İsveç’te özelleştirme öldürüyor

Bunlar son iki yıl içinde Sağlık Sosyal Yardım Müdürlüklerine iletilen 369 şikayetten sadece bazıları. Rekabetin eğitim, sağlık ve yaşlılık bakımı gibi hizmetlerin kalitesinin artmasına yol açacağını iddia ederek özelleştirmelere giden İsveç’te skandallar birbirini izliyor. Daha önce devlet ve belediyelerin sorumluluğunda olan sağlık ve yaşlılık bakımını devralan şirketler aşırı kârlar ederlerken özelleştirmelerin faturalarını toplumun en güçsüz kesimlerini oluşturan hastalar ve yaşlılar ödüyor. Özel şirketler yaşlıların yiyecekler, kullandıkları bezler ve sabunlar dahil her şeyde tasarrufa gidiyor. Yapılan araştırmalar yaşlılara doyabilecekleri kadar yiyecek verilmediğini, günlerce kirli bezlerinin değiştirilmediğini ve bazı yaşlılar bakım evlerinde sabun bulunmadığını gösterdi. Carema adlı şirketin Stockholm’de bulunan Kastanya Yaşlılar Bakımevi’nde yiyecek ve temizlik malzemelerinde tassaruf yapılması için personele yarışma düzenlettirdiği ortaya çıktı.

Özelleştirmelerden zarar gören bir başka kesim de sağlık çalışanları. Şirketler giderlerini azaltmak ve daha fazla kâr elde etmek için daha az personel alıyorlar. Källinge adlı yerleşim biriminde 7 katlı bir binada geceleri sadece üç personel çalışıyor. 37 kişinin çalışması gereken bir başka işyerinde ise 25 kişinin çalıştırıldığı ortaya çıktı. Çalışanlar yaşlılara bakabilmek için kölece çalışmalarına rağmen görevlerini yapamamaktan yakınıyorlar.

Bu uygulamaların mimarı olan Carema son üç yıl içinde kârını beş kat artırdı. 2005 yılında 88 milyon kar ederken bu miktar, 2009 yılında 624 milyon krona yükseldi. Şirketin kar oranı da yüzde 17.7’den yüzde 33.4’e yükseldi. Bu kârlar personel sayısı düşürülerek, yaşlıların bakım masraflarından kısıntı yapılarak sağlandı. Ortaya çıkan skandallar ve kamuoyundan gelen tepkilere rağmen İsveç hükümeti özelleştirmeleri sürdürüyor. Son olarak da işkence görenleri tedavi etme işi Kızıl Haç’tan alınarak özel bir şirkete verildi. Bu yılın ortalarından itibaren daha önce deneyimi ve uzmanlığı olmayan Wemind adlı şirket işkence mağdurlarını tedavi edecek.
(Stockholm/EVRENSEL)