Karneler Osmanlı'dan bu güne değişmemiş

Çocuk ruh sağlığına dair çalışmalar yapan Pedagoji Derneği, yarı yıl tatili öncesinde karneleri pedagojik yönden ele aldı. Tarihimizde ilk karne kullanımının, Osmanlı döneminin son yıllarına denk geldiğini, o günlerden bu yana karnelerin aşağı yukarı aynı tasarıma ve içeriğe sahip olduğunu ifade eden Pedagoji Derneği, her şeyin değiştiği ve geliştiği bir asırda karnelerin de yerinde saymaması gerektiğini belirtti.  

Dernek, karnelerin yeni bir gözle, yeni bir bakışla yeniden düzenlenmesinin, koca bir eğitim döneminin özetini ve değerlendirmesini içeren bu belgenin daha işlevsel hale getirilmesinin gerektiğini söyledi. Dernek, “Pedagojik bir karne nasıl olur?” sorusuna cevap olarak da şunları ifade etti:

ÇOCUKLAR İÇİN KARNE
“Pedagojik karne”den kastımız çocuklara göre ve onlar için dizayn edilmiş bir karnedir. Çünkü karne, öncelikle çocukları ilgilendirmektedir. Halbuki günümüz karneleri çok soğuk ve renksizdir. Yetişkinler için hazırlanmış, anne-babalara hitap eden bir karnedir. Küçük harfleri, sayıları ile bir excel tablosunu andırmaktadır. Karnelerin teknik yapıdan çıkarıp görsellerle ve renklerle çocuk dünyasına hitap edecek bir şekle dönüştürülebileceğine inanıyoruz.

İyi karneye ödül, kötü karneye tepki vermek yanlış!

RENKLİ KARNE
Eğer çocuklar için bir karne hazırlayacaksak önce karnenin renginden işe başlayabiliriz. Beyaz renge mecbur değiliz. Daha renkli ve görsel olarak işlenmiş bir karne çocukların daha çok hoşuna gidecektir. Kitapların, defterlerin ve panoların renklenip görsellerle süslendiği bir dönemde karnenin bir tablo formatında, renksiz kalmasını doğru bulmuyoruz.

SEVİYEYE UYGUN KARNE
Günümüz karneleri, eğitimin her kademesinde neredeyse aynı tasarıma ve içeriğe sahiptir. İlkokul çocuğuna verdiğimiz karne ile lise son sınıf öğrencisine verdiğimiz karne arasında pek bir fark yoktur. Halbuki karneler hitap ettiği yaş döneminin özellikleri, beğenileri ve gelişmişlikleri ele alınarak tasarlanabilir. Tüm eğitim hayatı boyunca herkese aynı karneyi vermek, herkesi aynı kefeye koymak anlamına gelmektedir.

SADE KARNE
Karneler oldukça yoğun bir içeriğe sahiptir. İçeriğinde bir sürü çizgi ve küçük küçük birçok yazı vardır. Bu karne şeklinin en azından ilkokul çocukları için uygun olmadığını düşünüyoruz. Vermek istediği mesajı daha net veren, daha büyük puntolu ve daha sade karnelere ihtiyacımız vardır. Çocukların bir bakışta karnenin kendilerine verdiği mesajı okuyabilmesi, ders adlarını ve o derslere yönelik değerlendirmeleri daha net görebilmesi daha doğru olacaktır. Bu nedenle karnelerin gereksiz tüm çizgilerden ve lafızlardan arındırılarak daha sade hale getirilmesini öneriyoruz.

ÇOCUKÇA DİL
Karnelerin “Davranışlar” bölümü çocuklar için anlaşılmaz ibarelerle doludur. Davranışlar kısmında yazan cümleler birçok çocuk için bir şey ifade etmemektedir. “Okul kültürüne uyum” cümlesi bir ilkokul öğrencisi için ne ifade edebilir ki? Ya da “Ortak değerlere uyma” başlığını okuyan bir üçüncü sınıf öğrencisi bu ifadeden ne anlayabilir? İkinci sınıf öğrencisine “Kendini tanıyor musun?” dediğimizde acaba çocuk ne anlayacaktır? Bu nedenle karnenin davranışlar kısmının tamamen yeniden ele alınması gerektiğine inanıyoruz. Maddeyi yazıp karşısındaki uygun sütuna “X” işareti koymak yerine o davranış hakkında açık cümleler yazmak çocuklar için daha öğretici olabilir. Örneğin “Ahmet arkadaşları ile iyi geçinebiliyor. Sırasını ve çevresini temiz tutabiliyor. Defterini özenli kullanması konusunda biraz daha dikkatli olabilir. Sınıf içindeki oyun ve etkinliklere katılıyor. Arkadaşlarının sözlerini daha çok dikkate alması daha iyi olur” gibi bir dil kullanılabilir.

NOT YERİNE BETİMLEME
İlkokul karnelerinde not kullanımı birkaç yıl önce kalkmış, bunun yerine “Çok iyi”, “İyi” gibi betimlemeler gelmiştir. Bu olumlu bir gelişmedir ancak bunun yeterli olmadığı kanaatindeyiz. Bizler, derslerle ilgili alanda daha fazla betimleme ve açıklama olması gerektiğine inanıyoruz. Matematik dersinin karşısına “iyi” yazmanın yanında “Ahmet, toplama, bölme ve çıkarma işlemlerinde başarılı ancak çarpma konusuna daha çok çalışması gerekiyor. Çarpım tablosunu iyice ezberlemek ona yardımcı olabilir. Geometrik şekiller konusunda da desteklenmeye ihtiyacı var” gibi daha tarif edici bir dil kullanabilir. Böyle bir karne hem çocuklara hem de ebeveynlere yol gösterici olacaktır.

KARNENİN ARKA YÜZÜ
Karnelerimizin arka yüzünü de çocukça bir bakış açısıyla yeniden şekillendirebiliriz. Bu bölümde yer alan metinleri sabit değil, değişken kılabiliriz. Bu alanı görsel bir çalışma ile daha etkili kullanabiliriz. Bu alana eğitici yanı olan bir öykü, bir karikatür, soyut bir resim ya da ödüllü fotoğraflar ekleyebiliriz. (HABER MERKEZİ)