22 Ekim 2009 00:00
Beynelmilel bir senaryo kitabı
AGORA Kitaplığı yeni bir kitap serisi başlattı: Politik film senaryoları. Bu serinin ilki olarak Sırrı Süreyya Önderin yazdığı Beynelmilel filminin senaryosu kitaplaştırıldı.
AGORA Kitaplığı yeni bir kitap serisi başlattı: Politik film senaryoları. Bu serinin ilki olarak Sırrı Süreyya Önderin yazdığı Beynelmilel filminin senaryosu kitaplaştırıldı.
Dünya film tarihinin önemli filmlerinin senaryoları yazılı olarak yurtdışında rahatlıkla bulunabilir; ancak Türkiyede bir filmin senaryosunu basılı olarak okuyabilme olanağı pek azdır; son birkaç yıldır bazı filmlerin senaryosu basılmışsa da hâlâ vizyona giren ya da Türkiye sinema tarihinde iz bırakan filmleri okuyabilmek olanaksızdır: Agora Kitaplığı bu ihtiyaca cevap olabilmek için serinin ilk adımını attı.
Muharrem Gülmez ile beraber çektiği ve aynı zamanda rol aldığı Beynelmilel adlı filmin Senaryo Yazarı Sırrı Süreyya Önder, kitap için kaleme aldığı giriş yazısını Bir intikam hikayesi, ya da borçlandıklarım olarak adlandırmış; bu nitelemeyi şüphesiz film için kullanıyor. Önder bu yazıda onu bu senaryoyu yazmaya götüren süreci, 12 Eylül günlerini şöyle anlatıyor: Afişlerde ilk gözükmem 1980 Eylülünden sonra oldu. Arananlar başlığı altında bir vesikalık fotoğraf ve kimlik bilgileri
Beynelmilelin gerçek hikayesini oluşturan bando olan gevendeler hikayesi de yine bu dönemde yaşanıyor: belediye deposunda bulunan temsili düşman üniformalarına sahip bir bandosu olur Adıyamanın ve bu hiç unutulmayacak bir anı olur Önder için; öyle ki kamyon şoförlüğü yaptığı sürede de, işçi olarak çalıştığında da kafasında hep bu vardır; bunun filmi çekilmelidir.
GERÇEK VE MİZAH
Kitap için kaleme aldığı yazıda Dziga Vertovdan Hakikati göstermek basit değildir, çünkü hakikat basittir, sözünü alıntılayarak, Adıyamandaki temsili düşman kostümlü gevendelerden oluşan bandoyu gördüğünde hayat ve hakikatin bu basitlikte önünde durduğunu yazar. Sonra cezaevi süreçleri başlar; kısa süreli girer çıkar; yıllar sonra Senaryo Stüdyosuna başvurduğunda eğitim durumunu soran Barış Pirhasana Mamak 5 yıl, Ulucanlar 1yıl, Haymana 1 yıl diyecektir. Önderin yazma tutkusu da cezaevinde başlar; tüm bu yaşanılanların anlatılması gerekiyordur; peki yaşayanlar anlatmazsa, kim anlatacaktır bunları? Bu sorudan hareketle senaryo yazmayı öğrenmenin yollarını arar ve böylece Barış Pirhasanla Senaryo Stüdyosunda usta-çırak ilişkisine başlarlar.
Kitabın önsözünü kaleme alan Yönetmen-Senarist Barış Pirhasan, senaryonun piştiği Senaryo Stüdyosundan, Sırrı Süreyya Önderin bu senaryoyu yazarken şahit oldukları merhalelerden söz ediyor.
ÇEKİLEMEYEN FİNAL SAHNESİ
Kitapta yer alan önemli bir bölüm filmin sert bulunduğu için çekilemeyen final sahnesi: Bu finale göre Gülendam ölüyor ve buna babasının çözülmesi ya da farkında olmadan kızının suçunu kabul etmesi yol açıyor; babası cezaevinden çıktıktan sonra Gülendamın mezarı başında ona kemanıyla Beynelmileli çalıyor. Filmin son bölümünü ise Osman Akınhay ve Bekir Tarıkın Sırrı Süreyya Önderle yaptıkları geniş bir söyleşi oluşturuyor; bu söyleşide sadece senaryo değil, son dönem politik Türk sineması, sistem eleştiri metotları, 12 Eylülün Türkiyenin düşünce yaşamı üzerindeki etkileri, politik gelişmeler, Yılmaz Güney sineması, yönetmenin sanatı, sinemayı, gerçeği nasıl tanımladığı gibi pek çok konu konuşuluyor. Söyleşinin sonunda laf yönetmenin yeni projesi olacak Maraş Katliamı filmine geliyor; Önder yazdığı bu senaryoyla seyirciye ağır bir suçluluk duygusu yüklemek istediğini söylüyor. Önderin ayrıca Berlin Duvarının dibine önce bostan sonra ev yapan Yozgatlı göçmenin hikayesini anlatacağı senaryosu da var.
Agora Kitaplığı önümüzdeki günlerde bu seriyi Özcan Alperin Sonbahar, Kazım Özün Fırtına gibi son dönem politik filmlerin senaryolarını yayınlayarak zenginleştirmeyi planlıyor.
Müjde Arslan
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
