Bir Hitler tartışması da Almanya’dan: ‘Kavgam’ artık serbest

Semra ÇELİK
Köln

Siz bu yazıyı okurken Hitler’in “Kavgam” kitabı üzerindeki 70 yıllık resmi yasak kalkmış, 3 bin 500 dip notlu ve 1950 sayfalık kitap yayına sunulmuş olacak.  

Kitabın basılması sessiz sedasız gerçekleştirilmeye çalışıldı ve 70 yıllık hukuki yasağın sona ermiş olmasına bağlandı. Ancak 17 milyon kişinin katline sebep olan bir devletin başı tarafından yazılan kitabın normal bir kitap, katilin de yazar olarak görülmesine tepki duyanlar oldukça fazla.

Kavgam’ın yayımlanabilecek olması hem toplumsal olarak hem de uzmanlar arasında tartışmalara yol açtı. Bazıları “Kim okuyacak bu kitabı? Zaten okuyan internet aracılığıyla ya da yasak baskılardan okuyordu” derken, bazıları Hitler’in ve faşizmin ne denli insanlık dışı olduğunu anlamak için kitabın okunması gerektiğini iddia ediyorlar. 

“Kim okuyacak bu kitabı?” diyenlere de; “Kendimizi aldatmayalım, internette PDF olarak var, isteyen buradan okuyabiliyor veya basıp gizlice dağıtabiliyor. Gizliliğin cazibesi nedeniyle ilgi artıyor. Onun için basılması o kadar problem oluşturmaz” cevabını veriyorlar. 

İlk kez 1925 yılında basılan Kavgam kitabı, faşizmin yenilgisinden sonra doğal olarak yasaklandı. Hitler’in bu iki ciltlik kitabının telif hakkı diğer ‘eserleri’ gibi Bavyera eyaletine verildi. Bunun nedeni Hitler’in resmi olarak son ikamet ettiği yerin Münih olmasıydı. 70 yıl boyunca Bavyera Eyaleti Maliye Bakanlığı, kitabın basılmasıyla ilgili tüm girişimleri engellemeyi başardı ama bu yasak artık bitti. 

70 YILLIK HUKUKİ SÜRE SONA ERDİ

1 Ocak 2016’da tüm yazarlara veya hukuki varislerine tanınan 70 yıllık koruma süresi sona eriyor. Bu sadece Hitler için değil Tucholsky, Roth veya diğerleri için de geçerli. 

Bu sürenin bitmesi yayınevlerine yazarların kitaplarını kimseden izin almadan basma ve dağıtma hakkı veriyor. hukuki olarak durum bu. Ama Hitler’i, Tucholsky veya başka bir yazarla aynılaştırmak politik veya ahlaki açıdan mümkün mü?

8 Ocak 2016’da Münih’teki Geçmişin Tarihi Enstitüsü (ifZ) üç yıl süren çalışma ve yıllar süren karşı çıkıştan sonra Kavgam’ın ilk baskısını kamuoyuna tanıtacak. Kavgam’ı yayına hazırlayan ekibin yöneticisi Christian Hartmann, kitabın orijinalinden iki kat kalın olduğunu, 1950 sayfa ve 3 bin 500 dip notla, Hitler’in fikirlerinin ne kadar insanlık dışı olduğunu deşifre ettiklerini belirtiyor. 

Hartmann’a göre zaten iki cilt olan bir kitabı ayrıntılarıyla okuyup tüm fikirleri çürütmek hiç de kolay bir şey değil ama yine de elden gelen yapılmış durumda. 

Ayrıca Hitler tüm yazdıklarını kafasındaki ve çevresine de dayatmak istediği bir dünya tablosuna göre yazmış durumda. “Halbuki dünya düz değil, yuvarlak ve sürekli dönüyor.” 

