmuş. Asgari ücretle çalışan işçilerin aylık 30 lira kazanabilmek için sağlıklarını dahi gözden çıkardığını anlatan işçi, verilen ödülü de sadaka olarak nitelendiriyor. 

İşçi şöyle devam ediyor: “10 yıla yakın çalışan işçiler dahi şu anda belirlenen asgari ücret olan 1300 lira civarında ücret alıyor. 72 yıl geçmişine rağmen dünya gıda üçüncüsü olan Ülker gruplarında işçinin payına düşen asgari ücret, vücudu kaldırabilirse 30 lira, kalite yarışmasını kazanırsa tablet, yanında meslek hastalığı bedava… Ödüller bunlarla da sınırlı değil bir sonraki ödül işten atılma. Bu yarışma ortamının yarattığı hastalıklar sonucunda alınan raporlar, işten atılmayla sonuçlanıyor.”

SENDİKA BU SUÇA ORTAK!

Küçük ödüller karşılığında işçiyi yoğun, sağlığı pahasına tempolu çalıştırmanın aracı olan yaraşmalar karşında işçilerin örgütlü oldukları Hak iş’e bağlı Öz Gıda-İş Sendikasının tavrı ne?

Bu soru karşısında işçilerden aldığımız şu yanıt, sendika fabrika yönetimi ortaklığını göz önüne seriyor: “Çoğu zaman bu yarışmalar sendika ve fabrika yönetiminin ortak fikirleri doğrultusunda uygulanıyor”. 
İşçilerin esnek, kuralsız çalışmasına tepki göstermesi gereken sendikacıların tam tersine en ucuza, esnek, kuralsız çalışma uygulamasının bir parçası haline geldiğini anlatan işçiler, 
Ülker’in mutluluk sloganına atıfta bulunarak “Biz mutluluktan uzak, mutluluğun en büyük yaratıcısı durumundayız” dedi.