Babam, oğlum ve memleketim

Çağan Irmak’ın başarılı olduğu alanlardan biri olan Egeli yerelleştirmesi, Dedemin İnsanları’nın bütününe egemen.

Filmde öyküsü anlatılan Girit Göçmeni Mehmet Yavaş, Irmak’ın kendi dedesi. Dedemin İnsanları’nın yaşanmış olaylardan epeyce etkilenmiş hikayesi şöyle: Ege kasabasının çocukları, karne aldıkları gün de mesaiden geri kalmayıp göçmen mahallesindeki yaşıtlarını taşlamaya gider. “Gavur” diye arkadaşlarını taşlayanlar arasındaki Ozan’ı kulağından tutan dedesi Mehmet Bey, ütülü beyaz takım elbise giyen ve araya Rumca kelimeler sıkıştıran, kasabanın saygın esnaflarından biridir. Girit’ten geldiği için kızdıkları zaman “gavur” diye nitelenenler arasında o da vardır ama filmin bir yerinde söyledikleri gibi “herkesin göçmen olduğu” bir ülkenin yurttaşıdır o da. Yaz gelince ailece bağ evine gidip, Ege kasabası hayatına orada devam edilir. Bir yandan da Ozan dedesinin manifatura dükkanında çıraklığa başlar.

Kendisine gavur denmesine öfkelenen ve arkadaşlarıyla göçmenlere saldıran tarafta olmayı seçen Ozan, başkaları gibi henüz dedesinin denize bıraktığı şişelerin sırrını çözemeyince, Mehmet Bey Girit’ten mübadele ile gelişlerini anlatacaktır. Devamı 12 Eylül, kimi tatsız, kimi umut verici gelişmeler...

DEDENİN HATIRLATTIKLARI

Dedemin İnsanları göçmenlerden ve azınlıklardan oluşan memleketi o kadar güzel tarif ediyor ki, onu sadece mübadelenin acılarını ya da bir Ege kasabasının Çağan Irmak’ın çocukluk günlerindeki hallerini anlatıyor diye düşünmek çok güç. Yolda hastalanıp ölen çocuklar 1915’i fena halde hatırlattığı yetmiyor gibi, kasabanın en yeni göçmenleri Kürtler de aynı düşmanlıktan nasibini alıyorlar. 12 Eylül ise, bütün iyimserliği ve mutluluğu ile giden öykünün tatsız bir dönüm noktası oluyor. Babam ve Oğlum’da aileye dönerek 12 Eylülün yaralarını saran Çağan Irmak, bir kez daha kahramanlarını, darbe tatlarını kaçırdığında, “Değerini bilen insanlara da yüz çevirmemeye” çağırıyor. Bu kez dedesinin insanlarının azınlıkta olmadığını ve uykuya yatmadıklarını görmek, daha umutlu ve mücadeleci bir filmle karşı karşıya olduğumuzun göstergesi.

Sinema klişelerinin sıkça kullanılması Çağan Irmak filmlerinin olmazsa olmaz özelliği ya, Dedemin İnsanları’nda belki en az rahatsız edici haline kavuşuyor. Popüler bir film nasıl olursa, öyle çalışılmış, olmuş da. Çetin Tekindor’u, Yiğit Özşener’i özellikle başarılı olarak saymak gerek ya, sinema için yeni bir yüz olan Gökçe Bahadır’ın rolüne ne kadar yakıştığını söylememek hiç olmaz. Mübadeleyi anlatan geri dönüş sahnelerinde Mert Fırat ile Ezgi Mola da sahnelerin ruhuna önemli katkıda bulunuyorlar. Irmak’ın diğer filmleri gibi oyunculuklar çok etkileyici, kısacası.

Hikaye yönetmenin kendi dedesinin ve ailesinin olsa da, her izleyici bu filmde kendi öyküsünü ve memleketini bulmayı hak ediyor.

[email protected]

Dedemin İnsanları
Yönetmen: Çağan Irmak
Oyuncular: Çetin Tekindor, Hümeyra, Zafer Algöz, Yiğit Özşener