YAYIMLANMASINA KARŞI TEPKİLER

Münih Yahudi Cemaati Başkanı Charlotte Knobloch ve 94 yaşına rağmen hâlâ faşizme karşı durmak yorulmak bilmeden mücadele eden Esther Bejarano ise kitabın yayımlanmasına karşı çıkanlar arasında yer alıyor. 

Her ikisi de, insanlık düşmanı, kanlı bir diktatörlüğün ideolojisinin ister yorumlu ister yorumsuz yayımlanmasının kurbanlara, yakınlarına ve tüm antifaşistlere saldırı anlamı taşıdığını söylüyorlar. Ayrıca, faşizmin bir düşünce değil bir insanlık suçu olduğuna dikkat çekerek, kitabın yayımlanmasıyla bu suçun meşru hale getirileceği endişesini taşıyorlar. Bu düşünce VVN ve diğer faşizme karşı mücadele eden örgütler tarafından da savunuluyor. 

Almanya Yahudiler Cemaati Başkanı Josef Schuster ise kitabın yorumsuz yayımlanmasına karşı olduklarını, ancak tezlerin çürütülmesine hizmet eden yeni baskının yararlı olacağını düşündüklerini ifade ediyor. Bu görüş, çok sayıda politikacı, tarihçi ve sosyolog tarafından da benimsenmiş durumda. 
Kabare Sanatçısı Serdar Somuncu ise, kitabın yorumsuz olarak yayımlanması ve olabildiğince yaygınlaştırılmasından yana. Somuncu, kitabın atfedildiği gibi hiç de ideolojik bir materyal olmadığını, saçma sapan görüşlerin, ilkel düşüncelerin popülist bir dille anlatılmasından ibaret olduğunu söylüyor. Yıllardır kitapla ilgili okumalar yapan sanatçı, kitabı kötü yazılmış bir mizah kitabı olarak değerlendiriyor. 

KİTAPTAKİ ÇOĞU BİLGİ DOĞRU DEĞİL!

Kavgam kitabı, Hitler’i tanımak açısından hiç uygun değil. Bunun nedeni yaratılmak istenen Hitler tablosuna uygun yalan-yanlış şeylerle dolu olması. Örneğin babasının ölümünden sonra yoksulluk çektikleri doğru değil. Yahudi düşmanlığını Viyana’da kartpostal resimleri çizerken ‘eserlerine’ döktüğü doğru değil. NSDAP’nin önceli Alman İşçi Partisindeki üyelik numarasının 7 olduğu doğru değil. Kısacası her şey duygu sömürüsü, kafalarda ‘ulvi bir Hitler’ oluşturmaya dayalı hileler. Ancak Tarihçi Sven Felix Kellerhoff’a göre, kitap Hitler’in hedefleri konusunda güvenilir bir kaynak. 

Enstitü Sözcüsü Simone Paulmichl, daha 1920’li yıllarda Hitler’in Fransızları baş düşman ilan ettiğini, doğuda yeni ‘yaşam alanları’ yaratmak gerekliliğini vurguladığını ve ırkçılık temelinde Ari bir Alman imparatorluğu özlemini dile getirdiğini söylüyor. 

1923’te darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlanması sonrası Bolşevizmin ve Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın yenilgisinin sorumlusu olarak gördüğü Yahudilere nefretini dile getirerek, bunun sözde ideolojik temellerini ortaya koyuyor. Kitapta Yahudilere yönelik 600 değişik küfür sözcüğünün kullanılması dikkat çekiyor. Ancak kitapta toplama kampları, gaz odaları veya ötanaziden söz edilmiyor. Kavgam, “nasyonal sosyalizm”in en önemli ideolojik kaynağı olarak görülüyor, Hitler’in ırkçı, antisemitist tezlerini neye dayandırdığı ve nasıl bir çözüm önerdiği ile ilgili en güvenilir belge. Bu nedenle birçok politikacı ve tarihçi kitabın yayımlanmasından hoşnut. Hele de her paragrafın, her tezin yorumlanması sayesinde gençlerdeki kafa karışıklığının sona ereceği umudunu dile getiriyorlar.