Kürt Kadını

Kristin ÖZBEY

Büyük kavgaları durdurmak için beyaz tülbendini ortaya atan Kürt kadını, söz konusu vatanı olunca tarih boyunca savaşmaktan hiç kaçmamıştır.
Kitabı elime ilk aldığımda yazarı olan Hazal Peker yani Xezal’in yaşam hikâyesi geldi aklıma. Çok net olarak bilmemekle birlikte ayrıntıları için onunla hemen irtibata geçtim. Bana yazdıkları birçok Kürdün yaşam hikâyesini hatırlattı. Tabii asimile edilmiş bir Kürt kadınının özüne dönüş hikâyesi de denilebilir.

YAZARIN AİLESİNİN YOL HİKÂYESİ
Büyük dedesi Bedirxan Bey 1847 yılında Cizre’den sürgün edilir. Bedirxan Bey’i ve ailesini kendi otoritesi açısından tehlikeli bulan Osmanlı imparatorluğu, tüm aile fertlerini farklı ülke ve şehirlere göndererek birbirinden ayırma kararı alır. Bu büyük sürgün Suriye, Mısır, Yunanistan, Fransa, İstanbul, Isparta, Kayseri gibi yerlere olur. Söz konusu sürgün sırasında Rusya’ya gönderilmek istenenler ise Hazal’ın ailesinin olduğu koldur. Ancak Rusya’ya giderken yol güzergâhında Erzurum’un Hınıs İlçesinin Halil Çavuş Mezrasında yaşayan halk “Sizler Mirin çocukları ve torunlarısınız. Burada kalın. Biz sizi saklar ve koruruz. Belki bir gün esas ait olduğunuz yere geri dönebilirsiniz” diyerek durdururlar. Uzun bir süre orada kaldıktan sonra Kayseri’ ye yerleşen bu aile, sürekli devlet kademelerinde çalıştırılarak tam olarak asimile edilmeye çalışılır.
Son birkaç yıldır sürgün edilerek terk etmek zorunda kaldıkları Cizre’de yerleşen Peker’in annesi en son yerel seçimlerde Hınıs Belediye Başkanı olarak seçildi.
Bedirxan Bey’in çocuklarının mirasını devralmak isteyen Peker, kendisiyle aynı aileden biri olan Rewşen Bedirxan’ın yolundan gitmeyi tercih ederek, Radyo Televizyon Programcılığı, Sinema ve Sosyoloji eğitimleri alır. Kürtçe, Türkçe, orta derecede İngilizce ve Fransızca bilmektedir. 14 yıllık gazetecilik geçmişi olan Peker, basın alanında televizyon programcılığı, sunuculuk, kameramanlık, muhabirlik, editörlük ve haber müdürlüğü gibi görevlerde çalışmıştır. Mesleği dolayısıyla Doğu, Batı, Kuzey ve Güney Kürdistan’da yaşama imkânı bulmuştur. Hâlen Belçika’da yaşayan Peker, çalışmalarına aralıksız devam etmektedir.
Gelgelelim Kürt Kadını kitabına. Peker bu kitapta tarihe ve Kürt toplumuna mâl olmuş 17 Kürt kadınının biyografik yaşamöykülerini yazmış. Her biri bir cihan parçası ve sembol olmuş kahraman Kürt kadınları. Ülkeleri sömürge olduğu için kimsenin ismini bile duymadığı kahramanlar. Bir solukta okuyup elimden bırakamadığım çılgın bir nehir misali yaşamlar.
İran ordusuna karşı 500 kişilik kadın ordusu kurup yöneten ve yenen Şahnaz Hatun ve Selahaddini Eyyubi (El-Kurdi) nin Haçlı Ordusuna karşı savaşan yeğeni savaşçı Deyfe Hatun kitapta anlatılan ilk kadın kahramanlar.
Daha sonra Mah Şeref Hanım’ın 20 bin beyitlik bir divan yazan o müthiş şairliğini ve Kürdistan Tarihini yazdığını öğrendim. Tabii adı duyulmamış birçok Kürt kadın şairin de adı yazılmış.
Hâlen korkunç baskı ve katliamlara maruz kalan Yezidilerin ilk kadın mîrî Meyan Xatûn’un öyküsü de okunmaya değer. Dersimli Zerife’nin Elişer ile omuz omuza verdiği vatan mücadelesi, üstün çabalarından dolayı Qazi Muhemmed’in teşekkür mektubu gönderdiği Hefsê Xanê’nin yaşamı..
Bir ülkenin bitmeyen acısının sesi Meryem Xan, Rewşen Bedirxan, Ağrı İsyanının Gulnaz Xanım’ı, idam edilmeden önce af ve özür dilerse affedilecek olan ama onurlu durup idama yürüyen Kiçî Nexed ve Leyla Qasim..
İlk kadın peşmerge Margaret Corc, bir Newroz günü kendini yakarak bedbaht tarihi tutuşturan Rahşan Demirel ve daha kimler kimler var.
Tarih boyunca en çok bastırılmaya ve ülkesiz yaşamaya karşı isyan eden en son halka olan bugünkü gerillaların bu kahraman kadınlardan devraldığı bayrak, adım adım zafere götürürken gökyüzünden gülümsediklerini görür gibiyim.  

Kürt Kadını
Hazal Peker
Evrensel Basım Yayın