11 Mart 2008 00:00
Sudaki zehri toplayan kumaş üretildi
Hacettepe Üniversitesi Kimya Bölümü ile Japon Atom Enerjisi Ajansının birlikte yürüttüğü araştırma projesinde üretilen kumaş, sudaki arsenik, uranyum, nitrat gibi zehirli metalleri topluyor. Araştırmada, radyasyonla ışınlanan kumaşlar, hedeflenen metali suya kimyasal madde bırakmadan kıskaç gibi yakalıyor. Toplanan metaller daha sonra laboratuvarda ayrıştırılıp kullanılabiliyor. Araştırmacılar, hem suyu temizleyen hem de değerli metalleri geri kazandıran çevreci kumaşın patenti için Japon Patent Enstitüsüne başvurdu.
Metali kıskaç gibi çekip alıyor
Projenin Türkiyeli ortağı Hacettepe Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Olgun Güven, Japon bilim insanlarıyla 6 yıldır yürüttükleri projenin temelinde, literatürde iyon değişimi şeklinde bilinen sistemin yer aldığını belirtti. Güven, araştırmada plastik türleri arasında yer alan polietilenden üretilen dokumasız sentetik kumaş türünü kullandıklarını anlattı. Bu kumaşa toplamak istedikleri metale duyarlı malzemeyi radyasyonla ışınladıklarını kaydeden Güven, hazırladıkları kumaşların deniz ve atık sulara bırakıldığında kısa sürede hedeflenen metali kıskaç gibi topladığını söyledi. Güven, Kullandığımız, en ucuz plastik malzeme polietilenden üretilen dokumasız sentetik kumaş. Bu kumaşlara seçimli davranabilen yapıları, yani toplanacak metale duyarlı malzemeyi radyasyonla ışınlıyoruz. Bu şekilde de tek bir metale hedefleniyor ve çekip alıyoruz şeklinde konuştu.
Dayanıklı kumaşlar defalarca kullanılabiliyor
Güven, Japonyada denizde pilot düzeyde yürütülen projenin, Türkiyede laboratuvar ortamında sürdürüldüğünü anlattı. Projenin bilim dünyasında ses getirdiğini ifade eden Güven, Japon ortaklarıyla Japon Patent Enstitüsüne başvurduklarını belirterek şunları söyledi: Sülfat, nitrat ve klorür gibi birçok grubu içinde barındıran baraj veya deniz suyu ile atık sulardaki zararlı metalleri toplayan bu sistem, seçimli davranabilen bir sistemdir. En önemli özellikleri, metal toplarken herhangi bir kimyasal madde salmaması ve kumaştaki metallerin sonradan ayrıştırılıp kullanılabilmesidir. Hem suyu temizliyor hem de değerli metalleri sonradan ayrıştırma şansı tanıyor. Diğer taraftan bu kumaşlar dayanıklı olduğu için tekrar tekrar kullanılabiliyor. Bu nedenle de oldukça düşük maliyetliler.
Güven, kumaşı sudaki her tür metal için modelleyebildiklerini belirterek, Şu sıralar altın çıkarma sırasında kirlenen sulardaki siyanürü toplamak için çalışıyoruz. Bunda da başarılı olacağız dedi. (TOPLUM-YAŞAM)
Evrensel'i Takip Et