Temel Reis'in yediği ıspanaktan bize de lazım

Gül DEMİRCİ
İstanbul

İnternete ‘temel’ yazdığımızda Temel Reis’in hemen altında çıkıyor karşımıza; “Temel Lise”. Tıkladığınız zaman sayfalar dolusu bilgiye ulaşabiliyorsunuz. Birkaç sayfa okuduktan sonra kafa karışıklığı yaptığını söyleyeyim. Benim kafam karıştı sizinki karışmasın dedim ve hemen bu yazıyı yazmaya başladım. Şimdi en ‘temel’ sorunun cevabına geçelim. Nedir bu temel lise? Google amcaya sorduğumuzda üniversiteye hazırlık eğitimi veren özel dershanelerin, yıllardır edindikleri bilgi ve birikimlerini, sistemin içinde kullanmalarını sağlayacak bir dönüşüm projesi olduğunu söylüyor.
TEMEL LİSE PROJESİ NASIL İŞLİYOR?
Bu proje kapsamında, dönüşüm okulu olarak açılan 1463 kurumdan 1221’i temel lise, 12’si okul öncesi kurum, 15’i ilkokul, 210’u ortaokul, 5’i doğrudan anadolu lisesi oldu. Yani bu kurumların %60’ı temel liselere dönüştü.
Dershanelerin sadece 283’ü dönüşüm programına ilgi göstermemiş. Aslına baktığımızda bu kurumların yalnızca adı ve fiyatları değişti. İçerikte bir değişiklik yok. Mesela liseden mezun olmuş bir arkadaş sınava hazırlanmak isterse, parasını ödediği sürece ona da kapısı açık temel liselerin.
Bunun yanında temel liseye dönüşemeyen dershaneler özel kurslar olarak eğitim vermeye devam edecekler. Ama temel liselerin, mezunlara ders verdiği gün ve saatlerde bu kursların ders vermesi yasak!
MÜFETTİŞ OTUZ İKİ DİŞ
Türkiye’de 4 milyona yakın lise öğrencisi var. Son sınıf öğrencilerinin büyük bir kısmı temel liselere kayıt yaptırdı. Temel liselerde okuyan öğrencilerin kayıtları tıpkı e-okul gibi resmi ortamda kayıt altına alınacak, öğrencilerin hangi derslerden kaç saat destek ders aldıklarını da kaydedecekler. Bu sayede okulun verdiği eğitimin ‘kalitesi’ anlaşılmış olacak. Başarı durumuna göre bu okullara puan verilecek...
Temel liselerde de ‘müfettiş otuz iki diş’ muhabbetleri olacak. Çünkü MEB müfettişleri temel liselere haberli ya da habersiz gidip denetim yapacak. Kağıt üzerinde müfredat ve tabi olduğu yönetmelikler devlet okulları ile aynı. Kuralların dışına çıkan okullara cezalar uygulanacak.
EĞİTİMDE ÜÇ İLKE: PARA PARA PARA
Üç masa beş sandalyesi olan dershane açmıştı bir zaman öncesinde. Mahalle aralarında, apartman katlarında... İşte şimdi oralar hep temel lise! Şimdi gelelim binalarının altında bakkal, manav, japon pazarı vs olan okulların fiyatlarına. Bakıldığında dudak uçuklatmıyor değil. En ucuzu bile yıllık 12 bin lira kadar... Kapanmayan ve dönüşemeyen dershanelerin fiyatları da 4 bin liradan başlıyor. Bunların yanında temel liseye gitmek isteyen öğrencilere 3220 lira teşvik parası vereceklermiş. Para veriyorlar derken, okula ödeyeceğin 12 binden düşüyorlar. Yani 8780 bin lira ödüyorsun. Düştükleri bu parayı  geri alırlar mı? Orası muamma.
2,5 LİRALIK TAVUK DÖNER GİBİ EĞİTİM SİSTEMİ
Türkiye’deki eğitim sistemi bu temel lise mevzusundan sonra 2,5 liralık tavuk döner tadı vermeye başladı. İçinde martı eti mi at eti mi olduğu belirsiz, fazlaca atılan baharatı ile mideyi mahveden, kuru ekmeğiyle boğazlarda düğüm olan bir tavuk dürüm! Ama fiyatı cebinizden çıkaracağınız bozukluklarla ödenmeyecek kadar da pahalı.
Temel liselerin bugün liseli gençlik açısından tekabül ettiği yer çok açık ve net. Paran kadar okuyabildiğin, kamusal bir eğitimin son bulduğu evreyi temsil ediyor.
BİZİM DE ISPANAĞIMIZ VAR
Bu evre aynı zamanda parasız ve nitelikli eğitim isteyen liseli gençliğin topyekun ördüğü bir mücadeleyi ve elde edeceği kazanımları da temsil edebilir. İkincisini tercih etmeye ne dersiniz? Temel Reis bir kutu ıspanak yediğinde güç depoluyor ve tüm güçlüklerin üstesinden geliyordu. Bizim ıspanağımız da birlikte hareket etmemiz. Liselerde, temel ya da başka bir isimde olsun fark etmez, kulüplerimizde, sınıflarımızda, mümkün olan her yer ve kanalda bir araya gelerek üstesinden gelemeyeceğimiz güçlük yok.