ABAKÜS

25 Ağustos 1991’de Linus Torvalds’ın comp.os.minix grubuna attığı e-postadaki “Bir hobi olarak nisandan beri ücretsiz bir işletim sistemi üzerinde çalışıyorum ve sistem hazır hale gelmeye başladı. Bu aşamada MINIX’in sevdiğiniz/sevmediğiniz özellikleri ile ilgili düşüncelerinizi almak itiyorum” sözleriyle doğan Linux, bugün 17 yaşında.
Linux, 17 sene içinde sadece profesyonellerin kullanabildiği konsol tabanlı bir işletim sisteminden bilgisayar kullanmayı bilmeyenlerin bile kolayca kullanabileceği, oldukça kapsamlı, güçlü ve kararlı bir işletim sistemi ailesi haline geldi. Daha da önemlisi, bu işletim sistemi ailesinin hemen hemen tüm fertleri ücretsiz ve açık kaynak kodlu olarak sunuluyor. Linux tarafından geliştirilmeye başlayan ve hızla dünya çapında pek çok programcıyı bünyesine dahil eden Linux Kernel’i bugün tüm Linux dağıtımlarının ana gövdesini oluşturuyor. Bugün dünyanın en hızlı süper bilgisayarlarından evinizde kullandığınız ADSL modemlerin bir kısmına kadar irili ufaklı pek çok bilgisayar ve cihaz, çeşitli Linux dağıtımlarını kullanıyor. Internet üzerinden ücretsiz olarak, gönüllülük temelinde geliştirilen bir yazılım için oldukça büyük bir başarı. Bu başarıyı anlayabilmek için biraz daha detaya girelim. 2007 Haziran’ında Debian 4.0 dağıtımı üzerinde yapılan bir çalışmaya göre bu dağıtım 283 milyon satır kaynak kodundan oluşuyor ve eğer ticari olarak maaşlı elemanlarca geliştirilmeye kalkılmış olsaydı, tahmini olarak 5.4 milyar Avro’ya mal olacaktı. Diğer yüzlerce dağıtım da göz önünde bulundurulursa, Linux için ne kadar fazla çaba sarf edildiği kolayca görülebilir. Zaten Linux’un temel güçlerinden biri de tam olarak bunda yatmaktadır. Binlerce gönüllü geliştirici hiçbir karşılık beklemeden tüm herkesin ücretsizce kullanabileceği kaynak kodunu değiştirebileceği, dağıtabileceği bir işletim sistemi ailesi için çalışma yürütüyor. Bu da en zengin tekelin bile hayal edebileceğinin çok ötesinde bir işgücü anlamına geliyor. Öte yandan Linux ve Linux ile birlikte dağıtılan ücretsiz yazılımlar -maddi çıkar kaygısının yerini en iyi işi ortaya çıkarma kaygısı aldığından- pek çok alanda yüzlerce dolarlık rakiplerine açık ara fark atıyor.
Gelişimi ve yapısı nedeniyle doğal olarak tekel karşıtı olan Linux ve özgür yazılımlar, yazılım dünyasındaki ilerici kanadı oluşturuyor. Yüzlerce dolarlık sahipli tekel yazılımlarına karşı tüm insanlık için Linux ve özgür yazılım. İyi ki doğdun Linux! Daha nice yıllara!
Gökhan Bayram